Pehea ka hauʻoli e hoʻonui ai i ke olakino

Anter

• Paipai i kahi nohona olakino
• Hōʻike ʻia e hoʻonui i ka ʻōnaehana pale maʻi
• Kōkua i ka hakakā Stress
• Pale aku paha i kou puʻuwai
• Mei hoʻolōʻihi i kou Life Expectancy
• Hiki ke kōkua i ka hōʻemi ʻana i ka ʻeha
• Nā Ala ʻē aʻe e hauʻoli ana e hoʻomaikaʻi iā ʻoe
• Nā ala e hoʻonui ai i kou hauʻoli
• Ka Laina Lalo

"ʻO ka hauʻoli ka manaʻo a me ke kumu o ke ola, ke kumu holoʻokoʻa a me ka hopena o ke ola o ke kanaka."

Ua ʻōlelo ke kanaka akeakamai Helene kahiko ʻo Aristotle i kēia mau ʻōlelo ma mua o 2000 mau makahiki i hala aku nei, a ke kani nei nō lākou a hiki i kēia lā.

ʻO ka hauʻoli kahi manawa ākea e wehewehe i ka ʻike o nā manaʻo maikaʻi, e like me ka hauʻoli, ʻoluʻolu a me ka ʻoluʻolu.

Hōʻike ka noiʻi e kū nei i ka hauʻoli ʻoi aku ka maikaʻi o kou hauʻoli - lawe maoli mai ia i nā pūʻulu keu pono ke olakino.

ʻImi kēia ʻatikala i nā ala e hauʻoli ai ka olakino iā ʻoe.

Paipai i kahi nohona olakino

Hāpai ka hauʻoli i kahi ʻano o nā ʻano nohona nui a koʻikoʻi no ke olakino holoʻokoʻa. ʻAi ka poʻe hauʻoli i nā papaʻai olakino, me nā ʻai kiʻekiʻe aʻe o nā huaʻai, nā mea kanu a me nā hua holoʻokoʻa (,).

Ua ʻike ʻia kahi noiʻi o nā mākua he 7,000 a ʻoi aku ka nui o nā poʻe me ka maikaʻi maikaʻi he 47% e ʻai i nā huaʻai a me nā mea kanu hou ma mua o kā lākou mau hoa liʻiliʻi maikaʻi ().

ʻO nā papaʻai waiwai i nā huaʻai a me nā mea kanu i pili mau me nā ʻano o ke olakino olakino, e pili ana i nā haʻahaʻa o ka maʻi kō, ka maʻi hahau a me nā maʻi puʻuwai (, 5,).

Ma ke ʻano like o nā mākua he 7,000, ua ʻike nā kānaka noiʻi he 33% ka poʻe e noho maikaʻi ana me ka maikaʻi, me 10 a ʻoi paha mau hola o ka hoʻoikaika kino i kēlā me kēia pule ().

Kōkua ka hana hoʻoikaika kino pinepine i ke kūkulu ʻana i nā iwi ikaika, hoʻonui i nā pae ikehu, hoʻoliʻiliʻi i ka momona o ke kino a hoʻohaʻahaʻa i ke koko (,,).

ʻO ka mea hou aku, ʻo ka hauʻoli ʻoi aku ka hoʻomaikaʻi pū i nā ʻano hiamoe a me nā hana, he mea nui ia no ka noʻonoʻo nui, ka hana ʻana, ka hana hoʻoikaika kino a me ka mālama ʻana i ke kaupaona olakino (,,).

Hoʻokahi o nā noiʻi ma luna o 700 mau mākua i ʻike i ka pilikia o ka hiamoe, me ka hiamoe ʻana a me ka paʻakikī e hiamoe ana, 47% ʻoi aku ka kiʻekiʻe i ka poʻe i hōʻike i nā haʻahaʻa haʻahaʻa o ka maikaʻi maikaʻi ().

Ua ʻōlelo ʻia, ua hoʻopau ʻia kahi loiloi 2016 o 44 mau noiʻi, ʻoiai aia he pilina ma waena o ka maikaʻi maikaʻi a me nā hopena hiamoe, pono ʻia kahi noiʻi hou aʻe mai nā noiʻi i hoʻolālā maikaʻi ʻia e hōʻoia i ka hui (14).

