Pāpā lolo
ʻO Cerebral palsy kahi hui o nā maʻi i hiki ke hoʻopili i ka lolo, kahi e hoʻopili ai i nā ʻōnaehana ʻōnaehana, e like me ka neʻe, ke aʻo ʻana, ka hoʻolohe ʻana, ke ʻike ʻana, a me ka noʻonoʻo ʻana.
Aia kekahi mau ʻano like ʻole o ka cerebral palsy, e laʻa me ka spastic, dyskinetic, ataxic, hyponic, a me ka huikau.
Hoʻokumu ʻia ka cerebral palsy e nā ʻeha a i ʻole nā ʻē aʻe o ka lolo. Loaʻa ka hapa nui o kēia mau pilikia i ka ulu ʻana o ka pēpē i loko o ka ʻōpū. Akā hiki iā lākou ke hana i kēlā me kēia manawa i nā makahiki 2 mua o ke ola, ʻoiai ke ulu nei ka lolo o ka pēpē.
I kekahi poʻe me ka maʻi lolo, ʻeha nā ʻāpana o ka lolo ma muli o ka haʻahaʻa o ka oxygen (hypoxia) i kēlā mau wahi. ʻAʻole ʻike ʻia ke kumu o kēia kū ʻana.
ʻOi aku ka nui o ka makaʻu o nā pēpē premature i ka ulu ʻana o ka lolo. Hiki paha i ka maʻi lolo ke loaʻa i ka wā kamaliʻi ma muli o nā ʻano he nui, e like me:
- Kahe i ka lolo
- Nā maʻi lolo (encephalitis, meningitis, herpes simplex maʻi)
- Poino poʻo poʻo
- Nā maʻi i loko o ka makuahine i ka wā hāpai (rubella)
- Jaundice i mālama ʻole ʻia
- Nā hōʻeha i ka lolo i ka wā o ka hānau hānau
I kekahi mau hihia, ʻaʻole i hoʻoholo ʻia ke kumu o ka maʻi lolo.
Hiki ke ʻokoʻa loa nā ʻōuli o ka maʻi lolo ma waena o ka poʻe me kēia hui o nā maʻi. Nā hōʻailona paha:
- E akahai a ʻino hoʻi
- Hoʻokomo wale i hoʻokahi ʻaoʻao o ke kino a i ʻole nā ʻaoʻao ʻelua
- E ʻōlelo hou aʻe i nā lima a i ʻole nā wāwae, a i ʻole hoʻopili i nā lima a me nā wāwae
ʻIke mau ʻia nā ʻōuli ma mua o ke keiki he 2 makahiki. I kekahi manawa hoʻomaka nā ʻōuli ma kahi o 3 mau mahina. E ʻike paha nā mākua ua hoʻopaneʻe kā lākou keiki i ke kiʻi ʻana i nā pae ulu e like me ka noho ʻana, ke kaʻa ʻana, ke kolo ʻana, a me ka hele wāwae ʻana paha
Aia kekahi mau ʻano ʻokoʻa o ka cerebral palsy. Loaʻa i kekahi poʻe ka hui o nā ʻōuli.
ʻO ka spasm cerebral palsy ka ʻano maʻamau. ʻO nā hōʻailona me:
- ʻO nā ʻiʻo paʻa paʻa a ʻaʻole hohola. Hoʻopaʻihi paha lākou i ka manawa.
- Hele maʻamau (hele wāwae) - hoʻopaʻa ʻia nā lima i nā ʻaoʻao, kuli nā kuli a hoʻopā paha, e hana nā wāwae i nā neʻe "ʻoki", hele ma nā manamana wāwae.
- Paʻiki ka hui a ʻaʻole wehe i ke ala āpau (i kapa ʻia ka ʻaelike kuʻikahi).
- ʻO ka nāwaliwali o ka mākala a nalowale paha o ka neʻe i kahi hui o nā mākala (paralysis).
- Pā paha nā ʻōuli i kekahi lima a i ʻole ka wāwae, hoʻokahi ʻaoʻao o ke kino, nā wāwae ʻelua, a i ʻole nā lima a me nā wāwae ʻelua.
Hiki ke kau ʻia nā hōʻailona aʻe i nā ʻano ʻē aʻe o ka maʻi lolo.
- Nā neʻe maʻamau (ke wili ʻana, ka hele ʻana, a i ʻole ke ʻūlū ʻana) o nā lima, nā wāwae, nā lima, a me nā wāwae i ka wā e ala ana, a ʻoi aku ka maikaʻi i nā wā kaumaha.
