Meaʻai a me ka maʻi ʻaʻai
![Camp Chat Q&A #3: Hut Insulation - First Aid - Fingernails - Languages - and more](https://i.ytimg.com/vi/LiTl4uox88g/hqdefault.jpg)
Hiki i ka papaʻai ke hopena i kāu makaʻu i ka hoʻomohala ʻana i nā ʻano maʻi ʻaʻai. Hiki iā ʻoe ke hōʻemi i kāu makaʻāinana āpau ma ka hāhai ʻana i ka papaʻai olakino e hoʻopili ana i nā huaʻai, nā mea kanu, a me nā hua holoʻokoʻa.
KANAKA MAKAIKAU ME KA HUAKAI
Ua aʻo maikaʻi ʻia ka loulou ma waena o ka meaʻai a me ka maʻi ʻaʻai umauma. I mea e hōʻemi ai i ka maʻi ʻaʻai o ka umauma a ka American Cancer Society (ACS) e ʻōlelo aku ai iā ʻoe:
- E kiʻi i ka hoʻoikaika kino maʻamau o ke ʻano kaulike no 30 mau minuke i ka lā 5 mau manawa i ka pule.
- Mālama i kahi kaupaona olakino i ke ola holoʻokoʻa.
- ʻAi i kahi papaʻai i waiwai i nā huaʻai, nā mea kanu, a me nā ʻanoʻano. E hoʻopau ma ka liʻiliʻi 2½ mau kīʻaha (300 gram) o nā hua a me nā mea kanu i kēlā me kēia lā.
- E hōʻemi i nā mea inu ʻona i ka mea inu ma mua o 2 mau kāne; 1 inu no nā wahine. ʻO ka inu hoʻokahi ka like me 12 auneke (360 milliliters) pia, 1 auneke (30 milliliter) ʻuhane, a i ʻole 4 auneke (120 milliliter) waina.
Nā mea ʻē aʻe e noʻonoʻo ai:
- ʻO ka ʻai soy kiʻekiʻe (i ke ʻano o nā mea hoʻopihapiha) hoʻopaʻapaʻa i nā wahine i ʻike ʻia me nā maʻi ʻāko-hormone. ʻO ka ʻai ʻana i kahi papaʻai i loaʻa ka nui o nā meaʻai soya ma mua o ka wā makua.
- Hiki i ka hānai hānai ʻana ke hōʻemi i ka makaʻu o ka makuahine i ka hoʻomohala ʻana i ka umauma a i ʻole ka maʻi ʻaʻai ovarian.
CANCER MAKAIKAU ME KA HUAKAI
Paipai ka ACS i nā koho nohona aʻe e hōʻemi i ka makaʻu maʻi ʻaʻai prostate:
- E kiʻi i ka hoʻoikaika kino maʻamau o ke ʻano kaulike no 30 mau minuke i ka lā ʻelima mau manawa i ka pule.
- Mālama i kahi kaupaona olakino i ke ola holoʻokoʻa.
- ʻAi i ka papaʻai i waiwai i nā huaʻai, nā mea kanu, a me nā ʻanoʻano. E ʻai ma ka liʻiliʻi 2½ mau kīʻaha (300 gram) o nā hua a me nā mea kanu i kēlā me kēia lā.
- E kaupalena i nā mea inu ʻona a ʻoi aku ma mua o 2 mau inu no nā kāne. ʻO ka inu hoʻokahi ka like me 12 auneke (360 milliliters) pia, 1 auneke (30 milliliter) ʻuhane, a i ʻole 4 auneke (120 milliliter) waina.
Nā mea ʻē aʻe e noʻonoʻo ai:
- Hōʻike paha kāu kauka olakino i ka palena o ka hoʻohana ʻana o ka calcium i kā lākou hoʻohana ʻana i ka puna a ʻaʻole ʻoi aku i ka nui o ka calcium i ʻōlelo ʻia mai nā meaʻai a me nā mea inu.
ʻO DIET ME COLON A I ʻole CANCER RECTAL
Paipai ka ACS i kēia mau mea e hōʻemi i ka makaʻu maʻi ʻaʻai kala.
