Keiki a me ke kaumaha

ʻOkoʻa ka hana a nā keiki ma mua o ka poʻe mākua i ka wā e pili ana i ka make o kahi mea aloha. I mea e hōʻoluʻolu ai i kāu keiki ponoʻī, e aʻo i nā pane maʻamau i ke kaumaha i loaʻa i nā keiki a me nā hōʻailona ke kū ʻole maikaʻi kāu keiki me ke kaumaha.

Kōkua ia e hoʻomaopopo pehea e noʻonoʻo ai nā keiki ma mua o ke kamaʻilio ʻana me lākou e pili ana i ka make. ʻO kēia no ka mea pono ʻoe e ʻōlelo iā lākou ma ke kumuhana ma kā lākou pae ponoʻī.

• E hoʻomaopopo ana nā pēpē a me nā kamaliʻi i ke kaumaha o ka poʻe. Akā ʻaʻole lākou e ʻike maoli i ka make.
• Manaʻo nā keiki kamaliʻi ʻaʻole make ka manawa a hiki ke hoʻohuli ʻia. ʻIke paha lākou i ka make ma ke ʻano he kaʻawale.
• Ke hoʻomaka nei nā keiki ma mua o 5 mau makahiki e hoʻomaopopo he mau loa ka make. Akā manaʻo lākou he make ka mea e hana ʻia i nā poʻe ʻē aʻe, ʻaʻole iā lākou iho a i ʻole i ko lākou ʻohana ponoʻī.
• Hoʻomaopopo nā ʻōpio i ka make he kū i nā hana o ke kino a paʻa mau.

He mea maʻamau ke kaumaha no ka make ʻana o kekahi ʻohana pili a i ʻole hoa aloha. Lana ka manaʻo o kāu keiki e hōʻike i ke ʻano o ka naʻau a me nā ʻano i hiki ke ala aʻe i nā manawa i manaʻo ʻole ʻia, e like me:

• Kaumaha me ka uē.
• Huhū. Pahu paha kāu keiki i ka huhū, pāʻani leʻaleʻa loa, hana i nā moeʻuhane, a hakakā paha me nā ʻohana ʻē aʻe. Hoʻomaopopo ʻaʻole manaʻo ke keiki i ka kaohi.
• ʻOi aku kaikaina. ʻOi aku ka nui o nā keiki ma muli o ka make ʻana o ka makua. Makemake paha lākou e lūlū ʻia, e hiamoe e kahi makua, a hōʻole paha e waiho wale ʻia.
• Ke noi pinepine nei i ka nīnau like. Nīnau lākou no ka mea ʻaʻole lākou i manaʻoʻiʻo ua make kekahi mea a lākou e aloha nei a ke hoʻāʻo nei lākou e ʻae i ka mea i hana ʻia.

E hoʻomanaʻo i ka mea aʻe:

• Mai wahaheʻe i ka mea e hana nei. Akamai nā keiki. Hāpai lākou i ka pono ʻole a haʻohaʻo i ke kumu o kou wahaheʻe.
• Mai hoʻoikaika i nā keiki makaʻu e hele i nā hoʻolewa. E ʻimi i nā ala ʻē aʻe e hoʻomanaʻo ai kāu mau keiki i ka mea i make. ʻO kahi laʻana, hiki iā ʻoe ke hoʻā i kahi ihoiho, pule, lana i kahi pāluna i ka lani, a i ʻole nānā i nā kiʻi.
• E hoʻomaopopo i nā kumu a kāu keiki i ka mea i hana ʻia i hiki i ke keiki ke kākoʻo ma ke kula.
• E hāʻawi nui i ke aloha a me ke kākoʻo i nā keiki ke kaumaha lākou. E haʻi lākou i kā lākou mau moʻolelo a hoʻolohe. ʻO kēia kahi ala e hiki ai i nā keiki ke hana me ke kaumaha.
• E hāʻawi i nā keiki i ka manawa e kaumaha ai. Hōʻalo i ka haʻi ʻana i nā keiki e hoʻi i nā hana maʻamau me ka ʻole o ka manawa e kaumaha ai. ʻO kēia paha ke kumu o nā pilikia naʻau ma hope.
• E mālama i kou kaumaha ponoʻī. Nānā kāu poʻe keiki iā ʻoe e hoʻomaopopo pehea e mālama ai i ke kaumaha a me ka nalo ʻana.

E noi i ka mea mālama ola o kāu keiki no ke kōkua inā hopohopo ʻoe no kāu keiki. Loaʻa paha nā pilikia maoli i nā keiki me ke kaumaha inā lākou:

• Ke hōʻole ʻana i ka make ʻana o kekahi
• Kaumaha a makemake ʻole i nā hana
• ʻAʻole pāʻani me kā lākou mau hoaaloha
• Hōʻole e noho kaʻawale
• Ke hōʻole ʻana e hele i ke kula a i ʻole ke kulu ʻana o ka hana o ke kula
• Ke hōʻike nei i nā loli i ka makemake
• Loaʻa ka pilikia i ka hiamoe
• Ke hoʻomau nei i ka hana ʻōpio no ka manawa lōʻihi
• Ke ʻōlelo nei e hui pū lākou me ka mea make

Pūnaewele ʻAmelika Hui Pū ʻIa o ʻAmelika a me ʻAmelika. Kanikau a me nā keiki. www.aacap.org/AACAP/Families_and_Youth/Fact_for_Families/FFF-Guide/Chapters-And-Grief-008.aspx. Hoʻohou i Iulai 2018. Loaʻa iā ʻAukake 7, 2020.

ʻO McCabe ME, ʻo Serwint JR. Loss, kaʻawale, a me ka kanikau. I: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. ʻO Puka Textbook of Pediatrics ʻo Nelson. 21st ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 30.

• Hoʻoikaika
• ʻO ke olakino noʻonoʻo keiki