Nā pilikia ʻōlelo ma nā keiki
ʻO ka maʻi ʻōlelo i nā keiki e pili ana i nā pilikia me kekahi o kēia mau mea:
- Ke kiʻi nei i ko lākou manaʻo a i ʻole ka leka i nā poʻe ʻē aʻe
- Ka hoʻomaopopo ʻana i ka ʻōlelo e hele mai ana mai nā poʻe ʻē aʻe
Hiki i nā keiki me nā maʻi ʻōlelo ke hana i nā kani, a hiki ke hoʻomaopopo ʻia kā lākou ʻōlelo.
No ka hapanui o nā pēpē a me nā keiki, ulu maoli ka ʻōlelo ma ka hānau ʻana. E hoʻomohala i ka ʻōlelo, pono i kahi keiki ke lohe, ʻike, hoʻomaopopo, a hoʻomanaʻo. Pono i nā keiki ke hiki i ke kino e hana i ka haʻiʻōlelo.
Aia i 1 o kēlā me kēia keiki he 20 nā ʻōuli o kahi maʻi ʻōlelo. Ke ʻike ʻole ʻia ke kumu, ua kapa ʻia ia ʻo ka maʻi ʻōlelo hoʻomohala.
Hoʻomaka ka hoʻomaka ʻana o nā pilikia me ka mākau ʻōlelo ʻeleu ma mua o ka makahiki 4. ʻO kekahi maʻi ʻōlelo i hui ʻia e ka ʻeha o ka lolo. Kuhi hewa ʻia kēia mau ʻano ma ke ʻano he maʻi ulu.
Hiki paha i nā maʻi ʻōlelo i loko o nā keiki me nā pilikia hoʻomohala ʻē aʻe, maʻi autism spectrum, nalo ʻana o ka hoʻolohe ʻana, a me nā pilikia aʻo. Hoʻokumu ʻia kekahi maʻi ʻōlelo e ka hōʻino ʻia o ka ʻōnaehana hopohopo waena, i kapa ʻia ʻo aphasia.
ʻAʻole pilikia iki nā ʻōlelo e ka nele o ka ʻike.
ʻOkoʻa nā maʻi ʻōlelo ma mua o ka ʻōlelo lohi. Me ka ʻōlelo lohi, hoʻomōhala ke keiki i ka ʻōlelo a me ka ʻōlelo ma ke ʻano like me nā keiki ʻē aʻe, akā ma hope. I nā maʻi ʻōlelo, ʻaʻole hoʻomohala maʻamau ka ʻōlelo a me ka ʻōlelo. He mau mākau ʻōlelo paha kā ke keiki, akā ʻaʻole kekahi. A i ʻole, ʻano ʻokoʻa ka hoʻomohala ʻana o kēia mau mākau ma mua o ka maʻamau.
Loaʻa i kahi keiki me ka maʻi ʻōlelo i hoʻokahi a ʻelua paha o nā ʻōuli i helu ʻia ma lalo, a i ʻole he nui o nā ʻōuli. Hiki ke kau ʻia nā ʻōuli mai ke akahai a i ke koʻikoʻi.
