Ka hana ʻino

ʻO ka hana kolohe ka hana kolohe a i ʻole ka hoʻopili ʻana i kū me kāu ʻae ʻole. Pili paha ia i ka ikaika kino a i ʻole ka hoʻoweliweli o ka ikaika. Kū paha ia ma muli o ke kāohi a hoʻoweliweli paha. Inā ʻoe i ʻaihue ʻia i ka hana kolohe, ʻaʻole ia ou ka hewa. ʻO ka hana kolohe ka ʻaʻole loa hewa o ka mea i hōʻino ʻia.
ʻO ka hōʻeha kolohe, ka hoʻomāʻewaʻewa, ka lawehala, a me ka pue wale ʻana i ke ʻano o ka moekolohe. ʻO ka hana kolohe ka pilikia nui o ke olakino. Hoʻopili ia i ka poʻe o kēlā me kēia:
- Makahiki
- Hoohanau
- Kahi hoʻoliʻiliʻi
- Lāhui
- Mākau ʻike
- Papa Socioeconomic
Kū pinepine pinepine ka hana kolohe i nā wahine, akā ʻo nā kāne ka mea i hōʻeha ʻia. Ma kahi o 1 ma 5 mau wahine a me 1 ma 71 mau kāne ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa i hōʻeha ʻia i ka hana hoʻomāinoino i hoʻopau ʻia a hoʻāʻo ʻia i loko o ko lākou ola. Eia nō naʻe, ʻaʻole kau palena kolohe ʻia ka moe kolohe.
Hana pinepine ʻia ka hana kolohe e nā kāne. ʻO ka mea ʻike pinepine ka mea ʻino. ʻO ka mea hana hewa (ke kanaka e hoʻomāinoino nei i ka moekolohe) he:
- Hoa
- Kauwela
- Hoalauna
- Hoapili hoa kāne a wahine paha
- Lālā ʻohana
- ʻO ke kanaka i kahi kūlana o ka mana a i ʻole hoʻohuli i ke ola o ka mea i hōʻeha ʻia
Hoʻohālikelike nā wehewehe kānāwai o ka moekolohe a me ka hōʻeha kolohe mai kēlā me kēia mokuʻāina. Wahi a nā Centers for Disease Control and Prevention, pili i ka hana kolohe me kekahi o kēia mau mea:
- Hoʻopau a hoʻāʻo paha i ka pue wahine. Hiki paha i ka wahine make wahine ke hoʻopuʻi, anal, a waha paha. Pili paha ia i ka hoʻohana ʻana i kahi ʻāpana o ke kino a i ʻole mea.
- Ke koi ʻana i kahi mea i hōʻino ʻia e komo i loko o ka mea hana hewa a i ʻole kekahi mea ʻē aʻe, inā hoʻāʻo ʻia a pau paha.
- Ke kaomi nei i kahi mea i hōʻeha ʻia e waiho i ke komo i loko. Hoʻopili paha ke kaomi i ka hoʻoweliweli e hoʻopau i kahi pilina a i ʻole e hoʻolaha i nā lono e pili ana i ka mea i hōʻeha ʻia, a i ʻole ka hoʻohana hewa ʻana i ka mana a i ʻole ka mana.
- KE KANAWAI KAHIKI makemake ʻole ʻia. Hoʻopili kēia i ka pā ʻana i ka mea i hōʻeha ʻia ma ka umauma, nā genital, nā ʻūhā o loko, anus, luʻu, a i ʻole ke aʻa ma ka ʻili hune a i ʻole ma o ka lole.
- Hoʻopili i ka mea i hōʻino ʻia i ka mea hana hewa ma o ka hoʻohana ʻana i ka ikaika a i ʻole ka hoʻoweliweli.