Hōʻuluʻulu Manaʻo: Hiki i ka hauʻoli ke kōkua i ka hoʻoikaika i kahi nohona olakino. Hōʻike nā haʻawina e ʻoi aku ka makemake o ka poʻe hauʻoli i ka papaʻai olakino a komo i ka hoʻoikaika kino.

Hōʻike ʻia e hoʻonui i ka ʻōnaehana pale maʻi

He mea nui ka ʻōnaehana pale ola olakino no ke olakino holoʻokoʻa. Ua hōʻike ʻia ka noiʻi ʻana ʻo ka hauʻoli loa e kōkua i ka mālama ʻana i kāu ʻōnaehana pale ().

Hiki paha i kēia ke kōkua i ka hōʻemi ʻana i kou makaʻu o ke ulu ʻana i nā anu a me nā maʻi o ka umauma.

Hoʻokahi kahi noiʻi ma 300 mau kānaka olakino i nānā i ka makaʻu o ka hoʻomohala ʻana i ke anuanu ma hope o ka hāʻawi ʻia ʻana o kēlā me kēia kanaka i kahi maʻi anuanu maʻamau ma o nā kulu ihu.

ʻO ka poʻe hauʻoli liʻiliʻi kokoke i ʻekolu mau manawa e hoʻomohala i ke anuanu maʻamau ke hoʻohālikelike ʻia i kā lākou mau hoa hauʻoli hauʻoli ().

I loko o kahi noiʻi ʻē aʻe, ua hāʻawi nā kānaka noiʻi i nā haumāna o ke kula he 81 i ka lāʻau kūpaʻa e pili ana i ka maʻi hepitis B, he mea hoʻomaʻi e hoʻouka ana i ke ake. ʻOi aku ka ʻelua manawa o nā haumāna hauʻoli ʻoi aku ka nui o ka pane o ka antibody, kahi hōʻailona o kahi ʻōnaehana pale pale ().

ʻAʻole maopopo ka hopena o ka hauʻoli ma ka ʻōnaehana pale.

Ma muli paha o ka hopena o ka hauʻoli i ka hana o ka axis hypothalamic-pituitary-adrenal (HPA), ka mea e hoʻoponopono ai i kāu ʻōnaehana pale, nā hormones, ka digestion a me nā pae koʻikoʻi (,).

ʻO ka mea hou aku, ʻoi aku ka nui o ka hauʻoli o ka poʻe hauʻoli i nā hana e hoʻoikaika ana i ke olakino e hana i ka mālama ʻana i ka ʻōnaehana pale. Hoʻopili kēia i nā ʻano hana olakino olakino a me nā hoʻoikaika kino maʻamau ().

Hōʻuluʻulu Manaʻo: Hiki i ka hauʻoli ke kōkua i ka mālama ʻana i kāu ʻōnaehana pale, i hiki ke kōkua iā ʻoe e hakakā i ke anuanu a me nā maʻi maʻi o ka umauma.

Kōkua i ka hakakā Stress

Hiki ke kōkua i ka hauʻoli i ka hōʻemi ʻana i nā pae pilikia (20,).

ʻO ka maʻamau, ʻo ke koʻikoʻi nui ke kumu o ka hoʻonui ʻia o nā kiʻekiʻe o ka cortisol, kahi hōmona e hāʻawi i nā hopena weliweli o ke koʻikoʻi, e like me ka hiamoe hiamoe, loaʻa ke kaupaona, ʻano diabetes he 2 a me ke kiʻekiʻe o ke koko.

Hōʻike kekahi mau noiʻi e haʻahaʻa ka pae o ka cortisol ke hauʻoli ka poʻe (,,).

I ka ʻoiaʻiʻo, hoʻokahi noiʻi ma 200 mau mākua i hāʻawi aku i nā poʻe komo i kahi papa o nā hana i hoʻokumu ʻia ma ka lab, a ua ʻike ʻia ʻo nā pae cortisol i ka poʻe hauʻoli loa he 32% ka haʻahaʻa ma mua o nā poʻe komo hauʻoli ʻole.

Ua hoʻomau ʻia kēia mau hopena i ka hala ʻana o ka manawa. I ka wā i ukali ai nā mea noiʻi me ka hui like o nā mākua i ʻekolu mau makahiki ma hope mai, aia he 20% ʻokoʻa o nā pae cortisol ma waena o ka poʻe hauʻoli a liʻiliʻi hoʻi o ka poʻe hauʻoli ().

