ʻO Dysarthria
![Speech Pacesetter App - Speech Pacing Therapy for Dysarthria Treatment by Aptus Speech Therapy](https://i.ytimg.com/vi/huDWh0sjyoU/hqdefault.jpg)
ʻO Dysarthria kahi kūlana e paʻakikī ai ʻoe e ʻōlelo i nā huaʻōlelo no nā pilikia me nā mākala e kōkua iā ʻoe e kamaʻilio.
I loko o kahi kanaka me ka disarthria, kahi aʻa, lolo, a i ʻole nā maʻi ʻūpī paʻakikī e hoʻohana a kāohi paha i nā mākala o ka waha, elelo, larynx, a me nā kaula leo.
Nawaliwali paha nā mākala a palaka loa paha. A i ʻole, paʻakikī paha i ka hana pū ʻana o nā mākala.
ʻO Dysarthria paha ka hopena o ka hōʻino lolo ma muli o:
- ʻEha lolo
- Tumo lolo
- Dementia
- ʻO ka maʻi e lilo ai ka lolo i kāna hana (degenerative lolo maʻi)
- Sclerosis lehulehu
- Maʻi ʻo Parkinson
- Hahau
Loaʻa paha ʻo Dysarthria i ka hōʻino ʻia o nā ʻalolo e hāʻawi i nā mākala e kōkua iā ʻoe e kamaʻilio, a i ʻole nā mākala iā lākou iho mai:
- Trauma maka a ʻāʻī hoʻi
- ʻO ke kaha ʻana no ka maʻi poʻo a me ka ʻāʻī, e like me ka hapa a i ʻole ka hōʻoki ʻia ʻana o ke alelo a i ʻole pahu leo
Hoʻokumu ʻia ʻo Dysarthria e nā maʻi e hoʻopili i nā aʻa a me nā mākala (nā maʻi neuromuscular):
- Pāpā lolo
- Hoʻoiho muscular
- Myasthenia gravis
- ʻO Amyotrophic lateral sclerosis (ALS), a i ʻole maʻi Lou Gehrig
Hiki i nā kumu ʻē aʻe ke:
- ʻOna ʻona
- Nā dentures kūpono maikaʻi ʻole
- Nā hopena o nā lāʻau e hana ma ka ʻōnaehana waena, e like me narcotics, phenytoin, a me carbamazepine
Kaukaʻi ʻia i kona kumu, ulu lōkahi paha ʻo disarthria a kū koke paha.
Pilikia ka poʻe me ka dysarthria i ka hana ʻana i kekahi mau leo a huaʻōlelo paha.
Ua haʻi maikaʻi ʻole ʻia kā lākou ʻōlelo (e like me slurring), a loli ke kaʻina a me ka wikiwiki o kā lākou kamaʻilio. ʻO nā ʻōuli ʻē aʻe e like me:
- Ke kani nei me he mea lā e namunamu ana lākou
- Ke kamaʻilio mālie a i ʻole ka hawanawana
- Ke kamaʻilio nei i ka ihu a i ʻole ka leo hū, uʻi, hoʻokaumaha, a hanu paha
Hiki i kahi kanaka me ka disarthria ke heʻe aku a loaʻa i nā pilikia ka nau ʻana a me ka ale ʻana paha. He paʻakikī paha e hoʻoneʻe i nā lehelehe, alelo, a i ʻole.
E lawe ka mea mālama ola i ka mōʻaukala olakino a hana i kahi hoʻokolohua kino. Pono paha ka ʻohana a me nā hoaaloha e kōkua me ka mōʻaukala.
Hana ʻia paha kahi hana i kapa ʻia ʻo laryngoscopy. I loko o kēia kaʻina hana, waiho ʻia kahi laulā mākaukau i ka waha a me ka puʻu e ʻike i ka pahu leo.
Nā hoʻokolohua e hana ʻia inā ʻaʻole ʻike ʻia ke kumu o ka disarthria.
