ʻO ke ola a me ke ʻano suicidal
ʻO ke kumumanaʻo ka hana o ke lawe ʻana i kona ola iho ma ke kumu. ʻO ka hana Suicidal kahi hana e hiki ai i ke kanaka ke make, e like me ka lawe ʻana i kahi lāʻau i make ʻole a hoʻokū paha i kahi kaʻa ma ke kumu.
Hana pinepine i nā hana maʻamau a me nā suicidal i ka poʻe me hoʻokahi a ʻoi paha o kēia mau mea:
- Bipolar kāna hana
- Ka maʻi maʻi pilikino
- Kaumaha
- Hoʻohana lāʻau lāʻau a inu rama paha
- ʻO ka maʻi koʻikoʻi post-traumatic (PTSD)
- Schizophrenia
- Mōʻaukala o ka hoʻomāinoino kino, moekolohe, a me ka naʻau
- Nā pilikia o ke ola koʻikoʻi, e like me nā pilikia pili kālā a pilina paha
ʻO ka poʻe e hoʻāʻo e lawe i ko lākou ola iho ke hoʻāʻo pinepine nei e pakele mai kahi kūlana i hiki ʻole ke hana. ʻO ka poʻe e hoʻāʻo i ka make e ʻimi nei i ke kōkua mai:
- Hilahila, lawehala, a i ʻole me he ukana lā i nā poʻe ʻē aʻe
- Ke manaʻo nei e like me ka mea i hōʻeha ʻia
- Nā manaʻo o ka hōʻole, ka nalowale, a me ka mehameha
Hiki ke hana i nā hana suicidal ke loaʻa kahi hanana a hanana paha i ʻike ʻia e ke kanaka ke kaumaha, e like me:
- ʻElemakule (ʻo ka poʻe kahiko ka nui o ka nui o ka pepehi kanaka)
- Ka make ʻana o kahi mea aloha
- Hoʻohana lāʻau lāʻau a lāʻau inu paha
- ʻEha ʻehaʻeha
- Maʻi maʻi nui a ʻeha paha
- ʻO nā pilikia hana ʻole a kālā paha
ʻO nā kumu pilikia no ka pepehi kanaka ʻana i nā ʻōpio me:
- Loaʻa i nā pū
- ʻO ka lālā o ka ʻohana nāna i hoʻopau i ka pepehi kanaka
- ʻO ka mōʻaukala o ka hōʻeha ʻana iā lākou iho ma ke kumu
- Mōʻaukala o ka mālama ʻole ʻia a hōʻino ʻia paha
- Ke noho nei i nā kaiāulu kahi i kū koke ai ka pepehi kanaka i ka poʻe ʻōpio
- Hoʻokiʻi aloha
ʻOiai ʻoi aku ka make o nā kāne ma mua o ka make ʻana o nā wahine i ka pepehi kanaka, ʻelua a ʻoi paha ka manawa a nā wahine e hoʻāʻo ai i ka make.
ʻO ka hapa nui o nā hoʻāʻo pepehi kanaka ʻaʻole hopena i ka make. Hana ʻia ka hapa nui o kēia mau hoʻāʻo i ke ala e hiki ai ke hoʻopakele. Uwē pinepine kēia mau hoʻāʻo no ke kōkua.
Ke hoʻāʻo nei kekahi poʻe e pepehi kanaka ma ke ʻano o ka mea hiki ʻole ke make, e like me ka make ʻana a i ʻole ka inu ʻana paha. E koho paha nā kāne i nā ʻano hana kolohe, e like me ke kī ʻana iā lākou iho. A ʻo kahi hopena, ʻo ka hoʻāʻo ʻana o ka make e nā kāne ke kumu o ka make.
ʻO nā ʻohana o ka poʻe e hoʻāʻo a hoʻopau paha i ka pepehi kanaka e hoʻopiʻi pinepine iā lākou iho a huhū nui paha. ʻIke paha lākou i ka hoʻāʻo pepehi kanaka me he mea lā he pīkino. Eia nō naʻe, kuhi hewa pinepine ka poʻe e hoʻāʻo i ka pepehi kanaka e hana nei lākou i kahi makemake i kā lākou mau hoaaloha a ʻohana hoʻi ma o ka lawe ʻana iā lākou iho mai ka honua.