Hōʻuluʻulu Manaʻo: Hoʻonui ka pilikia i nā pae o ka hormone cortisol, hiki ke kumu i ka loaʻa ʻana o ke kaumaha, hiamoe hiamoe a me ke kiʻekiʻe o ke koko. Hoʻokumu ka poʻe hauʻoli i nā pae haʻahaʻa o ka cortisol i ka pane ʻana i nā hanana pilikia.

Pale aku paha i kou puʻuwai

Pale paha ka hauʻoli i ka puʻuwai ma o ka hōʻemi ʻana i ke kaomi koko, kahi kumu pilikia nui no ka maʻi puʻuwai (,).

Ua aʻo ʻia ma kahi o 6,500 mau kānaka ma luna o ka makahiki 65 i ʻike ʻia ua hoʻopili ʻia ka maikaʻi maikaʻi i kahi 9% haʻahaʻa o ke kaomi kiʻekiʻe ().

E hōʻemi paha ka hauʻoli i ka makaʻu o ka maʻi puʻuwai, ke kumu nui o ka make ma ka honua holoʻokoʻa ().

Ua hōʻike ʻia kekahi mau noiʻi i ka pili ʻana o ka hauʻoli me ka 13-2% haʻahaʻa o ka maʻi puʻuwai (,,).

Hoʻokahi manawa lōʻihi o 1,500 mau mākua i ʻike he kōkua ka hauʻoli i ka pale ʻana i nā maʻi puʻuwai.

Ua pili ka hauʻoli me ka 22% haʻahaʻa ʻoi aku ka pilikia ma mua o ka 10 mau makahiki o ke aʻo ʻana, ʻoiai ma hope o ka helu ʻia ʻana o nā mea pilikia, e like me ka makahiki, nā pae kolesterol a me ke kahe o ke koko ().

ʻIke ʻia e kōkua pū ka hauʻoli i ka pale ʻana i ka poʻe i loaʻa i ka maʻi puʻuwai. Ua ʻike ʻia kahi loiloi ʻōnaehana o 30 mau noiʻi i loaʻa ka maikaʻi maikaʻi i nā mākua me nā maʻi puʻuwai i hoʻoliʻiliʻi ʻia i ka make o 11% ().

He mea nui e hoʻomaopopo i kekahi o kēia mau hopena ma muli o ka hoʻonui ʻana o ka lawena olakino naʻau e like me ka hoʻoikaika kino ʻana, ka hōʻalo ʻana i ka puhipaka a me nā ʻano meaʻai maikaʻi (,,).

ʻO kēlā ʻōlelo, ʻaʻole i loaʻa i nā noiʻi āpau nā hui ma waena o ka hauʻoli a me nā maʻi puʻuwai ().

ʻO ka ʻoiaʻiʻo, kahi noiʻi hou i nānā aku ma kahi o 1,500 mau kānaka ma kahi o 12 mau makahiki i loaʻa ʻole kahi pilina ma waena o ka maikaʻi maikaʻi a me ka makaʻu o ka maʻi puʻuwai ().

Pono hou kahi kūlana kiʻekiʻe, noiʻi kūpono e pono ai i kēia wahi.

Hōʻuluʻulu Manaʻo: Hiki i ka hauʻoli ke kōkua i ka hoʻohaʻahaʻa i ke kahe o ke koko, kahi e hōʻemi ai i ka makaʻi o ka maʻi puʻuwai. Eia naʻe, koi ʻia ka noiʻi hou.

Mei hoʻolōʻihi i kou Life Expectancy

ʻO ka hauʻoli e kōkua iā ʻoe e ola loloa (, 39).

ʻO kahi loiloi lōʻihi i paʻi ʻia ma 2015 i nānā i ka hopena o ka hauʻoli i nā helu ola i 32,000 poʻe ().

ʻO ka makaʻu o ka make ma luna o ka 30 mau makahiki o ka hoʻopaʻa haʻawina he 14% kiʻekiʻe i loko o nā poʻe hauʻoli ʻole e hoʻohālikelike ʻia i kā lākou mau hoa hauʻoli.

ʻO kahi loiloi nui o 70 mau noiʻi i nānā i ka hui ma waena o ke olakino maikaʻi a me ka lōʻihi o ke ola i nā kānaka olakino ʻelua a me nā mea me ke olakino olakino mua, e like me ka maʻi puʻuwai a me nā puʻupaʻa ().

