Pehea e pilikia ai ke koʻikoʻi i ka Rheumatoid Arthritis?
Anter
- Stress a me RA
- Ke kamaʻilio nei i kāu kauka
- I ka manawa hea e ʻimi ai i kōkua
- Ka mālama ʻana a me ka mālama ʻana i ke koʻikoʻi
- Nā ʻōlelo aʻoaʻo no ka mālama ʻana i ke koʻikoʻi
- Hoʻokele iā RA
- He aha ke kuanaʻike?
Hōʻike Overview
Hiki i ke koʻikoʻi ke hoʻopilikia i kou olakino ma nā ʻano like ʻole. He kumu pilikia ia no ka maʻi puʻuwai a hiki ke alakaʻi i nā poʻo hina a me nā pilikia me kou hiamoe. Hiki ke hōʻeha loa ke koʻikoʻi inā loaʻa iā ʻoe ka rheumatoid arthritis (RA). ʻO RA he maʻi maʻi autoimmune, kahi ʻano e hoʻouka ai ke kino pale o ke kino i nāʻiʻo olakino.
No ka poʻe me RA, ʻo ka hoʻouka kaua ʻana i nā mea olakino ke kumu o ka hōʻino ʻana i ka uhi ʻana o kou mau hono, keu hoʻi i nā hono i kou mau lima a me nā manamana lima. ʻAʻole loaʻa mau nā ʻōuli o RA. Ma kahi o ka hana, lele lākou i ke ahi i kekahi mau manawa. ʻO ke koʻikoʻi ka mea e hoʻomaka pinepine ai no ka huhū RA hōʻeha.
Stress a me RA
ʻO ka pilina ma waena o ke koʻikoʻi a me RA i ʻike ʻia ma nā noiʻi he nui. ʻO kahi anamanaʻo o 16 mau noi, paʻi ʻia i, ʻike ʻia e:
- Mālama ke koʻikoʻi i mea e hōʻoi aku ai i nā hōʻailona RA.
- ʻO ka poʻe me ka maʻi ahulau post-traumatic stress (PTSD) he ʻoi aku ka kiʻekiʻe o ka hoʻomohala ʻana iā RA a me nā maʻi autoimmune ʻē aʻe.
- ʻO ka poʻe i ʻike i ka hōʻeha kamaliʻi e loaʻa pinepine i nā maʻi rumatika.
Ua hoʻomaopopo nā kānaka noiʻi he hapa iki nā haʻawina, a ua hilinaʻi kekahi i ka ʻike pilikino i hōʻike ʻia mai ka poʻe komo haʻawina. Hāpai kēia mau pilikia i kekahi mau nīnau e pili ana i ka hilinaʻi o nā aʻo ʻana. Eia naʻe, ua hoʻoholo nā kānaka noiʻi aia nō he pilina ikaika ma waena o ke koʻikoʻi a me ka makaʻu o ka hoʻomohala ʻana iā RA.
ʻImi ʻia ka noiʻi i kahi noiʻi ʻē aʻe i loaʻa i ka Research and Therapy:
- ʻO nā hanana koʻikoʻi ma mua o ka hoʻomaka ʻana o RA.
- Pili ke kiʻekiʻena kiʻekiʻe me kahi nānā maikaʻi ʻole o RA.
- ʻOi aku ka maʻalahi o ka poʻe me RA i kekahi kumu o ke koʻikoʻi, i kapa ʻia he stressors.
Ke kamaʻilio nei i kāu kauka
Hiki i ka mālama ʻana i ke koʻikoʻi ke kuleana nui i ka mālama ʻana iā RA. ʻO ka manawa hou āu e kamaʻilio ai me kāu kauka, e kaʻana like i kekahi o nā mea i kou ola e hoʻonāukiuki ai iā ʻoe. He ʻōlelo aʻoaʻo paha kāu kauka e pili ana i ka mālama ʻana i kou hopohopo a me ke koʻikoʻi.
Hiki paha i kāu kauka ke kuhikuhi iā ʻoe i kahi therapist i kūleʻa i ke kōkua ʻana i ka poʻe e noho ana me nā kūlana mau, e like me RA, e hoʻokele i ke koʻikoʻi.
E wehe me kāu kauka e pili ana i kāu mau hōʻailona a me nā mea koʻikoʻi i kou ola. E kikoʻī ke wehewehe i kāu ʻōuli:
- He aha ka mea e lawe ai iā lākou?
- Pehea ka lōʻihi o ko lākou lōʻihi?
- He aha ka mea e kōkua ai e hōʻoluʻolu i kāu mau ʻōuli?
- Ma hea ʻoe e ʻeha ai?
E kamaʻilio pū ʻoe me kāu kauka e pili ana i ka mālama ʻana i nā mea hoʻonāukiuki ʻē aʻe, e like me ka overexertion, hiamoe maikaʻi ʻole, a i ʻole kahi maʻi, e like me ka maʻi flu.