He paʻakikī nā keiki me ka maʻi ʻeleu i ka ʻōlelo e hoʻomaopopo i ka ʻōlelo. Loaʻa iā lākou:
- ʻO ka paʻakikī e hoʻomaopopo i ka mea a haʻi poʻe ʻē aʻe i ʻōlelo ai
- Nā pilikia e pili ana i nā kuhikuhi i haʻi ʻia iā lākou
- Nā pilikia e hoʻonohonoho ana i ko lākou mau manaʻo
Loaʻa nā pilikia i nā keiki me kahi maʻi ʻōlelo expressive i ka hoʻohana ʻana i ka ʻōlelo e hōʻike ai i ka mea a lākou e noʻonoʻo a makemake ai paha. Hiki paha i kēia mau keiki:
- E paʻakikī i ka hoʻohui ʻana i nā huaʻōlelo i loko o nā ʻōlelo, a i ʻole he maʻalahi a pōkole paha kā lākou mau ʻōlelo a haʻalele paha ka ʻoka ʻōlelo
- E paʻakikī i ka loaʻa ʻana o nā huaʻōlelo kūpono ke kamaʻilio ʻana, a hoʻohana pinepine i nā huaʻōlelo placeholder e like me "um"
- E loaʻa i kekahi huaʻōlelo ma lalo o ka pae o nā keiki ʻē aʻe o ka makahiki like
- E waiho i nā huaʻōlelo mai nā huaʻōlelo ke kamaʻilio
- E hoʻohana pinepine i kekahi mau māmalaʻōlelo, a hana hou (echo) i nā ʻāpana a i ʻole nā nīnau āpau
- Hoʻohana kūpono ʻole i nā hana (hala, kēia manawa, e hiki mai ana)
Ma muli o ko lākou pilikia i ka ʻōlelo, pilikia paha kēia mau keiki i ka nohona kanaka. I kekahi manawa, pilikia paha ka ʻōlelo ma ke ʻano he kumu o ka pilikia o ka lawena.
Hōʻike paha kahi mōʻaukala olakino he ʻohana pili loa kā ke keiki i loaʻa pū kekahi i nā pilikia kamaʻilio a me ka ʻōlelo.
ʻO kēlā me kēia keiki e manaʻo ʻia no ka loaʻa ʻana o kēia maʻi hiki ke loaʻa i nā hoʻokolohua ʻōlelo maʻamau a maʻalahi hoʻi. ʻO kahi haʻi'ōlelo a me kahi mea hoʻoponopono ʻōlelo a neuropsychologist paha e lawelawe i kēia mau hoʻāʻo.
Pono e hana i kahi hoʻokolohua hoʻolohe pepeiao i kapa ʻia audiometry e hōʻoki i ka kuli, ʻo ia kekahi o nā kumu maʻamau o nā pilikia ʻōlelo.
ʻO ka haʻiʻōlelo a me ka hoʻōla ʻōlelo ka ala maikaʻi loa e mālama ai i kēia ʻano maʻi ʻōlelo.
ʻ recommendedlelo aʻoaʻo pū kekahi, e like me ka therapy therapy, no ka hiki ke pili i nā pilikia pili i ka naʻau a me ke ʻano.
Hoʻololi ka hopena, ma muli o ke kumu. Loaʻa ka hopena maikaʻi ʻole i ka ʻeha o ka lolo a i ʻole nā pilikia kūkulu ʻē aʻe, kahi e loaʻa ai i nā keiki nā pilikia lōʻihi me ka ʻōlelo. ʻO nā kumu ʻē aʻe, ʻoi aku ka hoʻi i hiki ke mālama maikaʻi ʻia.
ʻO nā keiki i loaʻa ka pilikia ʻōlelo ma nā makahiki o ke kula kamaliʻi e loaʻa pū kekahi i ka pilikia ʻōlelo a i ʻole ka paʻakikī e aʻo ma hope i ka wā kamaliʻi. Loaʻa paha iā lākou nā maʻi heluhelu.
Hiki i ka ʻike paʻakikī a me ka hoʻohana ʻana i ka ʻōlelo i nā pilikia me ka launa pū ʻana a me ka hiki ke hana kūʻokoʻa ma ke ʻano he mākua.
He pilikia paha ka heluhelu ʻana.
ʻO ke kaumaha, ka hopohopo, a me nā pilikia ʻano ʻē aʻe a i ʻole nā ʻano hana e hoʻopilikia paha i nā maʻi ʻōlelo.
ʻO nā mākua e hopohopo nei no ka hoʻopaneʻe ʻia ʻana o ka ʻōlelo a kā lākou keiki e ʻike ai i ke kauka a kā lākou keiki. E nīnau e pili ana i ke kiʻi ʻana i kahi haʻi ʻōlelo a me ka mea hoʻoponopono ʻōlelo.