- Ka hoʻomāinoino i ka moekolohe a i ʻole kekahi ʻike moekolohe makemake ʻole ʻia e pili ʻole i ka hoʻopā ʻana. Pākuʻi ʻia kēia i ka hōʻino waha a i ʻole kaʻana like ʻana i nā kiʻi pono ʻole i makemake ʻia. Hiki paha ia me ka ʻike ʻole o ka mea ʻino e pili ana iā ia.
- Hiki ke hana i nā hana kolohe ma muli o ka hiki ʻole i ka mea i hōʻeha ʻia ke ʻae ma muli o ka hoʻohana ʻana i ka wai ʻona a lāʻau paha. E ʻae a makemake ʻole paha ka hoʻohana ʻana i ka waiʻona a lāʻau paha. Nānā ʻole ʻia, ʻaʻohe hewa ka mea i hōʻino ʻia.
He mea nui e ʻike i ka pili o ka moekolohe ma mua ʻaʻole e hōʻike i ka ʻae. Kekahi pili kolohe a hana paha, kino a pili ʻole i ke kino, koi i ʻae nā kānaka ʻelua iā ia me ka ʻoluʻolu, maopopo a me ka makemake.
ʻAʻole hiki i ke kanaka ke hāʻawi i ka ʻae inā lākou:
- Aia ma lalo o nā makahiki loio o ka ʻae (hiki ke loli ʻia e ka mokuʻāina)
- Loaʻa i ke kīnā a me ke kīnā ʻole o ke kino
- Hiamoe a makaʻu ʻole paha
- ʻOna loa
Nā ala e pane ai i ka makemake o ka pilina ola
Inā ʻoe e kaomi ʻia i ka hana moekolohe āu e makemake ʻole ai, hiki i kēia mau ʻōlelo aʻoaʻo mai RAINN (Rape, Abuse, a me Incest National Network) ke kōkua iā ʻoe e pakele i waho o ke kūlana.
- E hoʻomanaʻo ʻaʻole ʻoe ka hewa. ʻAʻole ʻoe koi ʻia e hana i kahi ala āu e makemake ʻole ai e hana. ʻO ke kanaka kaomi iā ʻoe ke kuleana.
- Hilinaʻi i kou manaʻo. Inā maikaʻi ʻole a ʻoluʻolu paha kekahi mea, hilinaʻi i kēlā manaʻo.
- Maikaʻi ke kala aku a wahaheʻe paha i hiki iā ʻoe ke haʻalele i ke kūlana. Mai hōʻino i ka hana ʻana pēlā. Hiki iā ʻoe ke ʻōlelo ua maʻi ʻino ʻoe, pono e hele i kahi ulia pōpilikia ʻohana, a i ʻole pono e hele i ka lua. Inā hiki iā ʻoe, kāhea i kahi hoa.
- E ʻimi i kahi e pakele ai. E nānā i ka puka kokoke a i ka puka aniani paha hiki iā ʻoe ke hele wikiwiki. Inā kokoke kahi poʻe, e noʻonoʻo e pili ana i ka pehea e nānā ai. E noʻonoʻo e pili ana i kahi e hele hou ai. Hana i ka mea hiki iā ʻoe e palekana.
- E hoʻolālā i mua e loaʻa kahi huaʻōlelo kūikawā me kahi hoaaloha a ʻohana paha. A laila hiki iā ʻoe ke kāhea iā lākou a ʻōlelo i ka huaʻōlelo code a i ʻole ka ʻōlelo inā aia ʻoe i kahi hanana āu e makemake ʻole ai.
He mea ʻole ka mea e hana ai, ʻaʻohe mea āu i hana ai ʻōlelo ai paha i hoʻokumu i ka hōʻeha. He mea ʻole ka mea āu e ʻaʻahu ai, inu ai, a hana ana paha - inā ʻoe e pīpī a honi ana paha - ʻaʻole ia na ʻoe ka hewa. ʻO kāu hana ma mua, i ka wā, a ma hope paha o ka hanana ʻaʻole i hoʻololi i ka ʻoiaʻiʻo he hewa ka mea hana hewa.