I ka manawa hea e ʻimi ai i kōkua
Inā hiki iā ʻoe ke hoʻokele i kāu RA me nā lāʻau a me nā koho nohona, pono wale paha ʻoe e ʻike i kāu kauka no nā loiloi maʻamau. Inā loli kāu mau hōʻailona a i ʻole inā pinepine a ʻoi aku paha ke koʻikoʻi o nā flare, e ʻike koke i kāu kauka. Mai kali i mau mahina no kāu kau e hiki mai ana.
E hoʻomaopopo i kāu kauka e pili ana i kou olakino. Inā ua hoʻomaka ʻoe i ka lawe ʻana i kahi lāʻau hou a manaʻo ʻoe e hoʻopilikia nei i kāu hiamoe, no ka laʻana, e haʻi i kāu kauka. Hiki paha i kāu kauka ke koi aku i nā loli i kāu papa hana a mālama olakino paha i hiki ke loaʻa nā hopena maikaʻi i kou olakino a me ka hoʻokele o kāu RA.
Ka mālama ʻana a me ka mālama ʻana i ke koʻikoʻi
Nā ʻōlelo aʻoaʻo no ka mālama ʻana i ke koʻikoʻi
- E hoʻāʻo e hōʻalo i nā hanana āu i ʻike ai e hana i ke koʻikoʻi.
- E hiamoe ʻehiku a ʻewalu paha hola o ka pō.
- Hoʻohui i ka hoʻoikaika kino i kāu maʻamau.
- E hoʻokaʻawale i kahi manawa no nā hana āu e leʻaleʻa ai a loaʻa ka hoʻomaha.
- Mai ʻōmole i kou mau manaʻo. E hāmama ʻoe e pili ana i nā mea e hoʻopilikia nei iā ʻoe a i ʻole hoʻonāukiuki paha iā ʻoe.
- Hana pū me kahi mea hoʻoponopono inā ʻaʻole hiki iā ʻoe ke hoʻokele i ke koʻikoʻi iā ʻoe iho.
ʻO ke koʻikoʻi kahi hopena kino a me ka noʻonoʻo i nā stimuli. ʻIke kēlā me kēia i kekahi koʻikoʻi i kekahi manawa. ʻO ka haki o nā hormones i hana ʻia ke kū ʻoe i kahi hoʻoweliweli e hoʻomaka i ka pane "hakakā-a-lele" paha. ʻO kahi koʻikoʻi koʻikoʻi kahi ʻāpana o kahi ola maʻamau, olakino. Akā ʻo ka nui loa o ke koʻikoʻi a i ʻole hiki ʻole ke mālama i ke koʻikoʻi hiki ke hōʻeha.
ʻO kahi ala e hōʻemi ai i ke koʻikoʻi i kou ola, ʻo ia ke pale i nā hanana āu i ʻike ai e hana i ke koʻikoʻi. Hiki i kēia mea ke hana keu e like me ka waiho ʻana i kahi hana koʻikoʻi a hoʻopau paha i kahi pilina maikaʻi ʻole. Hiki paha i ka hoʻokele koʻikoʻi i kēlā me kēia lā ke hana i nā mea e like me ka hoʻopau ʻana i ka nūhou inā pilikia ia, a i ʻole ke lawe ʻana i kahi ala ʻē aʻe e hana inā ʻo ke kaʻa i kāu ala maʻamau ka mea e hoʻonāukiuki ai iā ʻoe.
No ka mālama ʻana i kou koʻikoʻi, pono ʻoe e hoʻomaka me ka hoʻomaopopo ʻana i nā mea e hoʻonāukiuki ai iā ʻoe a noʻonoʻo e pili ana pehea e hiki ai ke hōʻalo a mālama ʻia paha. No ka poʻe he nui, hiki ke kōkua i ka hoʻololi ʻana i kekahi ʻano nohona. ʻO nā ʻōlelo aʻoaʻo kōkua hoʻopōmaikaʻi maikaʻi e hoʻopili ʻia:
- E kiʻi ma ka liʻiliʻi he ʻehiku a ʻewalu mau hola o ka hiamoe maikaʻi i ka pō. Inā loaʻa iā ʻoe ka pilikia e hiamoe a hiamoe paha, e haʻi i kāu kauka a i ʻole ʻike i kahi loea hiamoe.
- Hoʻomaʻamaʻa i kēlā me kēia lā, inā hiki. Hiki ke kōkua i ka hoʻoikaika kino i ka hoʻoluhi i ke koʻikoʻi a hoʻomaikaʻi i kou ʻano.
