Sclerosis lehulehu
Multiple sclerosis (MS) kahi maʻi autoimmune e pili ana i ka lolo a me ka iwi kuamoʻo (ʻōnaehana mānoanoa).
Hoʻopili ʻo MS i nā wahine ma mua o nā kāne. Hoʻomaopopo pinepine ʻia kēia maʻi ma waena o nā makahiki 20 a 40, akā hiki ke ʻike ʻia i kēlā me kēia makahiki.
Hoʻokumu ʻia ʻo MS e ka hōʻino ʻana i ka wahie myelin. ʻO kēia uhi ka uhi pale e hoʻopuni ana i nā hunaola nerve. Ke hōʻino ʻia kēia uhi nerve, lohi a paʻa paha nā hōʻailona nerve.
Hoʻokumu ʻia ka ʻāʻī nerve e ka mumū. Kū ka līlū i ka wā e hoʻouka ai nā kino immune ponoʻī o ke kino i ka ʻōnaehana makaʻu. Hiki i kēia ke hana ma nā wahi āpau o ka lolo, aʻa optic, a me nā iwi kuamoo.
ʻAʻole maopopo i ke kumu o MS. ʻO ka manaʻo maʻamau ka hopena o ka maʻi, nā maʻi kīnā, a i ʻole nā mea ʻelua. He mea nui paha ke ʻano o ke kaiapuni.
E hoʻomohala iki paha ʻoe i kēia ʻano inā he moʻolelo ʻohana kāu o MS a i ʻole ʻoe e noho ana i kahi ʻāpana o ka honua kahi i maʻa mau ai ʻo MS.
Hoʻololi nā ʻōuli ma muli o ka wahi a me ke koʻikoʻi o kēlā me kēia hoʻouka ʻana i hiki ke ʻokoʻa. Hiki ke kū i nā hoʻouka no nā lā, mau pule, a mau mahina paha. Hāpai ʻia nā hoʻouka e nā kala. ʻO kēia nā wā o nā hōʻailona hōʻemi a ʻaʻohe mau hōʻailona. Hiki i ke kuni, nā ʻauʻau wela, ke kū ʻana o ka lā, a me ke koʻikoʻi ke hoʻomaka a hōʻeha paha i nā hōʻeha.
He mea maʻamau ia no ka maʻi e hoʻi ai (hoʻi hou). E hoʻomau paha ka maʻi i ka maʻi me ka ʻole o ke kala ʻana.
Pōʻino paha nā aʻalolo ma nā ʻāpana o ka lolo a i ʻole ka iwi kuamoʻo. Ma muli o kēia, hiki ke ʻike ʻia nā hōʻailona MS ma nā ʻāpana he nui o ke kino.
Nā ʻōiwi musical:
- Lilo o ke kaulike
- ʻAskeke mākala
- Numbness a i ʻole sensation abnormal i kēlā me kēia wahi
- Nā pilikia e neʻe nei i nā lima a i ʻole nā wāwae
- Hele pilikia
- Nā pilikia me ka laulima a me ka neʻe ʻana i nā neʻe liʻiliʻi
- E haʻalulu i hoʻokahi a ʻoi paha mau lima a mau wāwae paha
- Nāwaliwali i hoʻokahi a ʻoi paha mau lima a mau wāwae paha
Nā ʻōpū o ka ʻōpū a me ka ʻōpū:
- ʻO ka liu o ka paʻa ʻana a me ka pahu
- Ke hoʻomaka nei ka paʻakikī e mimi
- Pono ka mimi pinepine
- Koi ikaika e mimi
- Urine leakage (incontinence)
Nā ʻōuli o ka maka:
- Hōʻike pālua
- Hōʻoluʻolu maka
- Nā neʻe maka hiki ʻole ke kaohi ʻia
- Lilo ka hihiʻo (maʻa mau ka maka o hoʻokahi maka i ka manawa)
