Nā maʻi maʻi TMJ (Temporomandibular Joint)
Anter
- He aha ke kumu o ka maʻi ʻo TMJ?
- He aha nā hōʻailona o TMJD?
- Pehea i ʻike ʻia ai ʻo TMJD?
- Pehea e mālama ʻia ai ʻo TMJD?
- Pehea e pale aku ai iā TMJD?
- Outlook no nā maʻi o TMJ
He aha ʻo TMJ?
ʻO ka hui temporomandibular (TMJ) ka ami e hoʻopili i kāu mandible (lalo lalo) i kou iwi poʻo. Hiki ke ʻike ʻia ka ami ma nā ʻaoʻao ʻelua o kou poʻo i mua o kou mau pepeiao. ʻAe ia i kou iwi ā e wehe a pani, i hiki ai iā ʻoe ke ʻōlelo a me ka ʻai.
Ua hoʻohana ʻia kēia pōkole e kuhikuhi ai i kahi hui o nā pilikia olakino e pili ana i kou iwi ā, akā ke lilo nei kēia i mea pōkole loa e like me TMD a i ʻole TMJD e hoʻokaʻawale i ka hui temporomandibular iho mai nā maʻi TMJ. Hiki i kēia mau maʻi ke hoʻonā i ka palupalu i ka hui, ʻeha o ke alo, a me ka paʻakikī e neʻe i ka hui.
Wahi a ka National Institute of Dental and Craniofacial Research, a ʻo 10 miliona mau ʻAmelika i ʻeha iā TMJD. ʻOi aku ka nui o ka TMJD ma waena o nā wahine ma mua o nā kāne. Hiki ke mālama ʻia kēia mau maʻi, akā nui nā kumu like ʻole like ʻole. Hiki i kēia ke hana i ka diagnose paʻakikī.
E hoʻomau i ka heluhelu e aʻo hou aʻe e pili ana iā TMJD. Pono ʻoe e kūkākūkā me nā kauka e pili ana i nā hopohopo.
He aha ke kumu o ka maʻi ʻo TMJ?
I nā manawa he nui, ʻaʻole ʻike ʻia ke kumu o ka maʻi TMJ. Hiki paha i ka hōʻeha i ka ā a i ʻole ke hui pū paha ke pāʻani. Aia kekahi mau kūlana olakino ʻē aʻe e hāʻawi i ka ulu ʻana o TMJD. Pākuʻi ʻia kēia mau mea:
- ʻōiwi
- ʻaʻai o ka ami
- wili maʻamau a hoʻopaʻa ʻia paha o nā niho
- pilikia o ka iwi ā pili i ka wā hānau
Aia kekahi mau kumu ʻē aʻe e pili pinepine me ka hoʻomohala ʻana o TMJD, akā ʻaʻole i hōʻoia ʻia e hoʻokumu iā TMJD. Pākuʻi ʻia kēia mau mea:
- ka hoʻohana ʻana i nā kaula hao orthodontic
- kūlana maikaʻi ʻole e hoʻopilikia i nā mākala o ka ʻāʻī a me ka maka
- hoʻoluhi lōʻihi
- ʻai maikaʻi ʻole
- nele i ka hiamoe
He aha nā hōʻailona o TMJD?
Pili nā ʻōuli o nā maʻi TMJ i ka paʻakikī a me ke kumu o kou ʻano. ʻO ka ʻōuli maʻamau o TMJD ka ʻeha ma ka iwi ā a puni nā mākala. ʻO nā ʻōuli ʻē aʻe e pili pinepine ʻia me kēia mau maʻi pū kekahi:
- ʻeha hiki ke ʻike ʻia i ka maka a i ʻole ʻāʻī
- ʻoʻoleʻa i nā mākala o ka iwi ā
- neʻe kaupalena ʻia o ka iwi ā
- laka ʻia o ka iwi ā
- ke kaomi a popping ʻana paha i ke kani mai ka pūnaewele TMJ
- neʻe i ka iwi ā, e hoʻololi ana i ke ala o nā niho o luna a me lalo e hoʻopili (i kapa ʻia ʻo maloccusion)
Hōʻike ʻia paha nā ʻōuli ma hoʻokahi ʻaoʻao o ka maka, a i ʻole ʻelua paha.
Pehea i ʻike ʻia ai ʻo TMJD?
Hiki i nā maʻi TMJ ke paʻakikī e kuhikuhi. ʻAʻohe hoʻokolohua maʻamau e ʻike pono i kēia mau maʻi. Hiki i kāu kauka ke kuhikuhi iā ʻoe i kahi kauka niho a i ʻole he pepeiao, ihu, a me ka ʻāʻī (ENT) loea e hōʻoia i kou ʻano.
Hiki i kāu kauka ke nānā i kou auwaha e ʻike inā he ʻōhū a palupalu paha inā loaʻa iā ʻoe nā ʻōuli o kahi maʻi TMJ. Hiki paha i kāu kauka ke hoʻohana i nā hoʻokolohua kiʻi ʻokoʻa. Hiki i kēia mau mea ke:
- X-kukuna o ka iwi ā
- CT scan o ka iwi ā e ʻike i nā iwi a me nā hui pū
- MRI o ka ʻāʻī e ʻike inā aia kekahi mau pilikia me ke ʻano o ka iwi ā
Pehea e mālama ʻia ai ʻo TMJD?