ʻO ka pinepine, akā ʻaʻole mau, hiki i ke kanaka ke hōʻike i kekahi mau hōʻailona a me nā ʻano ma mua o ka hoʻāʻo pepehi kanaka ʻana, e like me:
- Loaʻa ka pilikia e noʻonoʻo a noʻonoʻo pono paha
- Ke hāʻawi nei i nā mea
- E kamaʻilio e pili ana i ka hele ʻana a i ʻole ka pono e "hoʻoponopono i kaʻu mau hana"
- Ke hoʻololi koke nei i ka hana, keu hoʻi i ka mālie ma hope o kahi manawa hopohopo
- Loaʻa ka hoihoi i nā hana a lākou e leʻaleʻa ai
- Nā hana hoʻopōʻino ponoʻī, e like me ka inu nui ʻana i ka waiʻona, ka hoʻohana ʻana i nā lāʻau kū ʻole i ke kānāwai, a me ka ʻoki ʻana i ko lākou kino
- Ke huki nei mai nā hoaaloha a makemake ʻole paha e hele i waho
- Loaʻa ka pilikia ma ke kula a hana paha
- E kamaʻilio e pili ana i ka make a i ʻole ka make ʻana, a i ʻole ke ʻōlelo ʻana paha makemake lākou e hōʻeha iā lākou iho
- E kamaʻilio e pili ana i ka manaʻo hopohopo ʻole a hewa ʻole paha
- Ke hoʻololi nei i ka ʻano hiamoe a i ʻole ka ʻai ʻana
- Ke hoʻonohonoho nei i nā ala e lawe i ko lākou ola iho (e like me ke kūʻai ʻana i kahi pū a i ʻole nā pila he nui)
ʻAʻole ʻimi ka poʻe e hopohopo nei i ka hana suicidal i ka lāʻau no nā kumu he nui, e like me:
- Manaʻoʻiʻo lākou ʻaʻohe mea e kōkua
- ʻAʻole lākou makemake e haʻi i kekahi i ko lākou pilikia
- Manaʻo lākou he noi nā kōkua no ka nāwaliwali
- ʻAʻole maopopo iā lākou kahi e hele ai no ke kōkua
- Manaʻoʻiʻo lākou e ʻoi aku ka maikaʻi o kā lākou poʻe aloha ke ʻole lākou
Pono paha i kekahi kanaka i ka lāʻau pōpilikia ma hope o ka hoʻāʻo pepehi kanaka. Pono paha lākou i ke kōkua mua, CPR, a i ʻole nā hana ʻoi loa.
Pono ka poʻe e hoʻāʻo e lawe i ko lākou ola pono e noho i ka haukapila no ka hoʻomaʻamaʻa ʻana a hoʻemi i ka makaʻu o nā hoʻāʻo e hiki mai ana. ʻO ka Therapy kekahi o nā ʻāpana nui o ka mālama ʻana.
ʻO kēlā me kēia maʻi olakino noʻonoʻo i alakaʻi ʻia i ka hoʻāʻo pepehi kanaka e pono e loiloi a mālama ʻia. Pākuʻi ʻia kēia:
- Bipolar kāna hana
- Ka maʻi maʻi pilikino
- Kaukaʻi a i ʻole ka hilinaʻi waiona
- Kaumaha nui
- Schizophrenia
- ʻO ka maʻi koʻikoʻi post-traumatic (PTSD)
Lawe mau i nā hoʻāʻo pepehi kanaka a me nā hoʻoweliweli. Inā ʻoe a i ʻole kekahi mea āu e ʻike nei e noʻonoʻo nei e pili ana i ka pepehi kanaka, hiki iā ʻoe ke kelepona i ka National Suicide Prevent Lifeline ma 1-800-273-8255 (1-800-273-TALK), kahi e hiki ai iā ʻoe ke loaʻa i ke kākoʻo manuahi a pilikino ʻole i kēlā me kēia lā a me ka pō.
