Coronavirus

He ʻohana virus nā Coronaviruses. Hiki i ka maʻi me kēia mau virus ke hoʻomālielie i nā maʻi hanu maʻamau, e like me ke anuanu maʻamau. Hoʻokumu kekahi coronaviruses i nā maʻi nui e hiki ai ke alakaʻi i ka niumonia, a hiki i ka make.

Nui a hewahewa nā coronavirus. Pili lākou i nā kānaka a me nā holoholona. Hoʻokumu nā coronaviruses kanaka maʻamau i nā maʻi akahai a kaulike, e like me ke anuanu maʻamau.
Ke hoʻololi nei kekahi coronaviruses holoholona (mutate) a ua hoʻoili ʻia mai nā holoholona i nā kānaka. Hoʻolahalaha paha lākou ma o ka pili kanaka a kekahi kanaka. ʻO nā coronaviruses i hoʻolaha ʻia mai nā holoholona i nā kānaka hiki i kekahi manawa ke hana i nā maʻi ʻoi loa.
- ʻO ka maʻi respiratory respiratory koʻikoʻi (SARS) kahi ʻano koʻikoʻi o ka maʻi kōpaʻa. Hoʻokumu ʻia ia e ka maʻi maʻi SARS-CoV. ʻAʻole hōʻike ʻia nā hihia i loko o nā kānaka mai 2004.
- ʻO ka Middle East Respiratory Syndrome (MERS) kahi maʻi hanu koʻikoʻi. Hoʻokumu ʻia ʻo MERS e ka coronavirus MERS-CoV. Ma kahi o 30% o ka poʻe i loaʻa i kēia maʻi i make. Loaʻa i kekahi poʻe nā ʻōuli māmā. Ke hoʻomau nei ʻo MERS i ka maʻi i nā kānaka, ʻo ka hapa nui ma ka ʻAlapia ʻAlapia.
- COVID-19 - Loaʻa ka ʻike e pili ana i ka COVID-19 mai nā kikowaena no ka mālama ʻana i ka maʻi a me ka pale ʻana.
- ʻO COVID-19 kahi maʻi hanu e kumu ai i ke kuni, ka puʻu ʻana, a me ka hanu ʻole. Hoʻokumu ʻia ia e ka maʻi SARS-CoV-2 (maʻi ʻoihana maʻi respiratory respiratory coronavirus 2). Hiki i ka COVID-19 ke hana i ke akahai i nā maʻi nui a me ka make. ʻO COVID-19 kahi hoʻoweliweli olakino olakino ākea ma ka honua a ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa.
Hoʻokumu nā coronaviruses he nui i nā ʻōpeʻapeʻa, i hiki ke hoʻopili i nā holoholona ʻē aʻe. Hoʻolahalaha ʻo SARS-CoV mai nā pōpoki civet, ʻoiai ʻo MERS-CoV i hoʻolaha ʻia mai nā kāmelo. ʻO ka SARS-CoV-2 hou loa e manaʻo ʻia hoʻi no nā holoholona. ʻO ia mai ka ʻohana like o nā virus me SARS-CoV, ʻo ia ke kumu i loaʻa ai iā lākou nā inoa like. He nui nā coronavirus ʻē aʻe e holo nei i nā holoholona, akā ʻaʻole lākou i pālahalaha aku i nā kānaka.
