Ka maʻi puʻuwai a me ke kaumaha
Hele pinepine ka maʻi puʻuwai a me ke kaumaha i ka lima.
- E kaumaha a kaumaha paha ʻoe ma hope o ka puʻuwai puʻuwai a i ʻole ka ʻoki ʻana o ka puʻuwai, ai ʻole ke hoʻololi ʻia nā hōʻailona o ka maʻi puʻuwai i kou ola.
- ʻO ka poʻe kaumaha loa e hoʻomohala i ka maʻi puʻuwai.
ʻO ka nūhou maikaʻi ʻo ka mālama ʻana i ke kaumaha e kōkua i ka hoʻomaikaʻi ʻana i kou olakino a me kou olakino kino.
Pili ka maʻi puʻuwai a me ke kaumaha i nā ʻano like ʻole. ʻO kekahi mau hōʻailona o ke kaumaha, e like me ka nele o ka ikehu, hiki iā ia ke paʻakikī e mālama i kou olakino. ʻOi aku paha ka poʻe kaumaha:
- Inu ʻalekohola, ʻai nui, a puhi paha e hana i nā manaʻo kaumaha
- ʻAʻole hoʻoikaika kino
- ʻIke i ke koʻikoʻi, kahi e hoʻonui ai i ka makaʻi no nā puʻuwai puʻuwai abnormal a me ke kiʻekiʻe o ke koko.
- Mai lawe pololei i kā lākou lāʻau
ʻO kēia mau kumu āpau:
- E hoʻonui i kou makaʻu i ka puʻuwai puʻuwai
- E hoʻonui i kou makaʻu i ka make ma hope o ka puʻuwai puʻuwai
- Hoʻonui i ka makaʻu o ka lawe hou ʻia ʻana i ka haukapila
- E hoʻolohi i kāu ola hou ma hope o ka hōʻeha puʻuwai a i ʻole ka ʻoki puʻuwai
He mea maʻamau ke kaumaha a kaumaha paha ma hope o ka hōʻeha puʻuwai a me ka puʻuwai puʻuwai. Eia nō naʻe, pono ʻoe e hoʻomaka e ʻike i ka maikaʻi hou ke ola hou ʻoe.
Inā ʻaʻole e hele a hele a hala nā ʻōuli ʻē aʻe, mai hoʻohilahila. Akā, pono ʻoe e kāhea i kāu kauka mālama ola. Loaʻa iā ʻoe ke kaumaha e pono ai e mālama.
ʻO nā hōʻailona ʻē aʻe o ke kaumaha e pili ana:
- Hoʻonāukiuki
- Loaʻa ka pilikia i ka noʻonoʻo ʻana a i ʻole ka hoʻoholo ʻana
- Luhi luhi paha ʻaʻohe ikaika
- Manaʻo manaʻo ʻole a kōkua ʻole paha
- Pilikia hiamoe, a hiamoe nui paha
- Hoʻololi nui i ka makemake, pinepine me ka loaʻa ʻana o ke kaupaona a i ʻole ka pohō
- ʻO ka lilo o ka leʻaleʻa i nā hana āu e leʻaleʻa ai, me ka moekolohe
- Nā manaʻo o ka waiwai ʻole, ka hoʻowahāwahā iā ʻoe iho, a me ka hewa
- Nā manaʻo hou o ka make a me ka pepehi kanaka paha
Pili ka mālama ʻana no ke kaumaha i kona ʻano.
ʻElua ʻano nui o ka mālama ʻana no ke kaumaha.
- Kūkākūkā kamaʻilio. ʻO ka Cognitive behavioral therapy (CBT) kahi ʻano o ke kamaʻilio kamaʻilio e hoʻohana pinepine ʻia e mālama ai i ke kaumaha. Kōkua ia iā ʻoe e hoʻololi i nā ʻano noʻonoʻo a me nā lawena i hiki ke hoʻohui i kou kaumaha. Kōkua pū kekahi ʻano ʻano ʻē aʻe.
- Nā lāʻau Antidepressant. Nui a hewahewa nā ʻano antidepressants. ʻO nā mea kāohi i nā serotonin reuptake (SSRIs) a me nā mea hōʻemi serotonin a me nā norepinephrine reuptake (SNRI) nā ʻano maʻamau o nā lāʻau i hoʻohana ʻia e mālama ai i ke kaumaha. Hiki i kāu mea hāʻawi a mea hoʻomalu paha ke kōkua iā ʻoe e ʻike i kahi e hana ana nāu.
Inā akahai kou kaumaha, e lawa paha ke kūkā kamaʻilio e kōkua. Inā he haʻahaʻa kou a hiki i ke kaumaha nui, e manaʻo paha kāu mea hāʻawi i ka lāʻau a me ka lāʻau.