- Nā haʻalulu
- Hele wāwae ʻaʻano ʻole
- Lilo o ka hoʻohui ʻana
- ʻO nā mākala floppy, keu hoʻi i ka maha, a me nā hono e neʻe a puni ka nui
ʻO nā ʻōuli ʻē aʻe a me nā ʻōnaehana ʻōnaehana e hoʻopili pū paha:
- Kūleʻa nā kīnā aʻo, akā hiki i ka ʻike ke maʻa maʻamau
- Nā pilikia kamaʻilio (dysarthria)
- Nā pilikia o ka hoʻolohe a ʻike paha
- Ka hopu ʻana i nā maʻi
- ʻO kaʻeha, keu hoʻi i nā mākua, kahi e paʻakikī e mālama
ʻO nā hōʻailona ʻai a me nā digestion:
- ʻO ka hānai paʻakikī a hānai ʻana paha i nā pēpē, a me ka nau ʻana a me ka ale ʻana i nā keiki nui a me nā mākua
- ʻO ka luaʻi a i ʻole ka constipation
Nā ʻōuli ʻē aʻe:
- Hoʻonui i ka drooling
- Lohi ma mua o ka ulu maʻamau
- Hanu maʻamau
- Miki ʻole
E hana ka mea mālama ola i kahi hōʻike neurologic piha. I ka poʻe kahiko, he mea nui ka hoʻāʻo ʻana i ka hana ʻike.
Hana ʻia nā hoʻokolohua ʻē aʻe e like me ka mea e pono ai, i ka manawa pinepine e kāpae i nā maʻi ʻē aʻe:
- Nā hoʻāʻo koko
- CT scan o ke poʻo
- Electroencephalogram (EEG)
- Pale hoʻolohe
- MRI o ke poʻo
- Hōʻikeʻike hihiʻo
ʻAʻohe lāʻau lapaʻau no ka maʻi lolo. ʻO ka pahuhopu o ka mālama ʻana e kōkua i ke kanaka e kūʻokoʻa i hiki.
Pono ka lapaʻau i kahi hui kime, me:
- Kauka kahu mua
- Dentist (paipai ʻia nā kaha niho ʻana ma kahi o kēlā me kēia 6 mahina)
- Limahana limahana
- Nā kahu maʻi
- ʻO nā mea hoʻoponopono hana, kino, a me nā haʻi ʻōlelo
- ʻO nā loea ʻē aʻe, me kahi neurologist, kauka hoʻoponopono, pulmonologist, a me gastroenterologist
Hoʻokumu ʻia ka lapaʻau ma nā hōʻailona o ke kanaka a me ka pono e pale i nā pilikia.
ʻO ka mālama pilikino a me ka home pū kekahi:
- Loaʻa ka lawa ʻana o ka meaʻai a me ka meaʻai
- Ka mālama ʻana i ka home palekana
- Hana i nā hana i koi ʻia e nā mea hāʻawi
- E hoʻomaʻamaʻa pono ana i ka ʻōpū (nā palupalu, nā wai, nā fiber, nā laxatives, nā ʻōpū o nā ʻōpū maʻamau)
- Ka pale ʻana i nā hono mai ka ʻeha
Paipai ʻia ke kau ʻana i ke keiki i nā kula maʻamau ke ʻole nā kīnā o ke kino a me ka hoʻomohala ʻana i ka noʻonoʻo e hiki ʻole ai kēia. Hiki ke kōkua i ke aʻo kūikawā a i ʻole ke kula.
Kōkua paha ka mea aʻe i ke kamaʻilio a me ke aʻo ʻana.
- Aniani
- Kōkua hoʻolohe
- ʻO nā kūpeʻe kaʻiʻo a me ka iwi
- Kōkua hele wāwae
- Nā Noho Huila
ʻO ka hoʻōla kino, ka ʻoihana hana, ke kōkua orthopedic, a i ʻole nā ʻano lāʻau ʻē aʻe e pono ai e kōkua me nā hana o kēlā me kēia lā a me ka mālama.
Pākuʻi ʻia paha nā lāʻau:
- Nā Anticonvulsants e pale a hōʻemi paha i ke alapine o ka hopu ʻana
- Botulinum toxin e kōkua me ka spasticity a me ka drooling
- Hoʻomaha nāʻiʻo e hoʻoliʻiliʻi i ka haʻalulu a me ka spasticity
Pono paha ke ʻoki kino i kekahi mau hihia i:
- Hoʻoponopono i ka reflux gastroesophageal
- E ʻokiʻoki i kekahi ʻalalā mai ka iwi kuamoo e kōkua ai i ka ʻeha a me ka spasticity
- E hoʻonoho i nā paipu hānai
- E hoʻokuʻu i nā kuʻikahi hui
ʻO ke koʻikoʻi a me ka burnout ma waena o nā mākua a me nā mea mālama ʻē aʻe o ka poʻe me ka lolo lolo ka mea maʻamau. E ʻimi i ke kākoʻo a me ka ʻike hou aku mai nā ʻoihana e loea i ka cerebral palsy.
