ʻO ka maʻi mua o Alzheimer
Anter
- Nā kumu o ka hoʻomaka mua ʻana o Alzheimer
- Nā genetes Deterministic
- Nā genes hoʻoweliweli
- Nā ʻōuli o ka hoʻomaka ʻana o ka maʻi ʻo Alzheimer
- He aha ka hōʻoia e hana ai kāu kauka e ʻike pono ai i kā Alzheimer?
- Nā manaʻo hoʻāʻo genetic
- E kiʻi kakahiaka nui
- Noho me ka hoʻomaka mua o ka maʻi Alzheimer
- Kōkua no ka poʻe me ka maʻi mua o ka maʻi Alzheimer
Pā ka maʻi maʻi ʻōpio
Ma mua o 5 miliona mau kānaka i ʻAmelika Hui Pū ʻIa e noho nei me ka maʻi Alzheimer. ʻO ka maʻi o Alzheimer kahi maʻi lolo e hoʻopili i kou hiki ke noʻonoʻo a hoʻomanaʻo. ʻIke ʻia ʻo Alzheimer, a i ʻole Alzheimer ʻōpio, ke hana ʻia i kekahi ma mua o ka hiki ʻana i ka makahiki 65.
Kākaʻikahi ka hoʻomaka mua ʻana o Alzheimer e hoʻomohala i ka poʻe i 30 a 40 paha mau makahiki. Hoʻololi pinepine ia i ka poʻe i kā 50 mau makahiki. Kuhi ʻia he 5 pakeneka o ka poʻe i loaʻa i ka maʻi ʻo Alzheimer e hoʻomohala i nā ʻōuli o ka hoʻomaka mua ʻana o Alzheimer. E aʻo hou aʻe e pili ana i nā pilikia a me ka hoʻomohala ʻana i ka hoʻomaka mua o Alzheimer a pehea e mālama ai i kahi kuhi.
Nā kumu o ka hoʻomaka mua ʻana o Alzheimer
ʻO ka hapa nui o ka poʻe ʻōpio i ʻike ʻia me ka hoʻomaka mua ʻana o ka maʻi ʻo Alzheimer i ke ʻano no ke kumu i ʻike ʻole ʻia. Akā kekahi poʻe e ʻike i ka hoʻomaka mua ʻana o ka maʻi ʻo Alzheimer i ke ʻano ma muli o nā kumu kūlohelohe. Ua hiki i nā kānaka noiʻi ke hoʻomaopopo i nā gen e hoʻoholo a hoʻonui paha i kou makaʻu no ka hoʻomohala ʻana iā Alzheimer.
Nā genetes Deterministic
ʻO kekahi o nā kumu genetical nā "gen genes deterministic." Hōʻoia nā genetes Deterministic e hoʻomohala ke kanaka i ka maʻi. ʻO kēia mau genes ka helu ma lalo o 5 pākēneka o nā hihia Alzheimer.
ʻEkolu mau genes deterministic laha ʻole e kumu i ka maʻi o Alzheimer i kakahiaka nui.
- ʻO ka protein mua o Amyloid (APP): Ua ʻike ʻia kēia protein i ka 1987 a loaʻa ma ka paʻa o nā chromosome 21. Hāʻawi ia i nā ʻōkuhi no ka hana ʻana i kahi protein i loaʻa i ka lolo, ka iwi ʻaoʻao, a me nā mea ʻē aʻe.
- Presenilin-1 (PS1): Ua ʻike nā ʻepekema i kēia ʻāpana i ka makahiki 1992. Loaʻa ia ma ka paona chromosome 14th. Nā ʻano o PS1 ke kumu pinepine o ka hoʻoilina Alzheimer.
- Presenilin-2 (PS2): ʻO kēia ke kolu o ka hoʻololi mutation i loaʻa i kumu e hoʻoilina ai Alzheimer. Aia ia ma ka paʻa chromosome mua a ʻike ʻia ma 1993.
Nā genes hoʻoweliweli
ʻOkoʻa nā ʻaoʻao deterministic ʻekolu mai ka apolipoprotein E (APOE-e4). APOE-e4 kahi ʻāpana i ʻike ʻia e hāpai i kāu makaʻu o Alzheimer a e hōʻike i nā ʻōuli ma mua. Akā ʻaʻole ia e hōʻoiaʻiʻo e loaʻa i kekahi.
