E aʻo e mālama i kou huhū
ʻO ka huhū kahi manaʻo maʻamau i ʻike ʻia i kēlā me kēia manawa. Akā ke huhū nui ʻoe a i ʻole pinepine paha, hiki i lilo i pilikia. Hiki i ka huhū ke hoʻokau i kāu mau pilina a i ʻole ke kumu o nā pilikia ma ke kula a i ʻole ka hana.
Hiki i ka hoʻokele huhū ke kōkua iā ʻoe e aʻo i nā ala olakino e hōʻike a kāohi i kou huhū.
Hiki ke hoʻonāukiuki ʻia ka huhū e nā manaʻo, ka poʻe, nā hanana, nā kūlana, a me nā mea hoʻomanaʻo paha. Hiki paha iā ʻoe ke huhū ke hopohopo ʻoe i nā hakakā ma ka home. E huhū paha kahi hoa hana ʻo bossy a i ʻole huakaʻi hele.
Ke huhū ʻoe, piʻi kou piʻi koko a me kou puʻuwai. Hoʻonui kekahi mau pae hormone, e hoʻoulu ana i ka ikehu. ʻAe kēia iā mākou e hana kolohe ke ʻike mākou i ka hoʻoweliweli.
E mau ana nā mea i ke ola e huhū ai ʻoe. ʻO ka pilikia, ʻaʻole maikaʻi ke kuʻi ʻana i ka hapa nui o ka manawa. ʻAʻohe o kāu kaohi a i ʻole nā mea e hoʻonāukiuki ai kou huhū. Akā hiki iā ʻoe ke aʻo e kāohi i kāu hopena.
ʻOi aku ka maʻalahi o ka huhū o kekahi poʻe. Ua ulu aʻe paha kekahi ma kahi home piha i ka huhū a me nā hoʻoweliweli. ʻO ka huhū nui ke kumu o nā pilikia iā ʻoe a me nā poʻe a puni ʻoe. ʻO ka huhū i nā manawa a pau e hoʻokuke i ka poʻe. Hiki iā ia ke maikaʻi ʻole no kou puʻuwai a hana i nā pilikia o ka ʻōpū, pilikia i ka hiamoe ʻana, a me nā poʻo hina.
Pono ʻoe i kōkua e kaohi i kou huhū inā ʻoe:
- Komo pinepine i loko o nā paio e wili i waho o ka kaohi
- E lilo i kolohe a haki paha i nā mea ke huhū
- Hoʻoweliweli i nā poʻe ʻē aʻe ke huhū ʻoe
- Ua hopu ʻia a hoʻopaʻa ʻia paha ma ka hale paʻahao no kou huhū
Aʻo ka hoʻomalu huhū iā ʻoe pehea e hōʻike ai i kou huhū i kahi ala olakino. Hiki iā ʻoe ke aʻo e haʻi i kou mau manaʻo a me kou mau pono i ka mahalo ʻana i nā poʻe ʻē aʻe.
Eia kekahi mau ala e mālama ai i kou huhū. Hiki iā ʻoe ke hoʻāʻo i hoʻokahi a hui pū paha i kekahi:
- E nānā i ka mea e hoʻonāukiuki ai i kou huhū. Pono paha ʻoe e hana i kēia ma hope o kou hoʻomaha ʻana. ʻO ka ʻike ʻana i kou huhū hiki ke kōkua iā ʻoe e hoʻolālā i mua e hoʻokele i kāu hopena.
- E hoʻololi i kou noʻonoʻo. ʻIke pinepine ka poʻe huhū i nā mea ma ka ʻōlelo "mau" a i ʻole "ʻaʻole loa." ʻO kahi laʻana, manaʻo paha ʻoe "ʻaʻole ʻoe e kākoʻo iaʻu" a i ʻole "mau hana hewa ʻole iaʻu." ʻO ka ʻoiaʻiʻo, ʻaʻole ʻike maoli kēia. Hiki i kēia mau ʻōlelo ke manaʻo iā ʻoe ʻaʻohe hopena. Hoʻonui wale kēia i kou huhū. E hoʻāʻo e hōʻole i ka hoʻohana ʻana i kēia mau huaʻōlelo. Hiki i kēia ke kōkua iā ʻoe e ʻike pono i nā mea. E hoʻomaʻamaʻa iki paha i ka manawa ma mua, akā e maʻalahi ka maʻalahi ke hana ʻoe ia mea.