ʻO nā keiki i ʻike ʻia me kēia ʻano e pono ke ʻike ʻia e kahi neurologist a i ʻole ka loea ulu o nā keiki e hoʻoholo inā hiki ke mālama ʻia ke kumu.
Kāhea i ke kauka o kāu keiki inā ʻike ʻoe i nā hōʻailona aʻe e maopopo ʻole ai i kāu keiki i ka ʻōlelo.
- Ma 15 mau mahina, mai nānā a kuhi paha iā 5 a 10 mau kānaka a i ʻole nā mea ke kapa ʻia lākou e kahi makua a mea mālama paha
- Ma 18 mau mahina, mai hāhai i nā ʻōkuhi maʻalahi, e like me "e kiʻi i kou kapa"
- Ma 24 mau mahina, ʻaʻole hiki ke kuhikuhi i kahi kiʻi a i ʻole ʻāpana o ke kino ke kapa ʻia ia
- Ma 30 mau mahina, ʻaʻole pane leo nui a i ʻole e kunou a luliluli paha ke poʻo a nīnau i nā nīnau
- Ma 36 mau mahina, mai hāhai i nā ʻōkuhi ʻelua a ʻaʻole maopopo i nā huaʻōlelo hana
E kāhea aku hoʻi inā ʻike ʻoe i kēia mau ʻōuli i hoʻohana ʻole a maikaʻi ʻole ai kāu keiki i ka ʻōlelo.
- Ma 15 mau mahina, ʻaʻole hoʻohana ʻekolu mau huaʻōlelo
- Ma 18 mau mahina, ʻaʻole e ʻōlelo ana, "Mama," "Dada," a i ʻole nā inoa ʻē aʻe
- Ma 24 mau mahina, ʻaʻole hoʻohana ma ka liʻiliʻi he 25 mau huaʻōlelo
- Ma 30 mau mahina, ʻaʻole e hoʻohana nei i nā huaʻōlelo ʻelua mau huaʻōlelo, me nā huaʻōlelo i hoʻopili pū i ka inoa a me ka huaʻōlelo
- Ma 36 mau mahina, ʻaʻohe ma kahi o kahi huaʻōlelo 200 huaʻōlelo, ʻaʻole e noi nei i nā mea ma ka inoa, haʻi pololei i nā nīnau i haʻi ʻia e nā poʻe ʻē aʻe, ua hoʻi hou ka ʻōlelo (ua ʻoi aku ka maikaʻi), a i ʻole hoʻohana ʻole i nā ʻōlelo piha
- Ma 48 mau mahina, hoʻohana hewa pinepine i nā huaʻōlelo a hoʻohana paha i kahi huaʻōlelo like a pili paha ma kahi o ka huaʻōlelo pololei
Aphasia Developmental; Hoʻolālā dysphasia; ʻ languagelelo hoʻopanee; ʻO ka maʻi ʻōlelo hoʻomohala kikoʻī; SLI; Ka maʻi kamaʻilio - maʻi ʻōlelo
Nā kikowaena no ka pūnaewele Disease Control a me Prevent. Nā pilikia o ka ʻōlelo a me ka ʻōlelo ʻana i nā keiki. www.cdc.gov/ncbddd/childdevelopment/language-disorder.html. Hoʻohou ʻia Malaki 9, 2020. Loaʻa iā ʻAukake 21, 2020.
Simms MD. Hoʻolālā ʻōlelo a me nā pilikia kamaʻilio. I: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. ʻO Puka Textbook of Pediatrics ʻo Nelson. 21st ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 52.
ʻO Trauner DA, Nass RD. Nā maʻi ʻōlelo hoʻomohala. I: Swaiman KF, Ashwal S, Ferriero DM, et al, eds. ʻO Swaiman's Pediatric Neurology: Nā Kumuhana a me nā Hana. ʻElua huaʻōlelo Piladelapia, PA: Elsevier; 2017: chap 53.