Hiki iā ʻoe ke hoʻoilina i hoʻokahi a ʻelua paha kope o ka APOE-e4 ʻāpana. Hōʻike nā kope ʻelua i kahi ʻoi aku ka kiʻekiʻe ma mua o hoʻokahi. Ua manaʻo ʻia kēlā APOE-e4 ma kahi o 20 a 25 pakeneka o nā hihia o Alzheimer.
Nā ʻōuli o ka hoʻomaka ʻana o ka maʻi ʻo Alzheimer
Hoʻomaopopo ka hapanui o ka poʻe i ka hala hoʻomanaʻo pōkole. ʻO ke kuhi hewa ʻana i nā kī, ka hakahaka ʻana i ka inoa o kekahi, a i ʻole ka hoʻopoina ʻana i kahi kumu o ka auwana ʻana i loko o kahi lumi kekahi mau hiʻohiʻona. ʻAʻole kēia nā māka kikoʻī o ka hoʻomaka mua ʻana o Alzheimer, akā makemake paha ʻoe e makaʻala i kēia mau hōʻailona a me nā hōʻailona inā loaʻa iā ʻoe kahi pilikino pili kūpuna.
ʻO nā ʻōuli o ka hoʻomaka mua o ka Alzheimer e like me nā ʻano ʻē aʻe o Alzheimer. Nā hōʻailona a me nā ʻōuli e makaʻala no nā:
- pilikia i ka ukali ʻana i kahi meaʻai
- paʻakikī i ka ʻōlelo ʻana a me ka ale ʻana paha
- kuhi hewa pinepine i nā mea me ka hiki ʻole ke hoʻi i nā ʻanuʻu e loaʻa ai
- hiki ʻole ke kaulike i kahi waihona moʻohelu (ma ʻō aku o ka hewa o ka makemakika i kekahi manawa)
- e nalowale ana i kahi ala i kahi kamaʻāina
- nalowale ke ala o ka lā, ka lā, ka manawa, a me ka makahiki
- loli ke ʻano a me ke ʻano
- ka pilikia me ka ʻike hohonu a i ʻole nā pilikia ʻike mua ʻole
- ka haʻalele ʻana i ka hana a me nā ʻano nohona ʻē aʻe
Inā ʻoi aku kou ʻōpio ma mua o 65 a ʻike i kēia mau ʻano loli, e kamaʻilio me kāu kauka.
He aha ka hōʻoia e hana ai kāu kauka e ʻike pono ai i kā Alzheimer?
ʻAʻole hiki i kahi hoʻokolohua hoʻokahi ke hōʻoia i ka hoʻomaka mua o Alzheimer. E nīnau i ke kauka ʻike inā loaʻa iā ʻoe ka moʻolelo ʻohana o ka hoʻomaka mua o Alzheimer.
E lawe lākou i ka mōʻaukala holoʻokoʻa, e hana i kahi hōʻike lapaʻau kikoʻī a me ka neurological kikoʻī, a nānā i kāu mau hōʻailona. E like paha me kekahi mau ʻōuli:
- hopohopo
- kaumaha
- inu ʻona
- nā hopena ʻaoʻao lāʻau
Hiki i ke kaʻina hana diagnostic ke hoʻopili pū i nā kiʻi resonance magnet (MRI) a i ʻole nā scan tomography (CT) compute o ka lolo. Hiki paha i nā hoʻokolohua koko ke hōʻole i nā maʻi ʻē aʻe.
E hiki i kāu kauka ke hoʻoholo inā loaʻa iā ʻoe ka hoʻomaka mua o ka Alzheimer ma hope o kā lākou hōʻole ʻana i nā kūlana ʻē aʻe.
Nā manaʻo hoʻāʻo genetic
E makemake paha ʻoe e nīnau i ke kākāʻōlelo genetic inā he kaikaina kou, makua, a makua makua paha nāna i hoʻomohala iā Alzheimer ma mua o ka makahiki 65. Nānā ʻia nā hoʻokolohua genetic inā ʻoe e lawe i nā genes deterministic a i ʻole nā pilikia e hoʻomaka i ka hoʻomaka mua o Alzheimer.
