He aha ka maʻi kū'ē Defiant Oppositional?
Anter
- Nā ʻōuli o ka maʻi kūʻē kūʻē
- I nā keiki a me nā ʻōpio
- I nā mākua
- Nā kumu o ka maʻi kūʻē kūʻē
- Nā pae hoʻohālikelike e kuhikuhi i nā maʻi kūʻē kūʻē
- 1. Hōʻike lākou i kahi ʻano hana
- 2. Hoʻopilikia ka hana i ko lākou ola
- 3. ʻAʻole pili ia i ka hōʻino lāʻau a i ʻole nā hanana olakino noʻonoʻo
- Kaumaha
- Ka lāʻau no ka maʻi kūʻē kūʻē
- Nā papahana e mālama i nā maʻi kūʻē kūʻē
- ʻO ka maʻi hōʻino kūʻē i ka lumi papa
- Q&A: Hana ʻino me nā maʻi kūʻē kūʻē
- Q:
- A:
Hōʻike Overview
ʻOiai ʻo nā keiki ʻoluʻolu loa ke hele aku i waho o ka huhū a me ka hoʻokuli. Akā ʻo kahi hoʻomau hoʻomau o ka huhū, ka hoʻowahāwahā, a me ka hoʻopaʻi kūʻē i nā helu mana hiki ke hōʻailona o ka maʻi kūʻē kūʻē (ODD).
ʻO ka ODD kahi ʻano lawena e hopena ai i ka hoʻowahāwahā a me ka huhū i ka luna. Hiki ke hoʻopili i ka hana a ke kanaka, ke kula, a me ka nohona kaiaulu.
Hoʻopili ka ODD ma waena o 1 a me 16 pākēneka o nā keiki makahiki kula. ʻOi aku ka maʻamau i nā keikikāne ma mua o nā kaikamahine. Hoʻomaka ka nui o nā keiki e hōʻike i nā ʻōuli o ka ODD ma waena o nā makahiki o 6 a me 8 mau makahiki. Kū kekahi ʻo ODD i nā mākua. ʻO nā mākua me ka ODD i hōʻike ʻole ʻia e like me nā kamaliʻi e hele pinepine ʻole ʻia.
Nā ʻōuli o ka maʻi kūʻē kūʻē
I nā keiki a me nā ʻōpio
Hoʻopili pinepine ʻo ODD i nā keiki a me nā ʻōpio. Nā ʻōuli o ka ODD:
- huhū pinepine a i ʻole nā ʻāpana o ka huhū
- hōʻole e hoʻokō i nā noi a nā mākua
- hoʻopaʻapaʻa nui ʻana me nā mākua a me nā helu mana
- ke nīnau nei a mālama ʻole paha i nā lula
- hana i manaʻo e hoʻohuhū, hoʻonāukiuki, a huhū paha i nā poʻe ʻē aʻe, ʻoi aku hoʻi nā kiʻi mana
- ka hōʻino ʻana i nā poʻe ʻē aʻe no kā lākou hana hewa a hana hewa paha
- huhū maʻalahi
- hoʻopaʻi hoʻopaʻi
ʻAʻole hoʻokahi o kēia mau ʻōuli e kuhikuhi iā ODD. Pono e loaʻa kahi hiʻohiʻona o nā hōʻailona he nui e kū nei ma kahi o ʻeono mau mahina.
I nā mākua
Aia kekahi mau overlap i nā hōʻailona ODD ma waena o nā keiki a me nā mākua. ʻO nā ʻōuli i nā mākua me ka ODD:
- huhū i ka honua
- manaʻo kuhihewa ʻia a makemake ʻole ʻia paha
- makemake ʻole i ka mana, me nā luna hoʻi ma ka hana
- e hōʻike nei he kipi
- ke pale ikaika nei iā lākou iho a ʻaʻole wehe i ka pane
- e hoʻohewa nei i nā poʻe ʻē aʻe i kā lākou mau hewa ponoʻī
He paʻakikī pinepine ka maʻi e hōʻoia i nā mākua no ka mea ʻo ka hapa nui o nā ʻōuli i hoʻopili ʻia me nā ʻano antisocial, hōʻino lāʻau, a me nā maʻi ʻē aʻe.
Nā kumu o ka maʻi kūʻē kūʻē
ʻAʻohe kumu i hōʻike ʻia o ODD, akā aia kekahi mau kumumanaʻo e hiki ke kōkua i ka ʻike ʻana i nā kumu kūpono. Manaʻo ʻia he hui ʻana o ke kaiapuni, ke kaiameaola, a me nā kumuhana psychological i kumu ai iā ODD. ʻO kahi laʻana, ʻoi aku ka maʻamau i loko o nā ʻohana me ka mōʻaukala o ka maʻi hyperactivity deficit attention (ADHD).
Hōʻike kekahi kumumanaʻo i ka ODD hiki ke hoʻomaka e hoʻomohala i ka wā kamaliʻi kamaliʻi, no ka mea ʻo nā keiki a me nā ʻōpio me ka ODD e hōʻike nei i nā ʻano maʻamau o nā kamaliʻi. Hōʻike pū kēia manaʻo e hakakā ana ke keiki a ʻōpio paha e kūʻokoʻa mai nā mākua a i ʻole nā mana i pili pili iā lākou.