Numbness, tingling, a ʻeha paha:
- ʻEha alo
- ʻEha ʻeha ʻeha
- Ke ʻūlū nei, ke kolo nei a i ʻole ka wela i ka lima a me nā wāwae
Nā hōʻailona lolo a me nā aʻa ʻē aʻe:
- Hoʻemi i ka lōʻihi o ka nānā, ka hoʻokolokolo maikaʻi ʻole, a me ka nalo ʻana o ka hoʻomanaʻo
- Ka noʻonoʻo paʻakikī a me ka hoʻoponopono ʻana i nā pilikia
- Kaumaha a i ʻole nā manaʻo kaumaha
- Nā pilikia pākī a me ke kaulike
- Lohe hoʻolohe
Nā hōʻailona moekolohe:
- Nā pilikia me ke kūkulu ʻana
- Nā pilikia me ka lubrication ʻele
ʻEchlelo a me ka ale ʻana i nā ʻōuli:
- ʻ .lelo puʻupuʻu a paʻakikī paha e hoʻomaopopo
- Hoʻopilikia i ka nau ʻana a me ka ale ʻana
ʻO ka luhi kahi hōʻailona maʻamau a hoʻopilikia hoʻi i ka holo ʻana o MS. ʻOi aku ka maikaʻi ma mua o ke ahiahi.
Hiki paha i nā ʻōuli o MS ke hoʻohālikelike i kēlā me nā pilikia ʻōnaehana hopohopo ʻē aʻe. ʻIke ʻia ʻo MS e ka hoʻoholo ʻana inā loaʻa nā ʻōuli o ka mea ʻoi aku ma mua o hoʻokahi o ka hoʻouka ʻana i ka lolo a i ʻole ka iwi kuamoʻo a me ka hoʻopau ʻana i nā kūlana ʻē aʻe
ʻO ka poʻe i loaʻa kahi ʻano MS i kapa ʻia ʻo MS relapsing-remitting MS he moʻolelo o ʻelua mau hoʻouka kaua i hoʻokaʻawale ʻia e kahi kala.
I kekahi poʻe ʻē aʻe, e hele a mānoanoa paha ka maʻi i waena o nā hoʻouka kaua maopopo. Kapa ʻia kēia palapala he MS holomua. ʻO kahi palapala me ka holomua mālie, akā ʻaʻohe mea hōʻeha i kapa ʻia ʻo MS holomua mua.
Manaʻo paha ka mea mālama ola iā MS inā he mau hōʻemi i ka hana o nā ʻāpana ʻelua o ka ʻōnaehana waena (e like me nā reflexes abnormal) i nā manawa ʻelua.
Hōʻike kahi hoʻokolohua o ka ʻōnaehana hopohopo i hoʻemi ʻia ka hana nerve i hoʻokahi mahele o ke kino. A i ʻole hoʻolahalaha ʻia ka hana a nā iwi ʻemi i nā ʻāpana he nui o ke kino. Hoʻopili paha kēia:
- Nā reflex nerve maʻamau
- Hoʻemi i ka hiki ke neʻe i kahi ʻāpana o ke kino
- Hoʻoemi a hoʻohaunaele paha
- ʻO nā nalowale ʻē aʻe o nā ʻōnaehana ʻōnaehana, e like me ka hihiʻo
Hōʻike paha kahi loiloi maka:
- Nā pane haumāna maʻamau
- Nā loli i nā kahua ʻike a i ʻole nā neʻe maka
- Hoemi i ka ʻike maka
- Nā pilikia me nā ʻaoʻao o loko o ka maka
- ʻO ka neʻe ʻana o ka maka wikiwiki i ka neʻe ʻana o ka maka
ʻO nā hoʻāʻo e hōʻike iā MS me:
- Nā hoʻokolohua koko e kāpae i nā kūlana ʻē aʻe e like me MS.
