Noho me kahi maʻi maʻi - pili i nā manaʻo

Ke aʻo nei he maʻi lōʻihi kou (kahi lōʻihi) hiki ke lawe mai i nā ʻano manaʻo like ʻole.
E aʻo e pili ana i nā naʻau maʻamau i loaʻa iā ʻoe ke ʻike ʻia a ola me kahi maʻi maʻi. E aʻo pehea e kākoʻo ai iā ʻoe iho a ma hea e hele ai no ke kākoʻo hou aku.
ʻO nā laʻana o nā maʻi maʻi mau:
- ʻO ka maʻi Alzheimer a me ka dementia
- Pākuʻi
- Asthma
- Kanesa
- COPD
- Maʻi Crohn
- ʻO Cystic fibrosis
- Diabetes
- Epilepsy
- Maʻi maʻi puʻuwai
- HIV / AIDS
- Nā maʻi Mood (bipolar, cyclothymic, a me ke kaumaha)
- Sclerosis lehulehu
- Maʻi ʻo Parkinson
Hiki iā ia ke haʻalulu i ke aʻo ʻana he maʻi maʻi mau kou. E nīnau paha ʻoe "no ke aha iaʻu?" a i ʻole "no hea mai ia?"
- I kekahi manawa ʻaʻohe mea e hiki ke wehewehe i ke kumu i loaʻa ai ka maʻi iā ʻoe.
- E holo paha ka maʻi i kou ʻohana.
- Ua ʻike paha ʻoe i kekahi mea i hoʻokumu i ka maʻi.
Ke aʻo hou aʻe e pili ana i kāu maʻi a pehea e mālama ai iā ʻoe iho, e loli paha kou mau manaʻo. E hāʻawi paha ka makaʻu a makaʻu paha i:
- Huhū no ka mea he maʻi kou
- Kaumaha a luʻuluʻu paha no ka mea ʻaʻole hiki iā ʻoe ke noho i ke ʻano āu ma mua
- Huikau a koʻikoʻi paha e pili ana i ka mālama ʻana iā ʻoe iho
Kuhi paha ʻoe ʻaʻole ʻoe he kanaka holoʻokoʻa. Hilahila a hilahila paha ʻoe ke loaʻa ʻoe i ka maʻi. E ʻike ʻoe, me ka manawa, e lilo kou maʻi i ʻāpana o ʻoe a loaʻa iā ʻoe kahi maʻamau maʻamau.
E aʻo ʻoe e noho me kou maʻi. E maʻa kāu i kāu maʻamau maʻamau. O kahi laʻana:
- Pono paha kahi kanaka me ka maʻi diabetes e aʻo e hōʻoia i kā lākou kō kō a hāʻawi i ka insulin i nā manawa he nui i ka lā. Lilo kēia i kā lākou mea maʻamau maʻamau.
- Pono paha kahi kanaka me ka hānō e hāpai i kahi inhaler a pale i nā mea i hiki ke hoʻouka i ka hānō. ʻO kā lākou maʻamau maʻamau kēia.
Hoʻopiha ʻia ʻoe e:
- Ehia mau mea e aʻo ai.
- He aha ke ʻano o ka nohona e pono ai e hana. ʻO kahi laʻana, ke hoʻāʻo nei paha ʻoe e hoʻololi i kāu papaʻai, haʻalele i ka puhi ʻana, a me ka hoʻoikaika kino.
Ma hope o ka manawa, e hoʻomaʻa ʻoe i ka noho ʻana me kou maʻi.
- ʻIke e hoʻololi ʻoe i ka manawa. E manaʻo hou ʻoe e like me ʻoe iho e aʻo pehea e hoʻopili ai i kāu maʻi i kou ola.
- ʻIke i ka mea e huikau ai i ka mua e hoʻomaka i ke ʻano. E hāʻawi i ka manawa iā ʻoe iho e aʻo pehea e mālama ai i kāu maʻi.