MAHOPE MAKAHIKI MAKAHIKI
Hele i kahi palekana. Inā hōʻeha kolohe ʻia ʻoe, e hoʻāʻo e hele i kahi palekana i ka wā e hiki ai. Inā pilikia koke ʻoe a i ʻole ʻeha nui ʻia, e kāhea iā 911 a i ʻole kāu helu pilikia kūloko.
E kōkua i ke kōkua. Ke palekana ʻoe, hiki iā ʻoe ke loaʻa nā kumuwaiwai kūloko no ka poʻe i hōʻeha ʻia i ka moekolohe ma ke kāhea ʻana i ka National Sexual As assault Hotline ma 800-6565-HOPE (4673). Inā ua kolohe ʻia ʻoe, hiki i ka lālani wela ke hoʻopili iā ʻoe me nā haukapila i hoʻomaʻamaʻa ʻia nā limahana i ka hana pū ʻana me nā mea hōʻeha a me ka hōʻiliʻili ʻana i nā hōʻike. Hiki paha i ka lālani wela ke hoʻouna i kahi ʻelele e kōkua iā ʻoe i kēia manawa paʻakikī. Hiki iā ʻoe ke loaʻa i ke kōkua a me ke kākoʻo me pehea e hōʻike ai i ka hewa, inā ʻoe e hoʻoholo.
E kiʻi i ka mālama olakino. He manaʻo maikaʻi e ʻimi i ka lāʻau lapaʻau e nānā ai a mālama i nā mea ʻeha. ʻAʻole maʻalahi paha ia, akā e hoʻāʻo ʻaʻole e ʻauʻau, ʻauʻau, holoi lima, ʻoki i nā manamana lima, hoʻololi lole, a palaki i kou mau niho ma mua o ka mālama olakino ʻana. Ma kēlā ala, hiki iā ʻoe ke koho e hōʻiliʻili i nā hōʻike.
LAWE MAHOPE O KA HELE ANA I KA MAKAHIKI
Ma ka haukapila, e wehewehe ana kāu poʻe lawelawe mālama ola i nā hoʻokolohua a me nā hana e hana ʻia ai. E wehewehe lākou i ka mea e hiki mai a no ke aha. E noi ʻia ʻoe no kāu ʻae ma mua o ka loaʻa ʻana o kahi kaʻina hana a i ʻole ka hoʻāʻo.
E kūkākūkā paha kāu poʻe lawelawe mālama ola i ke koho e loaʻa i kahi hōʻike forensic for assault for assault (kit rape) i hana ʻia e kahi kahu maʻi hoʻomaʻamaʻa kūikawā. Hiki iā ʻoe ke hoʻoholo inā loaʻa ka hōʻike. Inā ʻoe e hana, e hōʻiliʻili ia i ka DNA a me nā hōʻike ʻē aʻe inā ʻoe e hoʻoholo e hōʻike i ka hewa. Eia kekahi mau mea e noʻonoʻo ai:
- ʻOiai ke hana pū ʻana me kahi kahu hānai hoʻomaʻamaʻa, paʻakikī paha ka hele ʻana o ka hōʻike ma hope o ka hoʻouka kaua ʻana.
- ʻAʻole pono ʻoe e loaʻa ka hōʻike. ʻO kāu koho ia.
- Ma ka loaʻa ʻana o kēia hōʻike e maʻalahi ai ka hoʻomaopopo a hoʻopaʻi ʻana i ka mea nāna i hana.
- ʻO ka loaʻa ʻana o ka hoʻokolohua ʻaʻole ia he kumu no ka hoʻopiʻi ʻana i nā uku. Hiki iā ʻoe ke loaʻa ka hoʻokolohua inā ʻaʻole ʻoe e kaomi i nā uku. ʻAʻole pono ʻoe e hoʻoholo e kaomi koke i nā uku.
- Inā manaʻo ʻoe ua ʻona ʻoe, e haʻi pono i kāu poʻe lawelawe i hiki iā lākou ke hōʻoia koke iā ʻoe.