- Kaʻana i kou mau manaʻo. Inā makemake ʻoe i kōkua me kahi papahana ma ka hana a loaʻa paha i kahi mea e hoʻopilikia nei iā ʻoe, e haʻi aku i kekahi. Hiki i ka huhū ke kūkulu inā mālama ʻoe i nā mea i loko.
- Pākuʻi ke pono. I kekahi manawa pono ʻoe e hāʻawi iki e hōʻemi i ka stress ma kahi hanana.
- Hoʻomaha. E lawe i kahi papa a kamaʻilio pū paha me kahi mea hoʻoponopono e aʻo i nā hana hoʻomaha e like me ke kiʻi alakaʻi, ka noʻonoʻo, yoga, a me nā hana hanu.
Hiki paha iā ʻoe ke hōʻoluʻolu ma ka hana ʻana me kahi therapist a i ʻole aʻoaʻo aʻoaʻo olakino i nā hoʻolālā e hōʻemi ai i ke koʻikoʻi i kou ola i kēlā me kēia lā. Hoʻohana ākea ʻo Cognitive behavior therapy (CBT) e kōkua me ke koʻikoʻi, hopohopo, kaumaha, a me nā kūlana ʻē aʻe. CBT nānā i ka hoʻololi ʻana i ke ala āu e noʻonoʻo ai i kahi kūlana i loli kou mau manaʻo e pili ana i ke kūlana a me kāu ʻano. ʻO ka manawa pinepine kahi manawa pōkole i nā pilikia kikoʻī.
Hoʻokele iā RA
ʻO RA he ʻano maʻi mau. ʻO ia ka mālama ʻana i kāu mau ʻōuli kahi mea āu e pono ai e hana i kahi wā lōʻihi. E hoʻomaikaʻi iki paha kāu mau ʻōuli, e lapalapa hou i ka wā e hiki mai ana.
ʻO kahi ala e kōkua ai i ka hoʻomaikaʻi ʻana i ke olakino o kou mau ami, a me kou olakino a me kou olakino noʻonoʻo, ʻo ka hoʻokomo ʻana i nā aerobics hopena haʻahaʻa a me nā hana hoʻoikaika kino i kāu hana maʻamau. Lawe i nā mākala ikaika i kekahi kaomi o kou ami. ʻO Tai chi, kahi ʻano o ka martial arts e hoʻokūkū nei i ka lohi, ka neʻe ʻana a me ka hanu nui ʻana, e pili pū me nā hōʻailona RA hoʻemi ʻia a.
ʻO nā ʻōlelo aʻoaʻo ʻē aʻe no ka mālama ʻana iā RA:
- Nā hoʻoponopono wela a me ke anuanu: Hiki i ka Heat ke kōkua i ka hōʻoluʻolu i kekahi ʻeha a hoʻomaha i kou mau mākala. Kōkua ke anu i ka ʻeha o ka ʻeha. E nīnau i kāu kauka e pili ana i kēia regimen.
- ʻO ka ʻauʻau ʻana a i ʻole nā aerobics wai: Ke noho nei i loko o ka wai e lawe i kahi kaomi mai kou mau hono a hiki ke kōkua iā ʻoe e hoʻomaha.
- Nā Lapaʻau: E hāhai i nā ʻōlelo aʻoaʻo a kāu kauka no nā painkillers a me nā lāʻau antirheumatic (DMARDs) e hoʻololi nei i nā maʻi, i kōkua i ka lohi o ka holomua o RA a hoʻēmi i ka hōʻino o kāu mau ami. Aia nā DMARD i ka methotrexate (Trexall), leflunomide (Arava), a me ka hydrochloroquine (Plaquenil).
- Hoʻomaha: Inā ʻaʻole i lawa ka hiamoe a i ʻole ke manaʻo nui nei i ka hana, hoʻomaha a hoʻomaha. Hiki i kēia ke kōkua i ka hōʻemi ʻana i ke koʻikoʻi a pale i ka lapalapa ʻana.
He aha ke kuanaʻike?
Inā ʻike hou ʻia ʻoe me RA, ʻoi aku ka maikaʻi o kāu nānā lōʻihi inā hoʻomaka ʻoe i ka hoʻomaʻamaʻa kakahiaka. Hiki paha iā ʻoe ke hoʻohaʻahaʻa i nā pohō hui inā kūlou ʻoe e pili ana i kāu lāʻau.
E hana ʻoi aku ka maikaʻi inā ʻoe e hana pū me kahi rumatika. He kauka kēia i loea i ka RA a me nā kūlana ʻē aʻe e hoʻopili i nā hono, nā mākala, a me nā ligament.
Inā lōʻihi ʻoe e noho nei me RA a manaʻo ʻoe ʻo ke koʻikoʻi ke hoʻonui nei i kāu mau ʻōuli, ke kōkua ke hāʻawi i kahi hōʻoluʻolu. Mai noʻonoʻo ua lohi loa e kiʻi i kahi lima i kāu kūlana.