Ua loaʻa ka maikaʻi maikaʻi i ke olakino maikaʻi i ke ola ʻana, e hōʻemi ana i ka make o 18% i ka poʻe olakino a me 2% i ka poʻe me ka maʻi ma mua.

Pehea e alakaʻi ai i ka hauʻoli i ka nui o ke ola o ke ola.

E wehewehe iki ʻia paha e ka hoʻonui ʻana i nā hana kūpono e hoʻolōʻihi ai i ke ola ʻana, e like me ka puhipaka ʻole ʻana, ke komo ʻana i ka hana kino, ka mālama ʻana i ka lāʻau, a me nā hana maikaʻi a ka hiamoe maikaʻi (,).

Hōʻuluʻulu Manaʻo: Ola ʻoi aku ka lōʻihi o ka poʻe hauʻoli. ʻO ia paha no ka mea ke komo nei lākou i ka nui o nā ʻano hoʻoikaika kino, e like me ka hoʻoikaika kino.

Hiki ke kōkua i ka hōʻemi ʻana i ka ʻeha

ʻO ka maʻi o ka maʻi he maʻi maʻamau e pili ana i ka mumū a me ka hoʻohaʻahaʻa o nā hono. Kuhi ia i nā hono ʻeha a ʻoʻoleʻa, a ʻoi aku ka ʻino me ka makahiki.

Ua ʻike kekahi mau ʻano noiʻi e hiki i ke olakino maikaʻi kiʻekiʻe ke hōʻemi i ka ʻeha a me ka ʻoʻoleʻa e pili ana i ke ʻano (,,).

Hiki i ka hauʻoli ke hoʻomaikaʻi pū i ka hana kino i ka poʻe me ka maʻi pākī.

Hoʻokahi kahi noiʻi ma luna o ka 1000 mau kānaka me ka maʻi ʻeha o ke kuli i ʻike ʻia ua hele kekahi mau mea hauʻoli i kahi 711 keu i kēlā me kēia lā - 8.5% ʻoi aku ma mua o kā lākou mau hoa liʻiliʻi liʻiliʻi ().

Hiki paha i ka hauʻoli ke kōkua i ka hōʻemi ʻana i ka ʻeha ma nā ʻano ʻē aʻe. Ua aʻo ʻia ma kahi o ka 1000 mau kānaka e ola nei mai ka hahau ʻana i loaʻa i ka poʻe hauʻoli loa he 13% nā helu ʻeha haʻahaʻa ma hope o ʻekolu mau mahina o ka haʻalele ʻana i ka haukapila.

Ua ʻōlelo ʻia e nā kānaka noiʻi he haʻahaʻa haʻahaʻa paha ka poʻe ʻoliʻoli no ka mea ʻo ko lākou mau manaʻo maikaʻi e hoʻonui i kā lākou kuanaʻike, e paipai ana i nā manaʻo a me nā manaʻo hou.

Manaʻoʻiʻo lākou hiki i kēia ke kōkua i ka poʻe e kūkulu i nā hoʻolālā kū pono e hoʻemi i ko lākou ʻike i ka ʻeha ().

Hōʻuluʻulu Manaʻo: ʻO ka hauʻoli e hōʻemi paha i ka ʻike i ka ʻeha. ʻIke ʻia he maikaʻi loa i nā kūlana ʻeha mau e like me ke kuamoʻo.

Nā Ala ʻē aʻe e hauʻoli ana e hoʻomaikaʻi iā ʻoe

Ua hoʻopili ka helu o nā noiʻi i ka hauʻoli i nā pono olakino ʻē aʻe.

ʻOiai ke hoʻohiki nei kēia mau ʻike mua, pono lākou e kākoʻo ʻia e ka noiʻi hou ʻana e hōʻoia i nā hui.

• Hiki e hōʻemi i ka nāwaliwali: ʻO Frailty kahi ʻano i hōʻike ʻia e ka nele o ka ikaika a me ke kaulike. Ua ʻike ʻia kahi noiʻi i loko o 1,500 ʻelemākule i ka poʻe hauʻoli loa i loaʻa ka 3% haʻahaʻa o ka nāwaliwali ma mua o nā makahiki he 7 mau makahiki ().
• Pale aku i ka hahau ʻana: Kūpono kahi hahau ke loaʻa ka haunaele i ke kahe o ke koko i ka lolo. Ua ʻike ʻia kahi noiʻi i nā mākua makua ʻo ka maikaʻi maikaʻi e hoʻohaʻahaʻa ʻia i ka hopena o ka hahau ʻana e 26% ().