- Nā ho'āʻo koko no nā toxins a i ʻole nā pae vitamin
- Nā hoʻokolohua kiʻi, e like me ka MRI a i ʻole CT scan o ka lolo a i ʻole ʻāʻī
- Nā haʻawina conduction nerve a me ka electromyogram e nānā i ka hana uila o nā ʻalolo a i ʻole nā mākala
- Ke noi nei i ka ale, i hiki ke hoʻopili i nā kukuna x a me ka inu ʻana i kahi wai kūikawā
E kuhikuhi ʻia ʻoe i kahi haʻi ʻōlelo a me ka mea hoʻoponopono ʻōlelo no ka hoʻāʻo ʻana a me ka mālama ʻana. Nā mākau kūikawā e aʻo ai ʻoe e komo pū:
- ʻOhaʻi ʻoluʻolu a ale paha i nā ʻenehana, inā pono
- E hōʻalo ai i nā kamaʻilio ke luhi ʻoe
- E hana hou i nā kani i mau manawa i hiki iā ʻoe ke aʻo i ka neʻe ʻana o ka waha
- E ʻōlelo lohi, e hoʻohana i kahi leo nui, a hoʻomaha iki e hoʻomaopopo i ka maopopo o nā poʻe ʻē aʻe
- He aha kāu e hana ai ke huhū ʻoe i kāu kamaʻilio ʻana
Hiki iā ʻoe ke hoʻohana i nā hāmeʻa like ʻole e kōkua i ka ʻōlelo, e like me:
- Nā polokalamu e hoʻohana i nā kiʻi a i ʻole ka haʻiʻōlelo
- Nā kamepiula a i ʻole nā kelepona paʻalima e kikokiko ai i nā huaʻōlelo
- Nā kāleka Flip me nā huaʻōlelo a i ʻole nā hōʻailona
Hiki i ke ʻoki kino ke kōkua i ka poʻe me ka disarthria.
ʻO nā mea i hiki i ka ʻohana a me nā hoaaloha ke hana e kamaʻilio maikaʻi aku ai me kekahi i loaʻa i ka maʻi disarthria:
- Hoʻopio i ka lekiō a i ʻole ke kīwī.
- E neʻe i kahi lumi mālie inā pono.
- E hōʻoia i ka maikaʻi o nā kukui i loko o ka lumi.
- Noho kokoke i hiki iā ʻoe a me ke kanaka i loaʻa i ka disarthria ke hoʻohana i nā ʻike ʻike.
- E launa pū kekahi me kekahi.
E hoʻolohe pono a ʻae i ke kanaka e hoʻopau. E hoʻomanawanui. E launa pū me lākou ma mua o ka ʻōlelo ʻana. E hāʻawi i nā manaʻo maikaʻi no kā lākou hana.
Kaukaʻi ʻia i ke kumu o ka disarthria, hoʻomaikaʻi paha nā ʻōuli, noho like, a i ʻole hele a lohi a wikiwiki paha.
- ʻO ka poʻe me ALS lilo ka hiki iā lākou ke ʻōlelo.
- ʻO kekahi poʻe me ka maʻi maʻi Parkinson a i ʻole nā sclerosis he nui e lilo i ka hiki ke ʻōlelo.
- Hana ʻia ʻo Dysarthria e nā lāʻau a i ʻole nā niho ʻino maikaʻi ʻole.
- Ma muli o ka hahau ʻana a i ʻole ka ʻeha o ka lolo e maikaʻi ʻole ai ka Dysarthria, a hoʻomaikaʻi paha.
- ʻO Dysarthria ma hope o ke kahakaha ʻana i ka alelo a i ʻole pahu leo ʻaʻole pono e hele a maikaʻi, a hoʻomaikaʻi paha me ka therapy.
Kāhea i kāu mea hāʻawi inā loaʻa iā ʻoe:
- ʻO ka ʻeha o ka umauma, ke anuanu, ke kuni, ka pōkole o ka hanu, a i ʻole nā hōʻailona ʻē aʻe o ka niumonia
- ʻOughpala ʻaukā
- Ka ʻōlelo paʻakikī a kamaʻilio paha me nā poʻe ʻē aʻe
- Nā manaʻo kaumaha a luʻuluʻu paha
Ka hōʻino ʻana i ka ʻōlelo; ʻ speechlelo kūpilikiʻi; Nā maʻi haʻi waha - dysarthria
ʻO Ambrosi D, ʻo Lee YT. ʻO ka hoʻoponopono hou ʻana i nā maʻi ʻānai. I: Cifu DX, hoʻoponopono. ʻO Braddom's Physical Medicine and Rehabilitation. ʻElua huaʻōlelo Piladelapia, PA: Elsevier; 2021: chap 3.
ʻO Kirshner HS. ʻO Dysarthria a me ka apraxia o ka ʻōlelo. I: Daroff RB, Jankovic J, Mazziotta JC, Pomeroy SL, eds. ʻO Bradley's Neurology i ka hana lapaʻau. ʻEpekema 7 Piladelapia, PA: Elsevier; 2016: chap 14.