I ka manawa i maʻi ʻia ke kanaka e ka coronavirus, hiki i ka maʻi ke pāhola i kahi kanaka olakino (ka hoʻoili kanaka a ke kanaka). Hiki iā ʻoe ke hopu i ka maʻi coronavirus ke:
- Kuhi, uha, a pā paha ka mea maʻi i ko lākou ihu kokoke iā ʻoe a hoʻokuʻu i ka maʻi i ka lewa (maʻi lele droplet)
- Hoʻopā ʻoe i kou ihu, mau maka, a waha paha ma hope o kou hoʻopā ʻana i kahi mea i haumia ʻia e ka maʻi, e like me kahi mea pāʻani a i ʻole kia pani puka
- Hoʻopā ʻoe, puliki, lūlū lima me, a honi paha i kahi kanaka maʻi
- ʻAi ʻoe a inu paha i nā mea like e hoʻohana ai ka mea maʻi
Hoʻolahalaha nā coronavirus o ke kanaka i ke anuanu maʻamau mai kēlā kanaka a kēia kanaka. Hoʻolālā nā ʻōuli ma 2 a 14 mau lā. Pākuʻi ʻia kēia mau mea:
- Mū ihu
- Eha ka 'ā'ī
- Kaheʻe
- ʻAsalhaʻi ihu
- Fiva me ka haʻalulu
- ʻEha poʻo
- ʻEha ke kino
- Cough
Hōʻike ka hōʻike iā MERS-CoV, SARS-CoV, a me SARS-CoV-2 hiki ke hōʻeha i nā ʻōuli koʻikoʻi. Pākuʻi ʻia kēia mau mea:
- ʻO Nusea a me ka luaʻi
- Pokole o ka hanu
- Pohā
- Koko i ka puʻe
- Make
Hiki i ka maʻi coronavirus koʻikoʻi ke kumu:
- Croup
- Pulumonia
- ʻO Bronchiolitis
- ʻO Bronchitis
Nui paha nā ʻōuli ma kekahi mau kānaka:
- Nā keiki
- Nā mākua makua
- ʻO ka poʻe me nā maʻi mau e like me ka maʻi kō, ka maʻi ʻaʻai, nā maʻi puʻuwai mau, nā maʻi puʻuwai
- ʻO ka poʻe me nā maʻi hanu e like me ka hānō a i ʻole COPD
Lawe paha kāu mea mālama olakino i kahi laʻana o kēia mau mea no ka hoʻāʻo ʻana i ke keʻena hoʻokolohua:
- Moʻomeheu Sputum
- Nasal swab (mai nā puka ihu)
- ʻŪhā puʻupuʻu
- Nā hoʻāʻo koko
Lawe ʻia hoʻi nā laulau a me nā mimi i kekahi mau hihia.
Pono paha ʻoe e hoʻāʻo hou inā pili kāu maʻi i kahi ʻano koʻikoʻi o ka coronavirus. Pili pū paha kēia mau hoʻāʻo:
- Nā hoʻāʻo kemika koko
- Pākuʻi x-ray a i ʻole CT scan mīkini
- Helu piha koko (CBC)
- ʻO ka hopena Polymerase chain reaction (PCR) no ka coronavirus
ʻAʻole hiki ke loaʻa nā hōʻike diagnostics no nā ʻano maʻi coronavirus āpau.
I kēia lā ʻaʻohe mālama kūikawā no ka maʻi coronavirus. Hāʻawi ʻia nā lāʻau lapaʻau e hōʻoluʻolu wale i kāu mau ʻōuli. Hoʻohana ʻia nā ʻano hoʻokolohua i kekahi manawa i nā hihia koʻikoʻi.
E hala nā maʻi kūlohelohe liʻiliʻi, e like me ke anuanu maʻamau, i kekahi mau lā me ka hoʻomaha a me ka mālama pono ʻana iā ʻoe iho ma ka home.
Inā manaʻo ʻia ʻoe he maʻi maʻi coronavirus koʻikoʻi ʻoe,
- Pono e komo i kahi pale maka
- Noho i loko o kahi lumi kaʻawale a i ʻole ICU no ka mālama ʻana
ʻO ka mālama ʻana no nā maʻi ʻino loa e hoʻopili pū paha:
- Nā Antibiotics, inā loaʻa pū kekahi i ka maʻi koʻohune bacteria
- Nā lāʻau Antiviral
- ʻO Steroids
- Oxygen, kākoʻo hanu (mechanical ventilation), a i ʻole ka pale umauma
ʻO nā anuanu maʻamau ma muli o ka coronavirus e hoʻonā maʻamau iā lākou iho. Pono paha nā maʻi coronavirus koʻikoʻi e pono i ka haukapila a me ke kākoʻo hanu. Kākaʻikahi wale nō, hiki i kekahi maʻi maʻi coronavirus koʻikoʻi ke alakaʻi i ka make, keu hoʻi i ka poʻe kahiko, nā keiki, a i ʻole ka poʻe me nā kūlana mau.