ʻO ka hoʻoholo e loaʻa i kēia hōʻike he pilikino ponoʻī. Koho kekahi poʻe e aʻo inā loaʻa iā lākou ka ʻāpana e hoʻomākaukau e like me ka hiki.
E kiʻi kakahiaka nui
Mai hoʻopaneʻe i ke kamaʻilio ʻana me kāu kauka inā loaʻa mua iā Alzheimer. ʻOiai ʻaʻohe lāʻau lapaʻau no ka maʻi, ke ʻike ʻana iā ia ma mua e kōkua paha me kekahi mau lāʻau a me ka mālama ʻana i nā ʻōuli. Hoʻopili kēia mau lāʻau:
- donepezil (Aricept)
- rivastigmine (Exelon)
- galantamine (Razadyne)
- memantine (Namenda)
ʻO nā hoʻoponopono ʻē aʻe i hiki ke kōkua i ka hoʻomaka mua ʻana o Alzheimer me:
- noho kino
- hoʻomaʻamaʻa ʻike
- nā mea kanu a me nā mea hoʻohui
- hoʻemi ana i ke koʻikoʻi
He mea nui ka mālama ʻana i nā pilina me nā hoaaloha a me ka ʻohana no ke kākoʻo.
Noho me ka hoʻomaka mua o ka maʻi Alzheimer
Ke hiki i ka poʻe ʻōpio i kahi pae e koi ai i ka mālama hou, hana paha kēia i ka manaʻo ua neʻe wikiwiki ka maʻi. Akā ʻo ka poʻe me ka hoʻomaka mua o Alzheimer ʻaʻole holomua i mua o nā pae. Ke holo nei i loko o kekahi mau makahiki i ka poʻe ʻōpio e like me ka hana ma nā mākua ma mua o 65.
Akā he mea nui e hoʻolālā i mua ma hope o ka loaʻa ʻana o kahi hōʻailona. Hiki i ka Alzheimer hoʻomaka mua ke hopena i kāu hoʻolālā kālā a me nā loio.
Nā laʻana o kekahi mau kaʻina i hiki ke kōkua i ka hoʻopili ʻana:
- e ʻimi nei i kahi hui kākoʻo no ka poʻe me Alzheimer
- ke hilinaʻi nei i nā hoaaloha a me ka ʻohana no ke kākoʻo
- ke kūkā kamaʻilio nei i kāu kuleana, a me ka ʻinikua kīnā, me kāu luna hana
- ka hele ʻana i ka ʻinikua olakino e hōʻoia i ka uhi ʻia o kekahi mau lāʻau
- ka loaʻa ʻana o nā pepa ʻinikua kīnā i mua o ka ʻike ʻia o nā ʻōuli
- ke komo nei i ka hoʻolālā kālā no ka wā e hiki mai ana inā hoʻololi koke ke olakino o kekahi kanaka
Mai makaʻu e ʻimi i ke kōkua mai nā poʻe ʻē aʻe i kēia mau ʻanuʻu. Hiki i ka loaʻa ʻana o nā hana pilikino i hiki ke hāʻawi i ka maluhia o ka noʻonoʻo ke hoʻokele ʻoe i kāu mau kaʻina hou.
Kōkua no ka poʻe me ka maʻi mua o ka maʻi Alzheimer
ʻAʻohe mea ola i kēia manawa no ka maʻi Alzheimer. Akā aia kekahi mau ala e hoʻoponopono lāʻau i ke ʻano a ola i ke olakino i kahi ola hiki. Nā laʻana o nā ala hiki iā ʻoe ke noho maikaʻi me ka hoʻomaka ʻana o ka maʻi ʻo Alzheimer me:
- ʻai i ka papaʻai olakino
- e hoʻēmi nei i ka lawe ʻana i ka waiʻona a hoʻopau loa paha i ka ʻalekohola
- ke komo ʻana i nā ʻenehana hoʻomaha e hōʻemi i ke koʻikoʻi
- ke kiʻi nei i nā hui e like me ka Alzheimer Association no ka ʻike e pili ana i nā pūʻulu kākoʻo a me nā noiʻi noiʻi kūpono
Ke aʻo hou nei nā mea noiʻi e pili ana i ka maʻi i kēlā me kēia lā.