Rhabdomyolysis
![Rhabdomyolysis - Mayo Clinic](https://i.ytimg.com/vi/Hy0uEPo8-7w/hqdefault.jpg)
Rhabdomyolysis ʻo ia ka haki o nāʻiʻo i kū i ka hoʻokuʻu ʻia ʻana o nā ʻikepili pulupulu i loko o ke koko. Hoʻopilikia kēia mau mea i ka puʻupaʻa a hoʻopōʻino pinepine i nā puʻupaʻa.
Ke hōʻino ʻia ka mākala, hoʻokuʻu ʻia kahi protein i kapa ʻia ʻo myoglobin i ke kahe o ke koko. Hoʻopili ʻia ia i waho o ke kino e nā puʻupaʻa. Wāwahi ʻo Myoglobin i nā mea i hiki ke hōʻino i nā hunaola hakuʻala.
Hoʻokumu ʻia ʻo Rhabdomyolysis e ka ʻeha a i ʻole nā ʻano ʻē aʻe e hōʻino ai i nā mākala iwi.
ʻO nā pilikia i hiki ke alakaʻi i kēia maʻi me:
- Ka hōʻeha a i ʻole nā ʻeha ʻeha
- Hoʻohana i nā lāʻau e like me cocaine, amphetamines, statins, heroin, a PCP paha
- Nā maʻi mākala genetic
- ʻOi aku ka wela o ke kino
- Ischemia a i ʻole ka make ʻana o nāʻiʻo puʻupuʻu
- Nā pae phosphate haʻahaʻa
- ʻO ka hopu ʻana a i ʻole nā haʻalulu o nā mākala
- ʻO ka hoʻoikaika nui, e like me ka holo ʻana i ka marathon a i ʻole nā calisthenics
- Nā kaʻina hana lōʻihi lōʻihi
- Ka make nui loa ʻana
Pākuʻi ʻia paha nā ʻōuli:
- Mimi ʻeleʻele, ʻulaʻula, a cola paha
- Hoʻoemi i ka puka mimi
- Nāwaliwali laulā
- ʻOʻoleʻa ka ʻili a ʻeha paha (myalgia)
- Palupalu mākala
- Nāwaliwali o nā mākala i hoʻopili ʻia
Nā ʻōuli ʻē aʻe i hiki ke loaʻa me kēia maʻi.
- Ka luhi
- ʻEha hui
- Ka hopu ʻana i nā maʻi
- Ka waiwai kaupaona (noʻonoʻo ʻole)
E hōʻike kahi hōʻike kino i nā mākala iwi a palupalu paha.
E hana ʻia paha kēia mau hoʻāʻo:
- Creatine kinase (CK) pae
- Kalipuna serum
- Myoglobin kolo
- Pāhare potassium
- Urinalysis
- Hōʻike myoglobin mimi
Hiki paha i kēia maʻi ke hoʻopili i nā hopena o nā hōʻike aʻe:
- CK isoenzymes
- Serum creatinine
- Mīkini hakuʻine
Pono ʻoe e kiʻi i nā wai i loko o ka bicarbonate e kōkua ai i ka pale ʻana i ka hōʻino ʻana o ka hakuʻala. Pono ʻoe e kiʻi i nā wai ma o kahi aa koko (IV). Pono paha kekahi poʻe i ka dialysis kidney.
Hiki i kāu kauka olakino ke kuhikuhi i nā lāʻau e like me diuretics a me bicarbonate (inā lawa ka hana mimi).
Pono e mālama koke ʻia ʻo Hyperkalemia a me nā pae calcium o ke koko haʻahaʻa (hypocalcemia). Pono e mālama ʻia ka hakuʻala maikaʻi ʻole.
Pili ka hopena i ka nui o ka hōʻino ʻana o ka hakuʻala. Kūpono ʻole ka hakuʻala ʻole i nā poʻe he nui. ʻO ka mālama ʻana ma hope koke iho o ka rhabdomyolysis e hoʻēmi ai i ka makaʻu o ka hōʻino mau o ke kīhāpai.
Hiki i ka poʻe me nā hihia momona ke hoʻi i kā lākou hana maʻamau i loko o kekahi mau pule a hoʻokahi mahina. Eia nō naʻe, hoʻomau kekahi i kekahi mau pilikia me ka luhi a me nā ʻehaʻeha o nā mākala.
Komo pū nā pilikia:
- Nekrosis tubular koʻikoʻi
- Hoka kōpaʻa koʻikoʻi
- ʻO ke kaulike ʻole ʻino i loko o ke koko
- Pākuʻi (hoʻohaʻahaʻa koko)
Kāhea i kāu mea hāʻawi inā loaʻa iā ʻoe nā ʻōuli o ka rhabdomyolysis.
Hiki ke hōʻalo ʻia ʻo Rhabdomyolysis e:
- Ke inu nei i nā wai he nui ma hope o ka hoʻoikaika ikaika.
- Ke hemo nei i nā lole keu a me ka hoʻohuʻu ʻana i ke kino i ka wai anuanu i ka wela wela.
Anatomia hakuʻala
Haseley L, Jefferson JA. Pathophysiology a me etiology o hōʻeha hakuʻala ʻeha. I: Feehally J, Floege J, Tonelli M, Johnson RJ, eds. Nā Nephrology Haumāna piha. ʻElua huaʻōlelo Piladelapia, PA: Elsevier; 2019: chap 66.
O'Connor FG, Deuster PA. Rhabdomyolysis. I: Goldman L, Schafer AI, eds. ʻO ka lāʻau lapaʻau Goldman-Cecil. 25th hua. Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 105.
Parekh R. Rhabdomyolysis. I: Nā paia RM, Hockberger RS, Gausche-Hill M, nā ʻaoʻao. ʻO Rosen's Emergency Medicine: Nā Manaʻo Manaʻo a me ka hana lapaʻau. 9th ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2018: chap 119.