Kāhea koke iā 911 a i ʻole ka helu kūloko kūloko inā ua hoʻāʻo kekahi e ʻike ʻoe e pepehi iā ʻoe iho. Mai haʻalele i ke kanaka wale nō, ʻoiai ma hope o kāu kāhea ʻana i ke kōkua.
Ma kahi o ka hapakolu o ka poʻe e hoʻāʻo e lawe i ko lākou ola e hoʻāʻo hou i loko o 1 makahiki. Ma kahi o 10% o ka poʻe hana hoʻoweliweli a hoʻāʻo paha e lawe i ko lākou ola iho e luku iā lākou iho.
Kāhea koke aku i kahi kahu mālama ola inā ʻoe a i ʻole kekahi mea āu e ʻike nei e noʻonoʻo nei i ka pepehi kanaka. Pono ke kanaka i ka mālama olakino noʻonoʻo koke. Mai hoʻokuʻu i ke kanaka e like me ka hoʻāʻo ʻana e nānā wale.
ʻO ka pale ʻana i ka wai ʻona a me nā lāʻau (ʻē aʻe ma mua o nā lāʻau i kau ʻia) hiki ke hōʻemi i ka makaʻu o ka pepehi kanaka.
I nā hale me nā keiki a mau ʻōpio paha:
- E mālama i nā lāʻau lapaʻau a pau i luna a laka ʻia.
- Mai mālama i ka waiʻona i ka home, a i ʻole hoʻopaʻa paʻa ia.
- Mai mālama i nā pū i ka home. Inā mālama ʻoe i nā pū i ka home, laka iā lākou a hoʻokaʻawale i nā pōkā.
I nā mākua makua, e noiʻi hou i nā manaʻo o ka manaʻolana ʻole, he kaumaha, a ʻaʻole no ke kuleana.
He nui ka poʻe e hoʻāʻo e lawe i ko lākou ola iho e kamaʻilio e pili ana iā ia ma mua o ka hoʻāʻo ʻana. I kekahi manawa, ke kamaʻilio wale nei me kekahi mea mālama ʻole a hoʻokolokolo ʻole iā lākou ua lawa ia e hōʻemi ai i ka makaʻu o ka pepehi kanaka.
Eia nō naʻe, inā he hoaaloha ʻoe, lālā o kou ʻohana, a i ʻole ʻike ʻoe i kekahi mea āu e manaʻo ai e hoʻāʻo i ka pepehi kanaka, mai hoʻāʻo e mālama i ka pilikia ma kāu iho. E ʻimi i ke kōkua. Loaʻa nā lawelawe "hotline" kelepona i nā kikowaena kūpale.
Mai hoʻowahāwahā i ka hoʻoweliweli pepehi kanaka a hoʻāʻo paha i ka pepehi kanaka.
Kaumaha - pepehi kanaka ʻana; Bipolar - pepehi kanaka
- Kaumaha i nā keiki
- Kaumaha i waena o ka poʻe ʻelemākule
Pūnaewele ʻAmelika Psychiatric Association. Nānā Diagnostic a me Statistic o nā maʻi noʻonoʻo. 5th lā. Arlington, VA: Ka Hoʻolaha Psychiatric ʻAmelika. 2013.
ʻO Brendel RW, Brezing CA, Lagomasino IT, Perlis RH, Stern TA. ʻO ka mea hoʻomanawanui suicidal. I: Stern TA, Fava M, Wilens TE, Rosenbaum JF, eds. ʻO ka haukapila laulima ʻo Massachusetts General Hospital. ʻElua ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2016: chap 53.
DeMaso DR, Walter HJ. Pepehi ola a hoʻāʻo i ka pepehi kanaka. I: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum, NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. ʻO Puka Textbook of Pediatrics ʻo Nelson. 21st ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 40.