Nui ka ikaika e mālama i kāu maʻi maʻi i kēlā me kēia lā. I kekahi manawa, hiki i kēia ke hoʻopili i kāu kuana a me kou ʻano. I kekahi manawa manaʻo paha ʻoe i kahi mehameha. Heʻoiaʻiʻo maoli nō kēia i nā manawa ke paʻakikī ka mālama ʻana i kāu maʻi.
Loaʻa iā ʻoe i kekahi manawa nā manaʻo āu i loaʻa ai i ka manawa i loaʻa mua ai ka maʻi.
- Kaumaha i kou loaʻa ʻana i ka maʻi. Me he mea lā ʻaʻole maikaʻi ke ola.
- Huhū. Me ke ʻano kūpono ʻole inā loaʻa ʻoe i ka maʻi.
- Makaʻu e maʻi loa ʻoe i ka hala ʻana o ka manawa.
Kūleʻa kēia ʻano manaʻo.
Hiki i ke koʻikoʻi ke paʻakikī iā ʻoe e mālama i kou maʻi maʻi mau. Hiki iā ʻoe ke aʻo e pale me ke koʻikoʻi e kōkua iā ʻoe e hoʻokele i kēlā me kēia lā.
E ʻike i nā ala e hōʻemi ai i ke koʻikoʻi e holo pono nāu. Eia kekahi mau manaʻo:
- Hele wāwae.
- Heluhelu i kahi puke a nānā paha i kahi kiʻi ʻoniʻoni.
- E hoʻāʻo i ka yoga, tai chi, a i ʻole ka noʻonoʻo ʻana.
- E lawe i kahi papa hana noʻeau, hoʻokani i mea kani, a hoʻolohe i nā mele.
- Kāhea a hoʻolilo manawa paha me kahi hoa.
ʻO ka loaʻa ʻana o nā ala olakino a leʻaleʻa e kū ai i ke koʻikoʻi kōkua i nā poʻe he nui. Inā kū mau kou kaumaha, ke kamaʻilio pū ʻana me ka mea hoʻoponopono e kōkua iā ʻoe e hana me nā manaʻo he nui e kū mai. E noi i kāu mea mālama ola no ke kōkua ʻana i ka loaʻa ʻana o kahi mea hoʻoponopono.
E ʻike hou aʻe e pili ana i kāu maʻi e hiki ai iā ʻoe ke hoʻokele a ʻike maikaʻi e pili ana iā ia.
- E aʻo pehea e noho ai me kou maʻi maʻi. I ka wā mua me he mea lā ke kaohi nei ʻoe iā ʻoe, akā ʻo ka nui o kou aʻo ʻana a hiki ke hana no ʻoe iho, ʻo ka maʻamau a me ka kaohi ʻoe e ʻike ai.
- E ʻike i ka ʻike ma ka Pūnaewele, ma ka waihona puke, a mai nā pūnaewele like, nā hui kākoʻo, nā hui aupuni, a me nā haukapila kūloko.
- E noi i kāu mea hoʻolako no nā pūnaewele hiki iā ʻoe ke hilinaʻi. ʻAʻole nā ʻike āpau āu e ʻike ai ma ka pūnaewele.
Ahmed SM, Hershberger PJ, Lemkau JP. Nā hopena psychosocial i ke olakino. I: Rakel RE, Rakel D. eds. Puke aʻo o ka lāʻau lapaʻau ʻohana. 9th ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2016: chap 3.
Pūnaewele ʻAmelika Psychological Association. Ke kāohi nei i kahi hōʻailona o ka maʻi mau. www.apa.org/helpcenter/chronic-illness.aspx. Hoʻohou ʻAukake 2013. Loaʻa iā ʻAukake 10, 2020.
ʻO Ralston JD, ʻo Wagner EH. Ka hoʻoponopono maʻi maʻi piha. I: Goldman L, Schafer AI, eds. ʻO ka lāʻau lapaʻau Goldman-Cecil. 26th ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 11.
- Ke kāohi ʻana i nā maʻi maʻi