- Lumbar puncture (spinal tap) no ka hoʻowalewale cerebrospinal fluid (CSF), e like me ka CSF oligoclonal banding e pono ai.
- MRI scan o ka lolo a i ʻole ka iwi kuamoʻo, a i ʻole mea nui ʻelua i mea e kōkua ai i ka diagnose a me ka hahai ʻana iā MS.
- ʻAʻole hoʻohana pinepine ʻia ke aʻo hana nerve (hoʻāʻo ʻia ka hoʻāʻo kūpono, e like me ka pane ʻana i hōʻike ʻia i ka ʻike.
ʻAʻohe lāʻau lapaʻau i ʻike ʻia no MS i kēia manawa, akā aia kekahi mau hōʻailona e hōʻohi paha i ka maʻi. ʻO ka pahuhopu o ka mālama ʻana e hōʻoki i ka holomua, kaohi i nā ʻōuli, a kōkua iā ʻoe e mālama i ke ʻano maʻamau o ke ola.
Lawe pinepine ʻia nā lāʻau i ka wā lōʻihi. Pākuʻi ʻia kēia mau mea:
- Nā lāʻau lapaʻau e hoʻolohi i ka maʻi
- E hoʻoliʻiliʻi nā Steroids i ke koʻikoʻi o nā hoʻouka
- Nā lāʻau e kāohi ai i nā hōʻailona e like me ka spasms muscle, nā pilikia urinary, ka luhi, a i ʻole nā pilikia ʻano
ʻOi aku ka maikaʻi o nā lāʻau no ka palapala hoʻihoʻi hou ʻana ma mua o nā ʻano MS.
Kōkua paha ka mea aʻe no ka poʻe me MS:
- ʻO ke olakino kino, ka haʻi ʻōlelo, a me nā hui kākoʻo
- Nā hāmeʻa kōkua, e like me nā noho huila, nā hāpai moe, nā noho ʻauʻau, nā mea hele, a me nā kī pā
- ʻO kahi papahana hoʻolālā i hoʻolālā mua ʻia i ka papa o ka maʻi
- ʻO kahi nohona olakino, me ka meaʻai maikaʻi a me ka hoʻomaha a me ka hoʻomaha hoʻomaha
- Ka pale ʻana i ka luhi, ke koʻikoʻi, ka wela o ka mahana, a me nā maʻi
- Nā loli i ka mea āu e ʻai ai a inu ai hoʻi inā pilikia ka ale
- Hana i nā hoʻololi a puni ka home e pale i ka hāʻule
- Nā limahana kaiaulu a i ʻole nā lawelawe aʻoaʻo ʻē aʻe e kōkua iā ʻoe e kūpale i ka maʻi a loaʻa ke kōkua
- ʻO ka Vitamin D a i ʻole nā mea hoʻopili ʻē aʻe (e kamaʻilio mua i kāu mea hāʻawi)
- Hoʻopili a me nā ala ʻē aʻe, e like me ka acupuncture a i ʻole ka cannabis, e kōkua ai me nā pilikia o ka mākala
- Hiki i nā hāmeʻa spinal ke hōʻemi i ka ʻeha a me ka spasticity i nā wāwae
He pilikia paha ka noho ʻana me MS. Hiki iā ʻoe ke hoʻomāmā i ke koʻikoʻi o ka maʻi ma ke komo ʻana i kahi hui kākoʻo MS. ʻO ke kaʻana ʻana me nā poʻe ʻē aʻe i loaʻa nā ʻike a me nā pilikia maʻamau e hiki ke kōkua iā ʻoe e noʻonoʻo ʻole.
Hoʻololi ka hopena, a paʻakikī e wānana.ʻOiai ke ola lōʻihi (mau) a hiki ʻole ke hoʻōla ʻia, hiki ke lōkahi ke kali ʻana o ke ola a ʻaneʻane maʻamau paha. ʻEleu ka hapa nui o ka poʻe me MS i ka hana me ka kīnā ʻole.