I ka hapanui o nā hihia, hiki ke mālama ʻia nā ʻōuli o nā maʻi TMJ me nā hana mālama ponoʻī ma ka home. I mea e hōʻoluʻolu ai i nā ʻōuli o TMJ hiki iā ʻoe:
- ʻai i nā meaʻai palupalu
- hoʻohana i ka hau e hoʻoliʻiliʻi i ka pehu
- hoʻemi i ka neʻe iwi
- e hōʻalo i ka nau nau ʻana a me nā meaʻai paʻakikī (e like me ka pipi jerky)
- hoʻēmi i ke koʻikoʻi
- hoʻohana i nā hana hoʻomākeʻaka e kōkua i ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka neʻe ʻana o ka iwi
Pono paha ʻoe i kōkua mai kāu kauka inā ʻaʻole hoʻomaikaʻi kāu mau ʻōuli me kēia mau lāʻau. Kaukaʻi ʻia i kāu mau ʻōuli, hiki i kāu kauka ke kuhikuhi a koi paha i kēia mau mea:
- nā lāʻau ʻeha (e like me ibuprofen)
- nā lāʻau e hoʻomaha ai nā mākala o ka ʻāʻī (e like me Flexeril, Soma, a i ʻole Valium)
- nā lāʻau e kōkua ai i ka hoʻēmi ʻana i ka pehu ʻana o ka iwi ā (nā lāʻau corticosteroid)
- stabilizing splints a nahu i nā kiaʻi e pale aku i nā niho wili
- Botox e hoʻoliʻiliʻi i ka haunaele i nā mākala a me nā ʻalalā o ka iwi ā
- hoʻomaʻamaʻa behavioral cognitive e kōkua i ka hōʻemi ʻana i ke koʻikoʻi
I nā hihia maʻamau, hiki i kāu kauka ke koi aku i ke ʻoki a i ʻole nā kaʻina hana ʻē aʻe e mālama ai i kou ʻano. Hiki i nā kaʻina hana ke hoʻopili:
- hoʻoponopono kahua niho e hoʻomaikaʻi i kāu nahu a kaulike i kou mau niho
- arthrocentesis, kahi e hemo ai ka wai a me nā ʻōpala mai ka huina
- ʻoki kino e pani ai i ka ami
Nā hana i hoʻohana ʻia e mālama ai i kēia ʻano, i kekahi mau hihia, e hōʻino ai i kāu mau ʻōuli. E kamaʻilio me kāu kauka e pili ana i nā pilikia e hiki ke loaʻa i kēia mau kaʻina hana.
Pehea e pale aku ai iā TMJD?
ʻAʻole hiki iā ʻoe ke pale aku iā TMJD mai ka hoʻomohala ʻana, akā hiki paha iā ʻoe ke hōʻemi i nā hōʻailona ma ka hoʻohaʻahaʻa ʻana i kāu pae kaumaha. He mea kōkua paha ke hoʻāʻo e hoʻōki i ka wili ʻana o kou mau niho inā he pilikia kēia iā ʻoe. ʻO nā haʻina hiki no ka wili ʻana o nā niho me ke kau ʻana i kahi kiaʻi waha i ka pō a me ka lawe ʻana i nā mea hoʻomaha no nā mākala. Hiki paha iā ʻoe ke kōkua i ka pale ʻana i nā niho ma ka hōʻemi ʻana i kou koʻikoʻi āpau a me ka hopohopo ma o ka ʻōlelo aʻo ʻana, hoʻoikaika kino, a me ka papaʻai.
Outlook no nā maʻi o TMJ
ʻO ka nānā no kahi maʻi TMJ e pili ana i ke kumu o ka pilikia. Hiki ke mālama maikaʻi ʻia ʻo TMD i nā poʻe he nui me nā lāʻau ma ka home, e like me ka hoʻololi ʻana i ke kūlana a i ʻole ka hoʻēmi ʻana i ke kaumaha. Inā hopena ʻia kou ʻano e ka maʻi maʻi (wā lōʻihi) e like me ka maʻi kōpaʻa, ʻaʻole lawa paha nā loli nohona. Hiki i ke kuʻi ʻana ke hoʻoluhi i ka hono i ka manawa a hoʻonui i ka ʻeha.
ʻO ka hapa nui o nā hihia o TMJD e hoʻololi i nā ʻano nohona, malia paha i hui ʻia me nā lāʻau e hōʻoluʻolu ai i nā ʻeha a me nā hōʻoluʻolu ʻole. ʻAʻole makemake iki ʻia nā hana hoʻomāinoino. E kamaʻilio me kāu kauka e pili ana i kāu mau koho e hoʻoholo ai i ke kūpono o ka lapaʻau iā ʻoe.