ʻO ka hoʻāʻo genetic a me kou maka maʻi ʻaʻai
ʻO nā gen i loko o kā mākou pūnaewele ke hana i nā kuleana nui. Pili lākou i ka lauoho a me ke kala o ka maka a me nā ʻano ʻē aʻe i hoʻoili ʻia mai ka makua a ke keiki. ʻ telllelo pū ʻo Genes i nā hunaola e hana i nā protein e kōkua i ka hana o ke kino.
Hana ʻia ka maʻi ʻaʻa ke hoʻomaka nā cell e hana maʻamau. Loaʻa i ko mākou kino nā genes e pale ai i ka ulu wikiwiki ʻana a me nā tumors mai ka hana ʻana. ʻO nā loli i nā gen (mutation) e ʻae i nā pūnaewele e hoʻokaʻawale wikiwiki a noho paʻa. ʻO kēia ke alakaʻi i ka ulu ʻana o ka maʻi ʻaʻai a me nā tumors. ʻO ka mutation Gene paha ka hopena o ka hōʻino ʻana i ke kino a i ʻole kekahi mea i iho ʻia i nā ʻāpana o kou ʻohana.
Hiki i ka hoʻāʻo genetic ke kōkua iā ʻoe e ʻike inā loaʻa iā ʻoe kahi hoʻololi kūlohelohe e alakaʻi ai i ka maʻi ʻaʻai a i ʻole e hoʻopili i nā lālā ʻē aʻe i kou ʻohana. E aʻo e pili ana i nā maʻi ʻaʻai e loaʻa ai ka hoʻokolohua, ke ʻano o nā hopena, a me nā mea ʻē aʻe e noʻonoʻo ai ma mua o ka hoʻāʻo ʻana.
I kēia lā, ʻike mākou i nā hoʻololi kūkaʻi kikoʻī e hiki ai ke hoʻonui i nā maʻi ʻaʻai he 50, a ke ulu nei ka ʻike.
Hiki ke hoʻopaʻa ʻia kahi mutation gen i nā ʻano like ʻole o ka maʻi ʻaʻai, ʻaʻole hoʻokahi wale nō.
- ʻO kahi laʻana, pili nā hoʻololi ʻana i nā genes BRCA1 a me BRCA2 me ka maʻi ʻaʻai umauma, maʻi ʻaʻai ovarian, a me nā maʻi ʻē aʻe, i nā kāne a me nā wahine. Ma kahi o ka hapalua o nā wahine i hoʻoilina iā BRCA1 a i ʻole BRCA2 genetic mutations e hoʻomohala i ka maʻi ʻaʻai umauma ma ka makahiki 70.
- Hiki ke hoʻopili ʻia nā polyp a me nā ulu ʻana i ka uhi o ke kolona a i ʻole ke kiko paha i ka maʻi ʻaʻai a i kekahi manawa kekahi ʻāpana o kahi maʻi hoʻoilina.
Hoʻopili ʻia nā hoʻololi genetic me nā maʻi maʻi aʻe:
- Umauma (kāne a wahine)
- ʻOvarian
- Moekolohe
- ʻO Pancreatic
- Iwi
- Leukemia
- Adrenal gland
- ʻOhana
- Endometrial
- ʻAno kala
- ʻŌpū liʻiliʻi
- Pelvis hōʻino
- ʻO ke akepaʻa ate a biliary paha
- ʻŌpū
- Lolo
- Maka
- Melanoma
- ʻO Parathyroid
- Kelepona pituitary
- Hakuʻala
ʻO nā hōʻailona i loaʻa i ka maʻi ʻaʻai ke kumu pilikino e pili pū me:
- Ka maʻi ʻaʻai i ʻike ʻia ma ka ʻōpio ma mua o ka makahiki maʻamau
- ʻO kekahi ʻano o nā maʻi ʻaʻai i ka mea like
- ʻO ka maʻi ʻaʻai e hoʻomohala i nā lālā pālua, e like me nā umauma ʻelua a me nā puʻupaʻa
- ʻO kekahi mau hoahānau pili koko i loaʻa like ke ʻano me ka maʻi ʻaʻai
- Nā hihia maʻamau o kahi ʻano maʻi ʻaʻai, e like me ka maʻi ʻaʻai umauma i ke kāne
- Nā kīnā hānau i hoʻopili ʻia i kekahi mau maʻi ʻaʻai hoʻoilina
- ʻO ka ʻāpana o ka lāhui a lāhui paha me ka makaʻala nui i kekahi mau maʻi maʻi maʻi me hoʻokahi a ʻoi paha o nā mea i luna
Loaʻa paha iā ʻoe kahi loiloi e hoʻoholo ai i kāu pae o ka makaʻu. E kauoha ana kahi kākāʻōlelo i ka hoʻokolohua ma hope o ke kamaʻilio ʻana me ʻoe e pili ana i kou olakino a me kāu mau pono. Hoʻomaʻamaʻa ʻia nā ʻōlelo aʻoaʻo genetic e haʻi aku iā ʻoe me ka hoʻāʻo ʻole e alakaʻi i kāu hoʻoholo. Ma kēlā ala hiki iā ʻoe ke hoʻoholo inā kūpono ka hoʻāʻo ʻana iā ʻoe.