E kamaʻilio pū paha kāu mau mea hāʻawi iā ʻoe e pili ana i:
- ʻO ka hoʻohana ʻana i ka pale pale kūpilikia inā ua hoʻomake ʻia ʻoe a aia kahi manawa e hāpai ai ʻoe mai ka pue wale ʻana.
- Pehea e hoʻohaʻahaʻa ai i ka makaʻu o ka maʻi HIV inā loaʻa ka maʻi i ka mea hoʻomaʻamaʻa. Hoʻopili kēia i ka hoʻohana koke ʻana o nā lāʻau i hoʻohana ʻia e mālama i ka maʻi HIV. Kapa ʻia ke kaʻina hana prophylaxis post-exposed (PEP).
- Ke kiʻi ʻia ʻana a mālama ʻia no nā maʻi ʻino ʻē aʻe i lawe ʻia e ka wahine (STI), inā pono. ʻO ka maʻamau maʻamau ka lawe ʻana i kahi papa o nā lāʻau antibiotic e hōʻemi i ka makaʻu o ka maʻi. Hoʻomaopopo i kekahi manawa hiki i nā mea hoʻolako ke ʻōlelo kūʻē i ka hoʻāʻo ʻana i kēlā manawa inā hopohopo e hiki ke hoʻohana ʻia nā hopena iā ʻoe.
E MALAMA ANA I KOU LOA MAHOPE O KA HOLOHOLU MAKAHIKI
Ma hope o ka moekolohe kolohe, hoʻohoka paha ʻoe, huhū, a hoʻokau ʻia paha. He mea maʻamau ka hopena ma nā ʻano like ʻole:
- Huhū a inaina paha
- Huikau
- Ke uē a luuluu paha
- Makau
- ʻAʻole hiki ke kāohi i kou mau manaʻo
- Weliweli
- ʻAkaʻaka i nā manawa ʻano ʻole
- ʻAʻole ʻai a hiamoe maikaʻi paha
- Ka makaʻu o ka lilo o ka mana
- Haʻalele mai ka ʻohana a me nā hoaaloha paha
ʻO kēia ʻano manaʻo a me nā ʻano maʻamau he maʻamau. E loli paha kou mau manaʻo i ka hala ʻana o ka manawa. ʻO kēia pū kekahi mea maʻamau.
E hoʻolōʻihi i ka manawa e hōʻola iā ʻoe iho i ke kino a me ka naʻau.
- Mālama iā ʻoe iho ma ka hana ʻana i nā mea e hōʻoluʻolu ai iā ʻoe, e like me ka hoʻolilo manawa ʻana me kahi hoaaloha hilinaʻi a i ʻole ke hele kūlohelohe nei.
- E hoʻāʻo e mālama iā ʻoe iho ma ka ʻai ʻana i nā meaʻai olakino āu e leʻaleʻa nei a e hoʻomau nei i ka hana.
- He maikaʻi nō hoʻi e hoʻokaʻawale i ka manawa a kāpae i nā hoʻolālā inā pono ʻoe i kahi manawa iā ʻoe iho.
I mea e hoʻonā ai i nā manaʻo e pili ana i ka hanana, nui ka poʻe e ʻike he maikaʻi ka kaʻana like ʻana i kēlā mau manaʻo me ke kākāʻōlelo aʻo aʻoaʻo ʻoihana. ʻAʻole ia e ʻae i ka nāwaliwali e ʻimi i ke kōkua i ka hana ʻana i nā manaʻo mana e pili ana i ka hana pilikino. ʻO ke kamaʻilio pū ʻana me kahi kākāʻōlelo hiki ke kōkua iā ʻoe e aʻo pehea e hoʻokele ai i ke koʻikoʻi a me ka hoʻomanawanui ʻana i nā mea āu i ʻike ai.
- Ke koho ʻana i kahi mea hoʻoponopono, e nānā no ka mea ʻike i ka hana me nā mea i pakele i ka hana kolohe.