Hōʻuluʻulu Manaʻo: Loaʻa ka hauʻoli i kekahi mau pono kūpono ʻē aʻe, e like me ka hōʻemi ʻana i ka makaʻu o ka nāwaliwali a me ka hahau. Eia naʻe, koi ʻia kahi noiʻi hou e hōʻoia i kēia.

Nā ala e hoʻonui ai i kou hauʻoli

ʻO ka hauʻoli ʻaʻole ia e hōʻoluʻolu wale iā ʻoe - he mea maikaʻi loa ia no kou olakino.

Eia nā ʻano ʻepekema ʻeono i hōʻoia e hauʻoli ai.

• Hōʻike mahalo: Hiki iā ʻoe ke hoʻonui i kou hauʻoli ma ka nānā ʻana i nā mea āu e mahalo ai. ʻO kahi ala e hoʻomaʻamaʻa ai i ka mahalo e kākau i nā mea ʻekolu āu e mahalo ai ma ka hopena o kēlā me kēia lā ().
• E hoʻoikaika: ʻO ka hoʻoikaika aerobic, i ʻike ʻia ma ke ʻano he cardio, ʻo ia ke ʻano o ka hoʻoikaika kino no ka hoʻonui ʻana i ka hauʻoli. ʻO ka hele wāwae ʻana a i ʻole ke pāʻani ʻana i ka tennis ʻaʻole maikaʻi wale ia no kou olakino kino, kōkua ia i ka hoʻonui ʻana i kou ʻano ().
• E hoʻomaha maikaʻi i ka pō: Loaʻa ka hopena maikaʻi ʻole o ka hiamoe ʻole i kou hauʻoli. Inā paʻakikī ʻoe me ka hiamoe a hiamoe paha, a laila e nānā i kēia mau ʻōlelo aʻoaʻo no ka hiamoe maikaʻi ʻana o ka pō ().
• Noho manawa ma waho: ʻO ke poʻo i waho e hele wāwae ai i ka pāka, a e haumia paha kou mau lima i ka māla. Lawe ʻia ma kahi o ʻelima mau minuke o ka hoʻoikaika kino waho e hoʻomaikaʻi maikaʻi ai i kou ʻano ().
• Noʻonoʻo Hiki i ka noʻonoʻo mau ʻana ke hoʻonui i ka hauʻoli a hāʻawi pū i kahi pūʻulu o nā keu pono ʻē aʻe, e like me ka hōʻemi ʻana i ke koʻikoʻi a me ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka hiamoe (54).
• ʻAi i ka papaʻai olakino: Hōʻike nā noiʻi i ka nui o nā huaʻai a me nā mea ʻai āu e ʻai ai, ʻo ka hauʻoli loa o kāu. ʻO ka mea hou aku, ʻo ka ʻai ʻana i nā huaʻai a me nā mea kanu hou aʻe e hoʻomaikaʻi ai hoʻi i kou olakino i ka wā lōʻihi (55,,).

Hōʻuluʻulu Manaʻo: Nui a hewahewa nā ala e hoʻonui ai i kou hauʻoli. ʻO ka hana ʻana, hōʻike ʻana i ka mahalo a me ka ʻai ʻana i nā hua a me nā mea kanu nā ala maikaʻi loa e kōkua ai e hoʻomaikaʻi i kou ʻano.

Ka Laina Lalo

Hōʻike nā hōʻike ʻepekema e loaʻa paha nā pōmaikaʻi nui i kou olakino.

No ka poʻe hoʻomaka, hauʻoli ka hauʻoli i kahi nohona olakino. Hiki iā ia ke kōkua i ka hakakā ʻana i ke koʻikoʻi, hoʻonui i kou ʻōnaehana pale, pale i kou puʻuwai a hoʻēmi i ka ʻeha.

ʻO ka mea hou aʻe, hoʻonui paha ia i kāu mea e manaʻo ai ke ola.

ʻOiai koi ʻia kahi noiʻi hou e hoʻomaopopo pehea e holo ai kēia mau hopena, ʻaʻohe kumu i hiki ʻole iā ʻoe ke hoʻomaka i ka prioritizing i kou hauʻoli i kēia manawa.

Ke nānā nei i nā mea e hauʻoli ai ʻoe ʻaʻole e hoʻomaikaʻi wale i kou ola - kōkua paha ia e hoʻolōʻihi iā ia.