Hiki nō paha ke hoʻomohala ʻo ODD ma ke ʻano he hopena o ke aʻo aʻo ʻana, e hōʻike ana i nā hana hoʻoikaika maikaʻi ʻole e hoʻohana ai kekahi mau mana a me nā mākua. Heʻoiaʻiʻo loa kēia inā hoʻohana ke keiki i ka lawena maikaʻi ʻole e kiʻi i ka nānā. I nā hihia ʻē aʻe, hiki i ke keiki ke lawe i nā ʻano maikaʻi ʻole mai kahi makua.
Nā kumu kumu ʻē aʻe e pili pū me:
- kekahi ʻano pilikino, e like me ka makemake nui
- nele i ka pili pono i ka makua
- koʻikoʻi koʻikoʻi a kuhi ʻole ʻole ʻole ʻia i ka home a i ʻole ke ola o kēlā me kēia lā
Nā pae hoʻohālikelike e kuhikuhi i nā maʻi kūʻē kūʻē
Hiki i kahi psychiatrist hoʻomaʻamaʻa a psychologist paha ke hoʻomaʻamaʻa i nā keiki a me nā mākua me ka ODD. ʻO ka Manual Diagnostic a me Statistics o nā Mental Disorder, i ʻike ʻia ʻo DSM-5, e hōʻike ana i ʻekolu mau mea nui e pono ai e hana i kahi hōʻailona o ka ODD:
1. Hōʻike lākou i kahi ʻano hana
Pono i kahi kanaka ke ʻano o ka huhū a huhū paha, nā ʻano hakakā a kolohe paha, a i ʻole ka hoʻopaʻi ʻana e noho ana ma kahi o ʻeono mau mahina. I kēia manawa, pono lākou e hōʻike ma ʻehā mau ʻano o kēia mau ʻano mai kēlā me kēia mahele.
E hōʻike ʻia i hoʻokahi o kēia mau ʻōuli me kekahi mea ʻaʻole kaikaina. ʻO nā ʻāpana a me nā hōʻailona me:
Huhū a huhū paha ke ʻano, me nā ʻōuli e like me:
- ke huhū pinepine nei
- hoʻopā
- huhū maʻalahi
- e huhū pinepine ana paha
ʻO ka hoʻopaʻapaʻa a hana kūʻē paha, me nā ʻōuli e like me:
- me ka hoʻopaʻapaʻa pinepine ʻana me nā kiʻi a i ʻole nā mākua
- ke pale ʻino nei i nā noi mai nā helu mana
- hōʻole ʻana e hoʻokō i nā noi mai nā helu mana
- hana ukiuki ʻē aʻe iā haʻi
- hoʻohewa i nā poʻe ʻē aʻe no ka lawehala
ʻO ka hoʻopaʻi
- hana ʻino ma ka liʻiliʻi i ʻelua mau manawa i loko o ʻeono mau mahina
2. Hoʻopilikia ka hana i ko lākou ola
ʻO ka lua o ka mea a ka ʻoihana e nānā ai inā pili ka haunaele i ka lawena me ka ʻehaʻeha i ke kanaka a i kā lākou pōʻai kaiāulu koke. Hiki i ka lawena disruptive ke hoʻopili maikaʻi i nā wahi nui e like me ko lākou nohona kaiaulu, ka aʻo ʻana, a i ʻole ka hana.
3. ʻAʻole pili ia i ka hōʻino lāʻau a i ʻole nā hanana olakino noʻonoʻo
No ka hōʻailona, ʻaʻole hiki i nā lawena ke hana wale i ka wā o nā kaʻina e pili pū ana:
- hōʻino lāʻau
- kaumaha
- bipolar kāna hana
- psychosis
Kaumaha
He pālākiō kekahi ko ka DSM-5. ʻO kahi kuhi o ka ODD hiki ke:
- Mild: Hoʻopili ʻia nā hōʻailona ma kahi hoʻonohonoho wale nō.
- Lōkahi: E loaʻa kekahi mau ʻōuli ma ka liʻiliʻi i ʻelua mau hoʻonohonoho.
- ʻOi loa: E loaʻa nā ʻōuli ma ʻekolu a ʻoi paha hoʻonohonoho.
Ka lāʻau no ka maʻi kūʻē kūʻē
Pono ka mālama mua ʻana no ka poʻe me ODD. ʻO nā ʻōpio a me nā mākua me ka ODD i mālama ʻole ʻia ua hoʻonui i ka makaʻu no ke kaumaha a me ka hōʻino ʻana i ka lāʻau, e like me ka American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. Hiki i nā koho lapaʻau ke hoʻopili ʻia:
ʻO ka hoʻomaʻamaʻa behavioral ʻike pilikino: E hana pū kahi psychologist me ke keiki e hoʻomaikaʻi ai:
- mākau mālama huhu
- mākau kamaʻilio
- kāohi impulse
- mākau hoʻonā pilikia
Hiki paha iā lākou ke ʻike i nā kumumea hāʻawi manaʻo.