- Hiki i ka National Sexual Assault Hotline ma 800-656-HOPE (4673) ke hoʻohui iā ʻoe i nā lawelawe kākoʻo kūloko, kahi e hiki ai iā ʻoe ke loaʻa ka mea hoʻoponopono ma kāu wahi.
- Hiki iā ʻoe ke nīnau i kāu mea mālama ola no kahi hāʻawi.
- ʻOiai inā ua ʻike ʻia kou ʻike i nā mahina a i ʻole mau makahiki i hala, ke kamaʻilio pū ʻana me kekahi e hiki ke kōkua.
ʻO ka hoʻōla hou ʻana mai ka hana kolohe i ka manawa. ʻAʻohe o ʻelua mau kānaka i like ka huakaʻi i ke ola. E hoʻomanaʻo e akahai me ʻoe ke hele i ke kaʻina. Akā e lana ka manaʻo i ka hala ʻana o ka manawa, me ke kākoʻo o kāu mau hoa hilinaʻi a me ka ʻoihana ʻoihana, e ola ʻoe.
KEKAHI:
- Keʻena no nā Kupa o ka Hewa: www.ovc.gov/welcome.html
- RAINN (Rape, hōʻino a me ka Incest National Network): www.rainn.org
- WomensHealth.gov: www.womenshealth.gov/relationships-and-safety
Ka moekolohe a me ka pue wahine; Lā hōʻino; Ka hōʻeha kolohe; Pue wale; Ka hana ʻino a ka hoa pilikino pili kino; Ka hana kolohe - ka lime
Maʻi maʻi Post-traumatic
Nā kikowaena no ka pūnaewele Disease Control a me Prevent. Ka Nīnau Hoa Pili Pili ʻĀina a me ka Nīnau Haunaele Haumāna 2010 Hōʻike Hōʻuluʻulu Manaʻo. Nowemapa 2011. www.cdc.gov/violenceprevention/pdf/nisvs_report2010-a.pdf.
Nā kikowaena no ka pūnaewele Disease Control a me Prevent. Ka pale ʻana i ka hana ʻino: ka hana ʻino. www.cdc.gov/violenceprevention/sexualviolence/index.html. Hoʻohou ʻia Mei 1, 2018. Loaʻa iā Iulai 10, 2018.
ʻO Cowley D, Lentz GM. Nā hiʻohiʻona o ka gynecology: kaumaha, hopohopo, posttraumatic stress stress, nā maʻi ʻai, nā maʻi hoʻohana lāʻau, nā mea maʻi "paʻakikī", ka hana moekolohe, ka hana hoʻomāinoino, ka hana ʻino a ka hoa pilikino, a me ke kaumaha. I: Lobo RA, Gershenson DM, Lentz GM, Valea FA, eds. Gynecology Comprehensive. ʻEpekema 7 Piladelapia, PA: Elsevier; 2017: chap 9.
ʻO Gambone JC. ʻO ka hoa pili a me ka hana ʻohana, ka moekolohe, a me ka pue wale. I: Hacker NF, Gambone JC, Hobel CJ, eds. ʻO Hacker & Moore's Essentials of Obstetrics a me Gynecology. ʻElua huaʻōlelo Piladelapia, PA: Elsevier; 2016: chap 29.
Linden JA, Riviello RJ. Ka hoʻouka kolohe. I: Nā paia RM, Hockberger RS, Gausche-Hill M, nā ʻaoʻao. ʻO Rosen's Emergency Medicine: Nā Manaʻo Manaʻo a me ka hana lapaʻau. 9th ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2018: chap 58.
Workowski KA, Bolan GA; Nā kikowaena no ka mālama ʻana i ka maʻi a me ka pale ʻana. Nā kulekele lapaʻau maʻi i hoʻoili ʻia i ka moekolohe. ʻO MMWR Rekua Rep. 2015; 64 (RR-03): 1-137. PMID: 26042815 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26042815.