ʻO Cerebral palsy kahi maʻi lōʻihi o ke ola. Koi ʻia paha ka mālama wā lōʻihi. ʻAʻole pili ka maʻi i ka lōʻihi o ke ola i manaʻo ʻia. Hoʻololi ka nui o ke kīnā.
Hiki i nā mākua ke noho i ke kaiāulu, kūʻokoʻa a i ʻole me nā pae ʻokoʻa o ke kōkua.
Hiki i ka maʻi lolo ke alakaʻi i nā pilikia olakino e hiki mai ana:
- ʻO ka iwi lahilahi (osteoporosis)
- Pāpale ʻōpū
- Hoʻokiʻoki Hip a me ka maʻi hānai ma ka hui pūhaka
- Nā ʻeha mai ka hāʻule
- ʻEha puʻe
- Nā ʻaelike hui pū
- Hoʻokumu ʻia ka niumonia e ke koli
- ʻAnoʻai maikaʻi ʻole
- Hoʻoemi i nā mākau kamaʻilio (kekahi manawa)
- Hoʻoemi i ka ʻike (i kekahi manawa)
- Scoliosis
- Ka hopu ʻana (ma kahi o ka hapalua o ka poʻe i hoʻopilikia ʻia e ka lolo lolo)
- Stigma pili kaiaulu
Kāhea i kāu mea nāna e hāʻawi inā loaʻa nā ʻōuli o ka lolo cerebral, keu hoʻi inā ʻike ʻoe i kahi ʻeha i ka wā o ka hānau ʻana a i ʻole ke kakahiaka nui.
ʻO ka loaʻa ʻana o ka mālama prenatal kūpono e hōʻemi paha i ka makaʻu no kekahi mau kumu maʻamau o ka maʻi lolo. I ka hapanui o nā hihia, ʻaʻole hiki ke pale ʻia ka ʻeha e hiki ai i ka maʻi.
Pono paha e ukali i nā makuahine hāpai me nā ʻano olakino ma kahi keʻena prenatal ʻoi loa ka pilikia.
Maʻi lolo Spastic; Pālolo - spastic; Spastic hemiplegia; Spastic diplegia; Pākuʻi quadriplegia
- Kaʻai hānai komo - keiki - mālama ʻana i nā pilikia
- Tube hānai Gastrostomy - bolus
- Paipu hānai Jejunostomy
- ʻŌnaehana ʻōnaehana waena a me ka ʻōnaehana ʻōnaehana peripheral
Greenberg JM, Haberman B, Narendran V, Nathan AT, Schibler K. Neonatal morbidities o ka prenatal a me ka perinatal kumu. I: Resnik R, Lockwood CJ, Moore TR, Greene MF, Copel JA, Silver RM, eds. ʻO Medicine a Maternal-Fetal a Creasy a me Resnik: Nā Manaʻo a me ka Hoʻomeheu. 8th ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2019: chap 73.
Johnston MV. Nā Encephalopathies. I: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. ʻO Puka Textbook of Pediatrics ʻo Nelson. 21st ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 616.
ʻO Nass R, Sidhu R, Ross G. Autism a me nā kīnā hemahema ʻē aʻe. I: Daroff RB, Jankovic J, Mazziotta JC, Pomeroy SL, eds. ʻO Bradley's Neurology i ka hana lapaʻau. ʻEpekema 7 Piladelapia, PA: Elsevier; 2016: chap 90.
Oskoui M, Shevell MI, Swaiman KF. Pāpā lolo. I: Swaiman KF, Ashwal S, Ferriero DM, et al, eds. ʻO Swaiman's Pediatric Neurology: Nā Kumuhana a me nā Hana. ʻElua huaʻōlelo Piladelapia, PA: Elsevier; 2017: chap 97.
Verschuren O, Peterson MD, Balemans AC, Hurvitz EA. Nā ʻōlelo hoʻoikaika kino a me nā hoʻoikaika kino no ka poʻe me ka maʻi lolo. ʻO Dev Med Child Neurol. 2016; 58 (8): 798-808. PMID: 26853808 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26853808.