- Palena i ka lawe ʻana i ka ʻiʻo ʻulaʻula a me ka hana. Pale i kaʻiʻo charbroiling.
- ʻAi i kahi papaʻai i waiwai i nā huaʻai, nā mea kanu, a me nā ʻanoʻano. E hoʻopau ma ka liʻiliʻi 2½ mau kīʻaha (300 gram) o nā hua a me nā mea kanu i kēlā me kēia lā. He mea maikaʻi paha ʻo Broccoli.
- Hōʻalo i ka inu lama loa.
- E ʻai i ka nui o ka puna a e loaʻa ka wikamina D.
- ʻAi i ka nui o nā omega-3 fatty acid (ka iʻa momona, aila flaxseed, walnuts) ma mua o nā omega-6 fatty acid (aila kulina, aila safflower, a me ka aila sunflower).
- Mālama i kahi kaupaona olakino i ke ola holoʻokoʻa. Hōʻalo i ka momona a me ke kūkulu ʻana o ka momona o ka ʻōpū.
- Kūpono kekahi hana akā he ʻoi aku ka maikaʻi o ka hana ikaika. Hiki ke kōkua i ka hoʻonui ʻana i ka ikaika a me ka nui o kāu hana kino e hōʻemi i kou makaʻu.
- E kiʻi i nā kānana kala ʻeleu pinepine e pili ana i kāu makahiki a me ka mōʻaukala olakino.
KA HANA A ME KA HUAKI A I ʻole CANCER ESOPHAGEAL
Paipai ka ACS i nā koho nohona aʻe e hōʻemi i ka maka o ka ʻōpū ʻōpū a me ka esophageal.
- ʻAi i kahi papaʻai i waiwai i nā huaʻai, nā mea kanu, a me nā ʻanoʻano. E hoʻopau ma ka liʻiliʻi 2½ mau kīʻaha (300 gram) o nā hua a me nā mea kanu i kēlā me kēia lā.
- E hoʻohaʻahaʻa i kāu lawe ʻana i nā ʻiʻo i hana ʻia, puhi ʻia, hoʻōla ʻia ʻo nitrite, a me nā meaʻai i mālama ʻia me ka paʻakai; hoʻokūkū i nā protein i hoʻokumu ʻia i nā mea kanu.
- E kiʻi i ka hoʻoikaika kino kino ma ka liʻiliʻi he 30 mau minuke i ka lā 5 mau manawa i ka pule.
- Mālama i ke kaupaona kino olakino i loko o ke ola.
NA OLELO HOOLAHA NO KA HIKI ANA I KE KANAKA
ʻO nā ʻōlelo aʻoaʻo a ka American Institute for Cancer Research 10 no ka pale ʻana i ka maʻi ʻaʻa.
- E wīwī e like me ka hiki me ka lilo ʻana i underweight.
- E hoʻoikaika i ke kino ma kahi o 30 mau minuke i kēlā me kēia lā.
- Pale i nā mea inu kō. Palena i ka ʻai ʻana o nā meaʻai ikehu. (ʻAʻole i hōʻike ʻia nā mea hoʻonaninani ʻino e hana i ka maʻi ʻaʻai.)
- E ʻai hou i nā ʻano mea kanu like ʻole, nā huaʻai, nā kīʻaha holoʻokoʻa, a me nā legume e like me nā pī.
- Ka palena o ka ʻai ʻana o nā ʻiʻo ʻulaʻula (e like me ka pipi, puaʻa a me ke keiki hipa) a pale i nā ʻiʻo i hana ʻia.
- Inā pau loa, e kaupalena i nā mea inu ʻona i 2 no kāne a me 1 no nā wahine i ka lā.
- Ka palena o ka hoʻohana ʻana i nā meaʻai paʻakai a me nā meaʻai i hana ʻia me ka paʻakai (sodium).
- Mai hoʻohana i nā mea hoʻopiha e pale ai i ka maʻi ʻaʻai.