Pehea e hoʻāʻo ai:
- Hiki ke hoʻohana ʻia ke koko, saliva, nā ʻili ʻili, a i ʻole ka wai amniotic (ma kahi o kahi fetus e ulu ana) no ka hoʻāʻo ʻana.
- Hoʻouna ʻia nā laʻana i kahi lab i loea i ka hoʻāʻo genetic. Hiki iā ia ke hala i mau hebedoma e loaʻa nā hopena.
- Ke loaʻa ʻoe i nā hopena, e kamaʻilio ʻoe me ke kākāʻolelo pili i ka manaʻo o lākou iā ʻoe.
ʻOiai hiki iā ʻoe ke kauoha i ka hoʻokolohua ʻana iā ʻoe iho, he mea maikaʻi e hana pū me ke kākāʻōlelo. Hiki iā lākou ke kōkua iā ʻoe e hoʻomaopopo i nā pono a me nā palena o kāu mau hopena, a me nā hana e hiki ai. Eia kekahi, hiki iā lākou ke kōkua iā ʻoe e hoʻomaopopo i ke ʻano o ka manaʻo o nā lālā o ka ʻohana, a ʻōlelo aʻoaʻo pū kekahi iā lākou.
Pono ʻoe e kau inoa i kahi palapala ʻae hoʻomaopopo ma mua o ka hoʻāʻo ʻana.
Hiki paha i ka hoʻāʻo ʻana ke haʻi iā ʻoe inā loaʻa iā ʻoe kahi hoʻololi kūpili i hoʻopili ʻia me kahi hui o nā maʻi ʻaʻai. ʻO kahi hopena maikaʻi ʻoi aku ka nui o kāu makaʻu i ka loaʻa ʻana o kēlā mau maʻi ʻaʻai.
Eia naʻe, ʻaʻole ka hopena maikaʻi e hoʻomohala i ka maʻi ʻaʻai. Kūpilikiʻi nā Genes. Hiki paha i ka gen hoʻokahi ke hoʻololi i kekahi kanaka ʻokoʻa i kekahi.
ʻOiaʻiʻo, ʻaʻole ka hopena hopena ʻaʻole ʻoe e loaʻa i ka maʻi ʻaʻai. ʻAʻole paha ʻoe e makaʻu no kāu genes, akā hiki iā ʻoe ke hoʻomohala i ka maʻi ʻaʻai mai nā kumu ʻē aʻe.
ʻAʻole maʻalahi kāu mau hopena e like me ka maikaʻi a me ka maikaʻi ʻole. ʻIke paha ka hoʻokolohua i kahi hoʻololi i loko o kahi moʻomeheu i hōʻike ʻole ʻia e ka poʻe loea ma ke ʻano he maʻi ʻaʻai i kēia manawa. Loaʻa paha iā ʻoe ka moʻolelo ʻohana ikaika o kahi maʻi ʻaʻai a me kahi hopena maikaʻi ʻole no ka hoʻololi ʻana o ka ʻāpana. E wehewehe kāu kumu aʻoaʻo genetic i kēia ʻano hopena.
Aia paha kekahi mau hoʻololi hoʻololi ʻē aʻe i hōʻike ʻole ʻia. Hiki iā ʻoe ke hoʻokolohua wale ʻia no nā hoʻololi kūpuna a mākou i ʻike ai e pili ana i kēia lā. Ke hoʻomau nei ka hana i ka hana ʻana i ka hoʻāʻo ʻana i ka ʻikepili i ka ʻike hou aku a pololei hoʻi.
ʻO ka hoʻoholo inā loaʻa i ka hoʻāʻo genetic kahi hoʻoholo pilikino. E makemake paha ʻoe e noʻonoʻo i ka hoʻāʻo genetic inā:
- He mau hoahānau pili kou (makuahine, makua kāne, kaikuahine, kaikunāne, keiki) i loaʻa i ka maʻi ʻaʻai like.
- Ua loaʻa i ka poʻe o kou ʻohana ka maʻi ʻaʻai i pili i ka mutation gene, e like me ka umauma a i ʻole ovarian cancer.
- Ua loaʻa i nā lālā o kou ʻohana ka maʻi ʻaʻai i ka wā ʻōpio ma mua o ka maʻamau no kēlā ʻano maʻi ʻaʻai.