Hoʻomaʻohana ʻohana: E hana ana kahi psychologist me ka ʻohana holoʻokoʻa e hana i nā loli. Hiki i kēia ke kōkua i nā mākua e loaʻa i ke kākoʻo a aʻo i nā hoʻolālā no ka mālama ʻana i kā kā lākou keiki ODD.
Hoʻoikaika pilikino makua(PCIT): E hoʻomaʻamaʻa nā mea lapaʻau i nā mākua i kā lākou hui pū ʻana me kā lākou keiki. Hiki i nā mākua ke aʻo hou aʻe i nā mākua kūpono.
Nā hui like: Hiki i ke keiki ke aʻo pehea e hoʻomaikaʻi ai i kā lākou ʻike kaiapili a me nā pilina me nā keiki ʻē aʻe.
Nā lāʻau: Hiki i kēia ke kōkua i ka mālama ʻana i nā kumu o ODD, e like me ke kaumaha a i ʻole ADHD. Eia nō naʻe, ʻaʻohe lāʻau lapaʻau kikoʻī e mālama ai iā ODD iho.
Nā papahana e mālama i nā maʻi kūʻē kūʻē
Hiki i nā mākua ke kōkua i kā lākou keiki e hoʻokele iā ODD e:
- hoʻonui i nā hoʻoikaika maikaʻi a hoʻemi i nā hoʻoikaika maikaʻi ʻole
- e hoʻohana ana i ka hoʻopaʻi kūpaʻa no ka hana maikaʻi ʻole
- me ka hoʻohana ʻana i nā pane a nā mākua hiki ke wānana ʻia
- Hoʻohālike i nā launa maikaʻi ma ka home
- e hoʻēmi nei i nā mea kū i ke kaiapuni a i ʻole kahi (No ka laʻana, inā hoʻonui ʻia nā ʻano hana disruptive a kāu keiki me ka nele o ka hiamoe, e ʻike pono ua lawa ka hiamoe o lākou.)
Hiki i nā mākua me ODD ke hoʻokele i ko lākou maʻi e:
- ʻae i ke kuleana no kā lākou hana a me nā ʻano
- e hoʻohana ana i ka noʻonoʻo a me ka hanu hohonu e mālama i ko lākou huhū
- loaʻa nā hana hōʻoluʻolu, e like me ka hoʻoikaika kino
ʻO ka maʻi hōʻino kūʻē i ka lumi papa
ʻAʻole wale nā mākua i hoʻopiʻi ʻia e nā keiki me ka ODD. I kekahi manawa hana paha ke keiki na ka makua akā hana ʻino i nā kumu ma ke kula. Hiki i nā kumu ke hoʻohana i nā kaʻakālai aʻe e kōkua i ke aʻo ʻana i nā haumāna me ka ODD:
- ʻIke paha ʻaʻole hiki ke hana i nā ʻano hana e hoʻololi ai i nā haumāna ʻē aʻe i kēia haumāna. E nīnau paha ʻoe i ka makua i ka mea e pono ai.
- Loaʻa nā manaʻolana a me nā lula. Kau i nā rula o ka lumi papa ma kahi e ʻike ʻia.
- ʻIke i kēlā me kēia loli i ke ʻano o ka lumi papa, e pili ana i ka hale hana ahi a i ʻole ke kauoha o nā haʻawina, hiki ke hoʻonāukiuki i kahi keiki me ka ODD.
- E hoʻokuleana i ke keiki no kā lākou hana.
- E hoʻāʻo e hoʻokumu i ka hilinaʻi me ka haumāna ma ke kamaʻilio maopopo ʻana a me ke kūlike ʻole.
Q&A: Hana ʻino me nā maʻi kūʻē kūʻē
Q:
He aha ka ʻokoʻa ma waena o ka maʻi maʻi a me nā maʻi kūʻē kūʻē?
A:
ʻO ka maʻi hōʻeha kūʻē he mea weliweli no ka hoʻomohala ʻana i ka maʻi alakaʻi (CD). ʻO nā pae hoʻohālikelike e pili ana i ka maʻi alakaʻi i manaʻo ʻia he ʻoi aku ka koʻikoʻi ma mua o nā pae hoʻohālikelike e pili ana me ODD. Pili ʻo CD i nā hana hewa ʻoi aku ka hewa ma mua o ka hoʻokūkū hoʻokūkū a i ʻole ka hana hoʻopaʻi, e like me ka ʻaihue, hana ʻino i ka poʻe a i ʻole nā holoholona, a me ka luku ʻia o ka waiwai. ʻO nā kānāwai i hōʻino ʻia e nā poʻe me ka CD hiki ke koʻikoʻi. ʻO nā hana e pili ana i kēia ʻano hiki ke kūpono ʻole i ke kānāwai, ʻaʻole ia ka hihia me ODD.
ʻO Timothy J. Legg, PhD, CRNPAnswers e pani ai i ka manaʻo o kā mākou kauka loea. Hoʻomaopopo ʻike ʻike ʻole ʻia nā ʻike āpau a pono ʻole e noʻonoʻo ʻia he ʻōlelo aʻoaʻo olakino.