ʻO ka poʻe i loaʻa ka nānā ʻoi loa ʻo:
- Nā Wahine
- ʻO ka poʻe ʻōpio (ma lalo o 30 mau makahiki) i ka wā i hoʻomaka ai ka maʻi
- ʻO ka poʻe me ka hoʻouka pinepine ʻole
- ʻO ka poʻe me kahi lauana hoʻomaha hou
- ʻO ka poʻe i kaupalena ʻia ka maʻi ma ke aʻo kiʻi ʻana
ʻO ka nui o ke kīnā a me ka hōʻoluʻolu hilinaʻi ʻia:
- Ehia mau manawa a koʻikoʻi hoʻi i nā hoʻouka ʻana
- ʻO ka ʻāpana o ka ʻōnaehana waena e hoʻopili ʻia e kēlā me kēia hoʻouka
Hoʻi ka hapa nui o ka poʻe i ka hana maʻamau a kokoke paha ma waena o nā hoʻouka. Ma kahi o ka manawa, ʻoi aku ka nui o ka nalo o ka hana me ka hoʻēmi liʻiliʻi ma waena o nā hoʻouka.
Hiki iā MS ke alakaʻi i kēia mau mea:
- Kaumaha
- Pilikia i ka ale ʻana
- Manaʻo paʻakikī
- ʻOi aku ka liʻiliʻi o ka hiki ke mālama iā ʻoe iho
- Pono no ka catheter noho
- Osteoporosis a lahilahi paha o nā iwi
- ʻEha puʻe
- Nā hopena o nā lāʻau i hoʻohana ʻia e mālama i ka maʻi
- Nā maʻi maʻi urinary
Kāhea i kāu mea hāʻawi inā:
- Hoʻolālā ʻoe i kekahi ʻōuli o MS
- Eʻoi aku ka maikaʻi o kāu mau hōʻailona, ʻoiai me ka lāʻau
- Kūpilikiʻi ke ʻano a hiki i ka manawa e hiki ʻole ai ka mālama home ʻana
MS; Maʻi maʻi demyelinating
- Ke mālama nei i ka spasticity muscle a i ʻole nā spasms
- Constipation - mālama pono iā ʻoe iho
- Polokalamu mālama ʻōpū i kēlā me kēia lā
- Sclerosis maha - hoʻokuʻu
- Kāohi ʻana i nā ulia puʻe
- Pilikia i nā pilikia
- Sclerosis lehulehu
- MRI o ka lolo
- ʻŌnaehana ʻōnaehana waena a me ka ʻōnaehana ʻōnaehana peripheral
- ʻO Myelin a me ke ʻano o ke aʻalolo
Calabresi PA, Multiple sclerosis a me nā kūlana demyelinating o ka ʻōnaehana waena. I: Goldman L, Schafer AI, eds. ʻO ka lāʻau lapaʻau Goldman-Cecil. 26th ed. Piladelapia, PA: Elsevier; 2020: chap 383.
Fabian MT, Krieger SC, Lublin FD. ʻO nā sclerosis he nui a me nā maʻi demyelinating maha o ka ʻōnaehana waena. I: Daroff RB, Jankovic J, Mazziotta JC, Pomeroy SL, eds. ʻO Bradley's Neurology i ka hana lapaʻau. ʻEpekema 7 Piladelapia, PA: Elsevier; 2016: chap 80.
Rae-Grant A, Lā GS, Marrie RA, et al. Hoʻohālikelike nā ʻōlelo aʻoaʻo alakaʻi i ka hōʻuluʻulu manaʻo: hoʻoponopono-hoʻololi i nā therapies no nā mākua me nā sclerosis he nui: ka hōʻike o ka Development Guide, Dissemination, a me ka Subcommite hoʻokō o ka American Academy of Neurology. Neurology. 2018; 90 (17): 777-788. PMID: 29686116 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29686116.