- ʻOi aku ka maikaʻi no nā makuahine e hānai hānai wale no a ʻeono mau mahina a laila hoʻohui i nā wai a me nā meaʻai.
- Ma hope o ka mālama ʻana, pono ka poʻe i loaʻa i ka maʻi ʻaʻai e mālama i nā ʻōlelo aʻoaʻo no ka pale ʻana i ka maʻi ʻaʻai.
NA KUMU KUMU
Nā Kūʻai Meaʻai no nā ʻAmelika - www.choosemyplate.gov
ʻO ka American Cancer Society kahi kumu maikaʻi loa o ka ʻike e pili ana i ka pale ʻana i ka maʻi ʻaʻai - www.cancer.gov
ʻO ka American Institute for Cancer Research - www.aicr.org/new-american-plate
Hāʻawi ka Academy of Nutrition and Dietetics i nā ʻōlelo aʻo maikaʻi e pili ana i nā kumuhana he nui - www.eatright.org
He puka aupuni a ka National Cancer Institute's CancerNet i ka ʻike kūpono e pili ana i ka pale ʻana i ka maʻi ʻaʻai - www.cancer.gov
Puluniu a me ka maʻi 'aʻai; Kanesa a me ka puluniu; Nitrates a me ka maʻi ʻaʻai; Ka maʻi ʻaʻai a me nā nitrates
Osteoporosis
Nā mea hana Cholesterol
Nā Phytochemicals
Selenium - antioxidant
Kaʻai a me ka pale ʻana i ka maʻi
ʻO Basen-Engquist K, Brown P, Coletta AM, Savage M, Maresso KC, Hawk E. Ka nohona a me ka pale ʻana i ka maʻi ʻaʻai. I: Niederhuber JE, Armitage JO, Kastan MB, Doroshow JH, Tepper JE, eds. ʻO Oncology Clinical ʻo Abboff. ʻElua huaʻōlelo Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 22.
Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Nā maʻi kaiāulu a me nā meaʻai. I: Kumar V, Abbas AK, Aster JC, eds. ʻO Robbins a me Cotran Pathologic Basis o ka maʻi. 9th ed. Piladelapia, PA: Elsevier Saunders; 2015: chap 9.
Kushi LH, Doyle C, McCullough M, et al; ʻAmelika Hui Pū ʻIa ʻAmelika Hui Pū ʻIa 2010 Kōmike Aʻoaʻo Aʻo Kālā. Nā Alakaʻi ʻAhahui Kanaka ʻAmelika e pili ana i ka meaʻai a me ka hana kino no ka pale ʻana i ka maʻi ʻaʻa: hōʻemi i ka makaʻu o ka maʻi ʻaʻai me nā koho meaʻai olakino a me ka hoʻoikaika kino ʻO CA Cancer J Clin. 2012; 62 (1): 30-67. PMID: 22237782 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22237782.
Nā Kula Nui o ke Kula Nui, Pūnaewele ʻAoʻao Kanaka Lahui. ʻIke i nā modula hoʻomaʻamaʻa SEER, nā kumu pilikia o ka maʻi ʻaʻai. training.seer.cancer.gov/disease/cancer/risk.html. Loaʻa iā Mei 9, 2019.
ʻO kā US Department of Agriculture, Kōmike aʻoaʻo aʻoaʻo alakaʻi. Hōʻike ʻepekema o ke Kōmike Aʻoaʻo aʻoaʻo aʻoaʻo 2015 alakaʻi. health.gov/site/default/files/2019-09/S Scientific-Report-of-the-2015-Dietary-Guidelines-Advisory-Comm Committee.pdf. Hoʻohou i Ianuali 30, 2020. Loaʻa iā Pepeluali 11, 2020.
ʻO US Department of Health and Human Services a me US Department of Agriculture. 2015 - 2020 Nā Alakaʻi Meaʻai No ʻAmelika. 8th ed. health.gov/dietaryguidelines/2015/guidelines/. Paʻi ʻia Kēkēmapa 2015. Loaʻa iā Mei 9, 2019.