Hiki i nā maʻi Coronavirus ke alakaʻi i ka bronchitis a i ʻole ka niumonia. Hiki i kekahi ʻano o ke ʻano koʻikoʻi ke kumu o ka holo pono ʻole o ka ʻōpū, a me ka make pū kekahi.
Kāhea i kāu mea hāʻawi inā loaʻa iā ʻoe:
- E launa me kahi kanaka me ka maʻi maʻi coronavirus koʻikoʻi
- Ua huakaʻi i kahi i loaʻa kahi maʻi o ka maʻi coronavirus a ua hoʻomohala i nā hōʻailona anuanu maʻamau, ka hanu, kausea, a me ka pākī paha.
E hāhai i kēia mau kaʻina e hoʻohaʻahaʻa i kou makaʻi o ka maʻi.
- Hōʻalo i ka launa me nā poʻe i loaʻa i ka maʻi coronavirus.
- Hōʻalo i ka hele ʻana i nā wahi i loaʻa kahi maʻi o ka maʻi coronavirus.
- E holoi pono i kou mau lima a hoʻomaʻemaʻe paha iā lākou me kahi hoʻomaʻemaʻe lima lima ʻona.
- Uhi i kou waha a me ka ihu me kahi kiko a i ʻole ka lima (ʻaʻole i kou mau lima) ke kuʻu ʻoe a i ʻole ke kūkae, a hoʻolei i kaʻiʻo.
- Mai kaʻana like i ka meaʻai, inu, a i ʻole nā mea hana.
- Hoʻomaʻemaʻe ʻia nā papa maʻemaʻe me kahi mea disinfectant.
Aia nā lāʻau āpau e hiki ke pale aku iā COVID-19. Kāhea aku i kāu keʻena olakino kūloko e ʻike e pili ana i ka loaʻa ma kāu wahi. Loaʻa nā ʻike e pili ana i nā lāʻau ʻo COVID-19 mai nā Kikowaena no ka Makuahine a me ka Kāohi ʻana i ka maʻi www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html.
Inā ʻoe e huakaʻi, e kamaʻilio i kāu mea hoʻolako e pili ana i:
- Ke kū nei i kēia lā me nā lāʻau lapaʻau
- Lawe i nā lāʻau
Coronavirus - SARS; Coronavirus - 2019-nCoV; Coronavirus - COVID-19; Coronavirus - maʻi respiratory respiratory koʻikoʻi; Coronavirus - Middle East respiratory respiratory syndrome; Coronavirus - MERS
Coronavirus
Pulumonia
Nā hōʻailona anu
ʻŌnaehana hanu
ʻAha hanu luna
ʻAha hanu lalo
Nā kikowaena no ka pūnaewele Disease Control a me Prevent. Coronavirus (COVID-19). www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html. Loaʻa iā Malaki 16, 2020.
Gerber SI, Watson JT. Coronaviruses. I: Goldman L, Schafer AI eds. ʻO ka lāʻau lapaʻau Goldman-Cecil. 26th ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 342.
Perlman S, McIntosh K. Coronaviruses, me nā maʻi hanu maʻi nui loa (SARS) a me ka Middle East respiratory respiratory (MERS). I: Benett JE, Dolin R, Blaser MJ eds. ʻO Mandell, Douglas, a me Bennett's Principle a me ka hoʻomaʻamaʻa ʻana i nā maʻi kūpilikiʻi. 9th ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 155.
Pūnaewele World Health Organization. Coronavirus. www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_1. Loaʻa iā Malaki 16, 2020.