Hiki i ke kaumaha ke paʻakikī i ka manaʻo e hana i kekahi mea. Akā aia kekahi mau ala hiki iā ʻoe ke kōkua iā ʻoe iho e hōʻoluʻolu. Eia kekahi mau ʻōlelo aʻoaʻo:
- Neʻe hou. Hiki ke kōkua i ka hoʻoikaika mau i ka hoʻohaʻahaʻa i ke kaumaha. Eia nō naʻe, inā ke ola nei ʻoe mai nā pilikia puʻuwai aku, pono ʻoe e kiʻi i ke kauka OK ma mua o ka hoʻomaka ʻana i ka hoʻoikaika kino. Koi paha kāu kauka i ke komo ʻana i kahi papahana hoʻoponopono naʻau. Inā kūpono ʻole ka hoʻoponopono ʻana o ka naʻau noʻu, e noi i kāu kauka e ʻōlelo i nā papahana hoʻoikaika kino ʻē aʻe.
- E hana nui i kou olakino. Hōʻike nā noiʻi e pili ana i kāu ola a me ke olakino holoʻokoʻa hiki ke kōkua iā ʻoe e noʻonoʻo i ka maikaʻi. Hoʻopili kēia i ka lawe ʻana i kāu lāʻau e like me ke kuhikuhi a pili i kāu papaʻai.
- E hoʻemi i kou koʻikoʻi. Hoʻolālā manawa i kēlā me kēia lā e hana i nā mea āu e ʻike ai e hoʻomaha ana, e like me ka hoʻolohe ʻana i ke mele. A i ʻole e noʻonoʻo i ka noʻonoʻo ʻana, tai chi, a i ʻole nā ʻano hana hoʻomaha.
- E ʻimi i ke kākoʻo kaiaulu. ʻO ke kaʻana ʻana i kou mau manaʻo a me kou mau makaʻu me nā poʻe āu e hilinaʻi ai hiki ke kōkua iā ʻoe e hōʻoluʻolu. Hiki iā ia ke kōkua iā ʻoe e lawelawe maikaʻi i ke koʻikoʻi a me ke kaumaha. Hōʻike kekahi mau haʻawina e kōkua paha iā ʻoe i kou ola lōʻihi ʻana.
- E hāhai i nā ʻano olakino. E lawa ka hiamoe a ʻai i ka papaʻai olakino. Hōʻalo i ka ʻalekohola, mariuana, a me nā lāʻau leʻaleʻa ʻē aʻe.
Kāhea iā 911 a i ʻole ka helu kūloko kūloko, kahi lālani pepehi kanaka (e laʻa me ka National Suicide Prevent Lifeline: 1-800-273-8255), a i ʻole e hele i kahi lumi pilikia kokoke inā loaʻa iā ʻoe nā manaʻo e hōʻino iā ʻoe iho a i kekahi poʻe ʻē aʻe paha.
Kāhea i kāu kahu mālama ola inā:
- Lohe ʻoe i nā leo ʻaʻole ma laila.
- Uē pinepine ʻoe me ke kumu ʻole.
- Ua hoʻopili kāu kaumaha i kou hiki ke komo i kāu hoola hou ʻana, a i kāu hana, a i ʻole ke ola ʻohana ma mua o 2 mau pule.
- He 3 a ʻoi paha kāu mau hōʻailona o ke kaumaha.
- Manaʻo ʻoe e kaumaha ana kekahi o kāu lāʻau. Mai hoʻololi a hoʻopau paha i ka lawe ʻana i nā lāʻau me ke kamaʻilio ʻole ʻana me kāu mea hāʻawi.
Kahakai SR, Celano CM, Huffman JC, Lanuzi JL, Stern TA. ʻO ka hoʻokele psychiatric o nā mea maʻi me ka maʻi puʻuwai. I: Stern TA, Freudenreich O, Smith FA, Fricchione GL, Rosenbaum JF, eds. ʻO ka puke lima nui o ka haukapila ʻo Massachusetts. ʻEpekema 7 Piladelapia, PA: Elsevier; 2018: chap 26.
Lichtman JH, Froelicher ES, Blumenthal JA, et al. ʻO ke kaumaha ma ke ʻano he kumu pilikia no ka wānana maikaʻi ʻole i waena o nā mea maʻi me ka maʻi coronary syndrome: ka loiloi ʻōnaehana a me nā ʻōlelo aʻoaʻo: kahi ʻōlelo ʻepekema mai ka American Heart Association. Kaapuni. 2014; 129 (12): 1350-1369. PMID: 24566200 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24566200/.
Vaccarino V, Bremner JD. ʻO ke ʻano psychiatric a me ka lawena o ka maʻi puʻuwai. I: Zipes DP, Libby P, Bonow RO, Mann DL, Tomaselli GF, Braunwald E, eds. ʻO ka maʻi puʻuwai ʻo Braunwald: He puke aʻo no ka lāʻau Cardiovascular. 11th hua. Piladelapia, PA: Elsevier; 2019: chap 96.
Wei J, Rooks C, Lamadana R, et al. Meta-kālailai o ka noʻonoʻo stress-hoʻokomo i ka myocardial ischemia a me nā hanana cardiac e hiki mai ana i nā mea maʻi me ka maʻi coronary artery. ʻO Am J Cardiol. 2014; 114 (2): 187-192. PMID: 24856319 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24856319/.
- Kaumaha
- Nā maʻi puʻuwai