He aha ka pilina ma waena o Giant Cell Arteritis a me kou mau maka?
Anter
- Pehea e hoʻopili ai ka arteritis cell nunui i nā maka
- Nā ʻōuli o ka pilikia o ka maka
- Lilo ka hihiʻo
- ʻO ka hoʻāʻo ʻana o ka maka
- Lapaʻau
- Noho maikaʻi me ka nalo ʻana o ka hihi
- Lawe aku
ʻO nā aʻa ke kīʻaha e lawe i ke koko mai kou puʻuwai a i ke koena o kou kino. Loaʻa kēlā koko i ka oxygen, kahi e pono ai nā kikoola a me nā mea pono āpau e hana pono.
I ka arteritis cell nunui (GCA), lilo nā aʻa i loko o kou poʻo i wela. Ke pehu nei kēia mau kīʻaha koko, ua piliki lākou, kahi e kaupalena ai i ka nui o ke koko a lākou e lawe ai. ʻO ka nele o ke koko i kapa ʻia ʻo ischemia.
Hiki i ke koko liʻiliʻi ke hoʻopōʻino i kou mau maka a lilo i ka nalowale ʻana o ka hihi. ʻO ka makapō ma GCA ma muli o ka ischemic optic neuropathy (ION), kahi e ʻino ai ke aʻalolo optic. Ke hoʻomaka nei i ka mālama ʻana hiki ke pale iā ʻoe mai ka nalo ʻana o kāu maka.
Pehea e hoʻopili ai ka arteritis cell nunui i nā maka
Hoʻoemi ka aʻa o ke aʻa i GCA e hoʻoliʻiliʻi i ke kahe o ke koko i nā maka. ʻO ka nele o ke koko e hōʻino ai i ke aʻalolo optic a me nā hanana ʻē aʻe āu e ʻike pono ai. Kaukaʻi ʻia i ka ʻāpana o kou maka e nalo ai ke kahe o ke koko, hiki iā ʻoe ke loaʻa nā pilikia mai ka ʻike lua ʻana a i ka nalo ʻana o ka ʻike.
Hoʻoemi ka GCA i ke kahe o ke koko i nā ʻāpana o kou lolo e kōkua iā ʻoe e ʻike. Hiki i kēia nalowale ʻana o ke koko ke lilo i kou ʻike i ka ʻaoʻao.
Nā ʻōuli o ka pilikia o ka maka
Hoʻopili pinepine ʻo GCA i nā kīʻaha koko i kou poʻo. ʻO nā ʻōuli nui ka ʻeha poʻo loa a me ka ʻeha o kou poʻo, keu hoʻi a puni kou mau luakini. ʻO nā ʻōuli maʻamau e pili ana i ka ʻeha ā, ka fiva, a me ka māluhiluhi.
Ke hoʻopili ʻo GCA i nā maka, hiki i nā ʻōuli ke hoʻopili pū:
- ʻike hualua (diplopia)
- ʻeha a puni nā maka
- kukui uila
- hoʻololi kala
- ʻike hihi ʻole
- nalowale manawa ʻole o ka hihiʻo ma ka maka hoʻokahi
- makapō hikiwawe i hoʻokahi a i ʻole nā maka ʻelua
ʻAʻohe o kekahi poʻe hōʻailona a hiki i ka nalowale ʻana o ko lākou ʻike.
Lilo ka hihiʻo
ʻO ka hoʻopili ʻana a i ʻole ke pani ʻana o nā kīʻaha koko i nā maka ke hiki i ka makapō. Hiki ke hana wikiwiki i ka nalo ʻana o ka hihiʻo. Ma kahi o 30 a 50 paha pākēneka o ka poʻe me GCA i hana ʻole ʻia e nalo ka hihi ma ka maka hoʻokahi.
I kekahi manawa, loaʻa ka makapō i ka maka ʻē aʻe 1 a 10 mau lā ma hope. Me ka mālama ʻole ʻia, ma kahi o ka hapakolu o ka poʻe i nalowale ka hihi ma ka maka hoʻokahi e nalo ka maka i ka maka ʻē aʻe. Ke nalowale kou maka, ʻaʻole ia e hoʻi.
ʻO ka hoʻāʻo ʻana o ka maka
Inā ua ʻike ʻia ʻoe me GCA a i ʻole he mau hōʻailona ʻike ʻoe, e ʻike i ke kauka maka.
ʻO nā hoʻāʻo e kuhikuhi i ka nalo ʻana o ka hihiʻo mai GCA:
- E hōʻoia i kāu ʻike maka. ʻO ke akaka a me ka ʻoi o kāu ʻike i kāu ʻike maka. E heluhelu ʻoe mai kahi pakuhi maka. ʻO ka acuity ʻike maʻamau he 20/20, ʻo ia hoʻi hiki iā ʻoe ke heluhelu mai kahi mamao o 20 kapuaʻi e hiki ai i kekahi me ka ʻike maʻamau ke heluhelu i kēlā mamao.
- Hōʻike maka dilated. E hoʻohana kāu kauka kauka i mau kulu e hoʻonui, a hoʻonui paha i kāu haumāna. Hiki i kēia hōʻike ke hōʻike i ka hōʻino o kāu retina a me nā aʻa optic.
