Maʻi maʻi pōpilikia kau
ʻO ka maʻi pōpilikia kau (SAD) kahi ʻano kaumaha i loaʻa i kekahi manawa o ka makahiki, maʻamau i ka hoʻoilo.
E hoʻomaka paha ʻo SAD i nā makahiki ʻōpio a i ʻole i ke ʻano makua. E like me nā ʻano kaumaha ʻē aʻe, ʻike pinepine ʻia i nā wahine ma mua o nā kāne.
ʻO ka poʻe e noho ana ma nā wahi me nā pō hoʻoilo lōʻihi e makaʻu nui ana i ka hoʻomohala ʻana iā SAD. ʻO kahi ʻano liʻiliʻi o ka maʻi e pili ana i ke kaumaha i nā mahina kau wela.
Kūkulu mālie nā ʻōuli i ka hopena o ke kau a me ka hoʻoilo. Kūlike pinepine nā ʻōuli me nā ʻano ʻē ʻē ʻē aʻe:
- Hopelessness
- Hoʻonui i ka makemake me ka waiwai kaupaona (ʻoi aku ka maʻamau o ka pohō me nā ʻano ʻē aʻe ʻē aʻe)
- Hoʻonui i ka hiamoe (ʻoi aku ka maʻamau o ka hiamoe liʻiliʻi me nā ʻano ʻē aʻe o ke kaumaha)
- Emi i ka ikehu a me ka hiki ke noʻonoʻo
- Loaʻa ka hoihoi i ka hana a i ʻole nā hana ʻē aʻe
- Nā neʻe lohi
- Ka haʻalele ʻana i ka nohona
- Ka hauʻoli ʻole a me ka huhū
Hiki i ka SAD ke lilo i ke kaumaha i ka wā lōʻihi. ʻO ka maʻi Bipolar a i ʻole nā manaʻo o ka pepehi kanaka hiki pū kekahi.
ʻAʻohe hōʻike no SAD. Hiki i kāu mea mālama ola ke hana i kahi hōʻailona ma ka nīnau ʻana e pili ana i kāu mōʻaukala o nā hōʻailona.
Hana paha kāu mea hāʻawi i kahi hoʻokolohua kino a me nā hoʻokolohua koko e kāpae i nā maʻi ʻē aʻe e like me SAD.
E like me nā ʻano kaumaha ʻē aʻe, hiki ke hoʻohana pono i nā lāʻau antidepressant a me ka therapy therapy.
MANAGING I KOU DEPRESSION MA HOME
E mālama i kāu mau ʻōuli ma ka home:
- E lawa ka hiamoe.
- ʻAi i nā meaʻai olakino.
- E lawe i nā lāʻau i ke ala kūpono. E noi i kāu mea e hoʻolako pehea e hoʻokele ai i nā hopena.
- E aʻo e makaʻala i nā hōʻailona mua e ulu ana kou kaumaha. Loaʻa kahi hoʻolālā inā e ʻinoʻino ia.
- E hoʻāʻo e hoʻoikaika pinepine pinepine. Hana i nā hana e hauʻoli ai ʻoe.
Mai hoʻohana i ka wai ʻona a me nā lāʻau kū ʻole i ke kānāwai. Hiki i kēia ke hoʻonui i ke kaumaha. Hiki iā lākou ke noʻonoʻo iā ʻoe e pili ana i ka pepehi kanaka.
Ke hakakā nei ʻoe me ke kaumaha, e kamaʻilio e pili ana i kou ʻano me kahi mea āu e hilinaʻi ai. E hoʻāʻo e puni i ka poʻe mālama a maikaʻi hoʻi. Hana manawaleʻa a komo paha i nā hana pūʻulu.
MANUAHI
Kauoha paha kāu mea hāʻawi i ka light light. Hoʻohana ka light therapy i kahi kukui kūikawā me kahi kukui ʻōlinolino loa e hoʻohālikelike i ka mālamalama mai ka lā.
- Hoʻomaka ka mālama ʻana i ka hāʻule a i ʻole ka hoʻoilo mua, ma mua o ka hoʻomaka ʻana o nā ʻōuli o SAD.
- E hāhai i nā ʻōlelo aʻoaʻo a kāu mea hāʻawi e pili ana i ka hoʻohana ʻana i ka light therapy. ʻO kekahi ala e koi ʻia ai e noho i kahi mau kapuaʻi (60 centimetri) mai kahi pahu kukui ma kahi o 30 mau minuke i kēlā me kēia lā. Hana pinepine ʻia kēia i ke kakahiaka nui, e hoʻohālike i ka puka ʻana o ka lā.
- E wehe i kou mau maka, akā ʻaʻole e nānā pololei i ke kumu kukui.
Inā e kōkua ka light therapy, pono e hoʻomaikaʻi i nā ʻōuli o ke kaumaha ma waena o 3 a 4 mau pule.
ʻO nā hopena ʻē aʻe o ka light therapy me:
- ʻO ka maka o ka maka a ʻeha poʻo poʻo paha
- Mania (kākaʻikahi)
ʻO ka poʻe e lawe i nā lāʻau e hana maʻalahi iā lākou i ka mālam, e like me kekahi mau lāʻau psoriasis, antibiotics, a antipsychotics paha, ʻaʻole pono e hoʻohana i ka light therapy.
Paipai ʻia kahi hōʻoia me kāu kauka kauka ma mua o ka hoʻomaka ʻana i ka lāʻau.
Me ka lāʻau ʻole, e ʻoi aku ka maikaʻi o nā ʻōuli ma o lākou iho me ka loli o nā kau. Hiki i nā ʻōuli ke hoʻomaikaʻi hou me ka lāʻau lapaʻau.
Maikaʻi ka hopena me ka lāʻau. Akā he SAD kekahi poʻe i ko lākou ola.
E kiʻi koke i ke kōkua lapaʻau inā he manaʻo kou e hōʻeha iā ʻoe iho a i kekahi mea ʻē aʻe.
Kaumaha kaumaha; Kaumaha hoʻoilo; ʻO nā blues o ka wā hoʻoilo; KAUMAHA
- Nā ʻano kaumaha
Pūnaewele ʻAmelika Psychiatric Association. Nā maʻi kaumaha. I: ʻAhahui Psychiatric ʻAmelika. Nānā Diagnostic a me Statistic o nā maʻi noʻonoʻo. 5th lā. Arlington, VA: Ka Hoʻolaha Psychiatric ʻAmelika. 2013: 155-188.
Fava M, Østergaard SD, Cassano P. Nā maʻi Mood: nā maʻi kaumaha (ka maʻi kaumaha nui). I: Stern TA, Fava M, Wilens TE, Rosenbaum JF, eds. ʻO ka haukapila laulima ʻo Massachusetts General Hospital. ʻElua ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2016: chap 29.
Pūnaewele Institute of Mental Health pūnaewele. Maʻi maʻi pōpilikia kau. www.nimh.nih.gov/health/publications/seasonal-affective-disorder/index.shtml. Loaʻa iā ʻOkakopa 29, 2020.