- Ua loaʻa iā ʻoe nā hopena kānana o ke kanesa e kuhikuhi paha i nā kumu kūlohelohe.
- Ua loaʻa i nā lālā o ka ʻohana nā hoʻokolohua kūlohelohe a ua loaʻa kahi hopena maikaʻi.
Hiki ke hana i ka hoʻāʻo ʻana i nā mākua, nā keiki, a ʻoiai hoʻi i kahi ʻōpū e ulu ana a me ka embryo.
ʻO ka ʻikepili āu e loaʻa ai mai ka hoʻāʻo genetikua e kōkua i ke alakaʻi ʻana i kāu mau hoʻoholo olakino a me nā koho nohona. Aia kekahi mau pono o ka ʻike inā hāpai ʻoe i kahi hoʻololi kūʻē. Hiki paha iā ʻoe ke hoʻohaʻahaʻa i kou makaʻi no ka maʻi ʻaʻai a pale iā ia e:
- Ke ʻoki ʻana.
- Ke hoʻololi nei i kou nohona.
- Ke hoʻomaka nei i nā kānana kanesa. Hiki i kēia ke kōkua iā ʻoe e hopu i ka maʻi ʻaʻai i ka wanaʻao, ke hiki ke mālama maʻalahi ʻia.
Inā loaʻa ʻoe i ka maʻi ʻaʻai, hiki i ka hoʻāʻo ʻana ke kōkua i ke alakaʻi ʻana i ka mālama ʻia ʻana.
Inā ʻoe e noʻonoʻo e pili ana i ka hoʻāʻo ʻana, eia kekahi mau nīnau āu e makemake ai e nīnau i kāu kauka olakino a i ʻole kākāʻōlelo aʻoaʻo.
- Kūpono anei iaʻu ka hoʻāʻo genetic?
- He aha ka hoʻāʻo e hana ʻia? Pehea ka pololei o ka hoʻāʻo ʻana?
- E kōkua anei nā hopena iaʻu?
- Pehea e pili ai nā pane iaʻu i ka naʻau?
- He aha ka makaʻu o ka lawe i kahi hoʻololi i kaʻu mau keiki?
- Pehea e pili ai ka ʻike i koʻu mau ʻohana a me nā pili?
- Aia kahi ʻike pilikino?
- ʻO wai e hiki ke kiʻi i ka ʻike?
- ʻO wai ka mea e uku no ka hoʻāʻo ʻana (hiki ke uku ʻia he mau kaukani kālā)?
Ma mua o ka hoʻāʻo ʻana, e hoʻomaopopo pono iā ʻoe e maopopo ai i ke kaʻina hana a me ke ʻano o nā hopena no ʻoe a me kou ʻohana.
E kāhea ʻoe i kāu mea hāʻawi inā ʻoe:
- Ke noʻonoʻo nei i ka hoʻāʻo genetika
- Makemake e kūkākūkā i nā hopena o ka hoʻāʻo genetic
Hoʻololi genetic; Hoʻoilina hoʻoilina; Ke hoʻāʻo genetic - maʻi ʻaʻai
Pūnaewele ʻAmelika Hui Pū ʻIa ʻAmelika. Ka hoʻomaopopo ʻana i nā hoʻokolohua kūlohelohe no ka maʻi ʻaʻai. www.cancer.org/cancer/cancer-causes/genetics/understanding-genetic-testing-for-cancer.html. Hoʻohou ʻia ʻApelila 10, 2017. Loaʻa iā ʻOkakopa 6, 2020.
Pūnaewele ʻo National Cancer Institute. Hoʻololi ʻo BRCA: ka makaʻu maʻi ʻaʻai a me nā hoʻokolohua kūlohelohe. www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/genetics/brca-fact-sheet. Hoʻohou i Ianuali 30, 2018. Loaʻa iā ʻOkakopa 6, 2020.
Pūnaewele ʻo National Cancer Institute. ʻO ka hoʻāʻo genetic no nā maʻi maʻi maʻi ʻaʻai hoʻoilina. www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/genetics/genetic-testing-fact-sheet. Hoʻohou i Malaki 15, 2019. Loaʻa iā ʻOkakopa 6, 2020.
ʻO Walsh MF, ʻo Cadoo K, ʻo Salo-Mullen EE, ʻo Dubard-GaultM, ʻo Stadler ZK, ʻo Offit K. Nā kumu pilikino: nā ʻōnaehana predisposition maʻi ʻaʻai hereditary. I: Niederhuber JE, Armitage JO, Kastan MB, Doroshow JH, Tepper JE, eds. ʻO Oncology Clinical ʻo Abboff. ʻElua huaʻōlelo Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 13.
- Kanesa
- Hōʻike genetic