- E hōʻoia i ke aʻa i loko o kou poʻo. E kaomi mālie paha kāu kauka maka ma ka aʻa ma ka ʻaoʻao o kou poʻo e ʻike ai inā ʻoi aku ka mānoanoa o ka maʻamau - kahi hōʻailona o GCA.
- Hōʻike kahua ʻike maka. Nānā kēia hōʻike i kāu hiʻona peripheral (ʻaoʻao).
- ʻO Fluorescein angiography. E hoʻokomo kāu kauka kauka i kahi kala i loko o ke aa i kou lima. E hele ka kala i nā kīʻaha koko i loko o kou maka a hoʻolilo iā lākou i fluoresce, a i ʻalohi hoʻi. A laila e kiʻi i kahi kāmela kūikawā i nā kiʻi o kou maka e kōkua i kāu kauka e ʻike i nā pilikia me nā kīʻaha koko.
Lapaʻau
ʻO ka mālama ʻana no GCA ka mea nui e pili ana i ka lawe ʻana i nā lāʻau kiʻekiʻe o nā lāʻau corticosteroid e like me prednisone. He mea nui e hoʻomaka i ka lawe ʻana i kēia mau lāʻau i ka wā hiki ke mālama i kāu ʻike. ʻAʻole kali paha kāu kauka a ʻike pono ʻia ʻoe me GCA e hoʻomaka iā ʻoe ma kahi steroid.
Ke mālama pono ʻoe, pono e hoʻomaikaʻi i kāu mau hōʻailona ma waena o 1 a 3 mau lā. Ma hope o ka mālama ʻia ʻana o kāu mau ʻōuli, hiki i kāu kauka ke hoʻomaka i ka hoʻohaʻahaʻa haʻahaʻa ʻana i kāu lāʻau steroid. Akā pono ʻoe e noho ma luna o kēia mau lāʻau no ka lōʻihi o ʻelua mau makahiki.
Inā koʻikoʻi kou maʻi a ua lilo ʻoe i ka ʻike, hāʻawi paha kāu kauka iā ʻoe i nā lāʻau kiʻekiʻe loa o nā steroid ma o IV. Ke hoʻomaikaʻi maikaʻi kou ʻano, e hoʻololi ʻoe i nā lāʻau steroid.
Hiki i nā lāʻau steroid ke hana i nā hopena ʻē aʻe e like me nā iwi nāwaliwali a me ka nui o ka weliweli o nā cataract. Hiki i kāu kauka ke koi aku i nā mālama e kōkua i ka mālama ʻana i kēia mau pilikia.
Hana maikaʻi nā Steroids i ka kaohi ʻana iā GCA. ʻAʻole hiki i kēia mau lāʻau ke hoʻihoʻi i ka hihiʻo āu i nalowale, akā hiki iā lākou ke mālama i ka hihiʻo āu i waiho ai.
Inā hoʻomaha ʻole nā steroid i kāu mau pilikia ʻike a me nā ʻōuli ʻē aʻe, pono paha ʻoe e lawe i nā lāʻau ʻē aʻe me nā steroid a i ʻole ma kahi o lākou. ʻO Methotrexate a me tocilizumab (Actemra) kekahi mau lāʻau ʻē aʻe i hoʻohana ʻia e mālama i kēia ʻano.
Noho maikaʻi me ka nalo ʻana o ka hihi
Hiki i ka nalowale ʻana ke nānā aku i kahi hopena nui i kou ola, akā hiki iā ʻoe ke aʻo e hana i ka hapanui o ka hihiʻo āu i waiho ai. E hoʻāʻo i kēia mau ʻōlelo aʻoaʻo:
- E kau i nā kukui mālamalama a puni kou home a me kāu keʻena. E hoʻomālamalama pono i kahi kukui i kēlā me kēia hana āu e hana nei, inā ʻoe e heluhelu ana, humuhumu, a kuke paha.
- E hoʻohana i nā waihoʻoluʻu mālamalama e hoʻomaikaʻi ai i ka ʻokoʻa ma waena o nā mea. ʻO kahi laʻana, kau paha ʻoe i kahi kīloi ʻōniʻoniʻo ma luna o kahi noho keʻokeʻo e kū pono ai ka noho.
- Kūʻai i nā puke paʻi nui, nā uaki, a me nā uaki. E hoʻonui i ka nui o ka font ma kāu kamepiula a me kāu kelepona paʻalima.
- E hoʻohana i nā mea hoʻonui a me nā mea kōkua haʻahaʻa ʻē aʻe e kōkua iā ʻoe e ʻike hou aʻe.
Lawe aku
Hiki ke hana wikiwiki i ka nalo ʻana o ka hihiʻo mai GCA. Inā loaʻa iā ʻoe nā ʻōuli e like me ka hihiʻo lua, ʻike maka ʻole, ʻeha o ka maka, a i ʻole ka nalo ʻana o ka hihi i hoʻokahi maka, e ʻike i kāu kauka maka a i ʻole hele i kahi keʻena pilikia i ka wā hiki.
Inā kānalua kāu kauka ua loaʻa ʻoe i kēia ʻano, lawe i nā steroid ʻoi loa ke ala maikaʻi loa e pale ai i kāu ʻike. E mālama pono i nā ʻōlelo aʻoaʻo a kāu kauka a lawe i kāu lāʻau āpau. ʻO ka kū ʻana o ka mālama ʻana hiki ke kau i kāu maka i ka makaʻu.