- E ʻimi i nā ala e hoʻomaha ai. ʻO ke aʻo ʻana e hoʻomaha i kou kino a me kou noʻonoʻo hiki ke kōkua iā ʻoe e hoʻomaha. Nui a hewahewa nā ʻano hana hoʻomaha e hoʻāʻo ai. Hiki iā ʻoe ke aʻo iā lākou mai nā papa, nā puke, nā DVD, a me nā pūnaewele. Ke ʻike ʻoe i kahi hana kūpono iā ʻoe, hiki iā ʻoe ke hoʻohana iā ia ke hoʻomaka ʻoe e huhū.
- Lawe i kahi manawa i waho. I kekahi manawa, ʻo ke ala ʻoi loa e hōʻoluʻolu ai i kou huhū e haʻalele i ke kūlana e kū nei. Inā makemake ʻoe e puhi ʻoe, e lawe i kahi mau minuke wale nō e hoʻalili. E haʻi i ka ʻohana, nā hoaaloha, a i ʻole nā hoa hana i hilinaʻi ʻia e pili ana i kēia hoʻolālā ma mua o ka manawa. E haʻi iā lākou e pono ana ʻoe i kekahi mau minuke e hoʻomaha a hoʻi mai i ka wā i hoʻomaha ai ʻoe.
- Hana e hoʻonā i nā pilikia. Inā huhū ʻoe i ke kūlana like, e ʻimi i kahi hopena. ʻO kahi laʻana, inā huhū ʻoe i kēlā kakahiaka i kēia kakahiaka e noho ana i ka pīhaʻu, e nānā i kahi ala ʻokoʻa a haʻalele paha i kahi manawa ʻokoʻa. Hiki iā ʻoe ke hoʻāʻo i ka halihali lehulehu, e holo ana i kāu paikikala e hana, a i ʻole hoʻolohe ʻana i kahi puke a i ʻole nā mele hoʻoluʻolu.
- E aʻo e kamaʻilio. Inā ʻoe e mākaukau e lele i waho o ka lima, e hoʻolōʻihi i kahi manawa. E hoʻāʻo e hoʻolohe i ka mea ʻē aʻe me ka lele ʻole i nā hopena. Mai pane me ka mea mua e popo i kou manaʻo. E mihi paha ʻoe ma hope. Ma kahi o, e noʻonoʻo iki e pili ana i kāu pane.
Inā makemake ʻoe i kōkua hou aʻe e pili ana i kou huhū, e nānā no kahi papa e pili ana i ka hoʻokele huhū a kamaʻilio paha me kahi kākāʻōlelo i loea i kēia kumuhana. E noi i kāu mea mālama ola no nā manaʻo a me nā mea kuhikuhi.
E kāhea ʻoe i kāu mea hāʻawi:
- Inā manaʻo ʻoe ʻaʻole i kaohi ka huhū
- Inā pili kou huhū i kāu pili a hana paha
- Hopohopo ʻoe e hōʻeha paha ʻoe iā ʻoe iho a i ʻole nā poʻe ʻē aʻe
Pūnaewele ʻAmelika Psychological Association. Ke kāohi nei i ka huhū ma mua o ka kaohi ʻana iā ʻoe. www.apa.org/topics/anger/control.aspx. Loaʻa iā ʻOkakopa 27, 2020.
Vaccarino V, Bremner JD. ʻO ke ʻano psychiatric a me ka lawena o ka maʻi puʻuwai. I: Zipes DP, Libby P, Bonow RO, Mann DL, Tomaselli GF, Braunwald E, eds. ʻO ka maʻi puʻuwai ʻo Braunwald: He puke aʻo no ka lāʻau Cardiovascular. 11th hua. Piladelapia, PA: Elsevier; 2019: chap 96.
- ʻO ke olakino noʻonoʻo